Benzil grupa

Benzil grupa ili benzil je supstituent ili molekulski fragment koji ima strukturu C₆H₅CH₂–. Benzilska svojstva benzenskog prstena vezana su za CH₂ grupu.^[1]

Benzil grupa: Benzil radikal, benzl-amin, benzil-bromid, benzil-hloroformat i benzil-metil eter.
R = heteroatom, alkil, aril, alil itd. ili ostali supstituenti.

Nomenklatura

U IUPAC nomenklaturi prefiks benzil odnosi se na C₆H₅CH₂ supstituent, naprimjer benzil hlorid ili benzil benzoat. Benzil ne treba brkati sa fenil sa formulom C₆H₅. Naziv benzilski je upotrijebljen za opis položaja prvog ugljika koji je vezan za benzen ili drugi aromatski prsten. Naprimjer, molekula koja se ponaša kao "benzilski" karbokation. Benzilski slobodni radikal ima formulu C₆H₅CH•
2. Benzilski karbokation ima formulu C₆H₅CH+
2, a karbanion: C₆H₅CH−
2. Nijedna od ovih vrsta ne može nastati u značajnoj količini pod normalnim okolnostima, ali su upotrebljivi u diskusiji o mehanizmima reakcije.

Skraćenice

Skraćenica "Bn" se često upotrebljava za označavanje benzil groupa u nomenklaturi i prikazima strukture hemijskih spojeva. Naprimjer, benzil alkohol može biti predstavljen kao BnOH. Ova skraćenica se ne treba miješati sa "Bz", koja se odnosi n benzoil grupu C₆H₅C(O)– ili fenil grupu C₆H₅, skraćeno "Ph".

Reaktivnost benzilskih centara

Poboljšana reaktivnost benzilskih mjesta pripisuje se niskoj energiji razlaganja veze za benzilsku C-H vezu. Naime, veza C₆H₅CH₂−H je oko 10-15% slabija u odnosu na druge vrste C-H veza. Susjedni aromatski prsten stabilizuje benzil radikale. U sljedećoj tabeli su upoređeni podaci o benzilskim C-H vezama u odnosu na njihovu snagu.

Veza	Veza	Energija razlaganja veze		Kommentar
		(kcal/mol)	(kJ/mol)
C6H5CH2−H	Benzilska C−H veza	90	377	Benzilske do alilske C−H veze (takve veze pokazuju poboljšanu reaktivnost)
H3C−H	Metil C−H veza	105	439	Jedna od najjačih alifatskih C−H veza
C2H5−H	Etil C−H veza	101	423	Nešto slabija nego H3C−H
C6H5−H	Fenil C−H veza	113	473	Uporediva sa vinil radikalom, rijetka
CH2=CHCH2−H	Alilska C–H veza	89	372	Ovakve veze ispoljavaju poboljšanu reaktivnost

Najslabija od C−H veza odražava stabilnost benzilnih radikala. Iz povezanih razloga, benzilski supstituenti ispoljavaju poboljšanu reaktivnost kao u oksidaciji, halogenaciji slobodnih radikala ili hidrogenolizi. Kao praktičan primjer može biti kada, u prisutnosti odgovarajućih katalizatora, P-ksilen oksidira isključivo na benzilnim mjestima i daje tereftalnu kiselinu:

CH₃C₆H₄CH₃ + 3 O₂ → HO₂CC₆H₄CO₂H + 2 H₂O.

Ovom metodom, godišnje se proizvedu milioni tona tereftalne kiseline.^[2]

Kao zaštitna grupa

Zaštita alkohola

Benzil grupa štiti alkohol.

Benzil, skraćeno kao Bn, obično se upotrebljava u organskoj sintezi robusne zaštitne grupe za alkohole i karboksilne kiseline.

Najčešće metode zaštite

• Tretman alkohola jakom bazom, kao što su one u prahu poput: kalij-hidroksid, natrij-hidrid, benzil halid (BnCl i BnBr).^[3][4]

  

• Monobenzilacija diola može se postići upotrebom Ag₂O u dimetilformamidu (DMF) u uslovima povišenih temperatura.^[5]
• Primarni alkoholi mogu se selektivno benzilirati u prisustvu fenolnih funkcijskih grupa, upotrebom Cu(acac)₂^[6]

Najčešći metodi otklanjanja zaštite

Benzil etri mogu se ukloniti pod redukcijskim i oksidacijskim uslovima, kao i upotrebom Lewisovih kiselina.^[3]

Redukcijski uslovi

• Za otklanjanje se upotrebljava hidrogenoliza.^[7]

  

• Jednostruki elektronski proces sa Na/NH₃ ili Li/NH₃

Oksidacijski uslovi

• Benzilske zaštitne grupe mogu se ukloniti upotrebom širokog izbora oksidacijskih agensa, uključujući:
  • CrO₃/acetatna kiselina na sobnoj temperaturi;
  • Ozon;
  • N-Bromosukcinimid (NBS);
  • N-Jodosukcinimid (NIS);

Na bazi Lewisove kiseline

• Trimetilsilil jodid (Me₃SiI) u dihlorometanu na sobnoj temperaturi (selektivnost se postiže pod posebnim uslovima);

Zaštitna p-metoksibenzil grupa

p-Metoksibenzil (PMB) se upotrebljava kao zaštitna grupa za alkohole u organskoj sintezi.

Zaštitna p-metoksibenzil grupa.

Najčešće zaštitne metode

• Jake baze, kao što su ojačani natrij-hidroksid ili kalij-hidrid i p-metoksibenzil halid (hlorid ili bromid)^[8][9];
• 4-metoksibenzil-2,2,2-trihloroacetimidat može se upotrijebiti za instaliranje grupe PMB u prisustvu:
  • Scandiij (III) triflata (Sc(OTf)₃) u toluenu na 0 °C^[10];
  • Trifluorometanesulfonatna kiseliina (TfOH) u dihlorometanu na 0 °C^[11].

    

Najčešće metode uklanjanja zaštite

• 2,3-Dihloro-5,6-dicijano-p-benzokvinon (DDQ)^[12];

  

• Uslovi za uklanjanje zaštite benzil grupe su primjenljivi razlaganjem zaštitne grupe PMB.

Zaštita amina

Benzil grupa štiti amin.

Benzil grupa se dosta primjenjuje kao zaštitna grupa za amine, u organskoj sintezi.

Najčešće metode zaštite amina

• Vodeni kalij-karbonat i benzil halid (BnCl, BnBr) u metanolu^[13];

  

• Benzaldehid, 6 M HCl i NaBH₃CN u metanolu^[14].

  

Najčešće metode uklanjanja zaštite amina

• Hidrogenacija u prisustvu katalizatora paladija^[15]

Također pogledajte

• Benzen
• Benzilamin