Dušik-suboksid

Dušik-suboksid ili dušik (I) oksid (N₂O) je plin bez boje i mirisa, slatkastog okusa. Ako se udiše kratko izaziva veselo raspoloženje i podražaj na smijeh, te se naziva „gas za smijanje“. U velikoj koncentraciji uzrokuje anesteziju, te se upotrebljava u medicini. Anesteziolozi ga nazivaju dušični oksidul, odnosno azotni oksidul. Dobija se iz zemnog plina i nafte čiji je sastojak. Smatra se bezopasnim. Prihvatljivi dnevni unos nije određen.

Dušik-suboksid
Općenito
Hemijski spoj	Dušik-suboksid
Druga imena	Dušik (I) oksid
Molekularna formula	N2O
CAS registarski broj	10024-97-2
Kratki opis	bezbojni gas
Osobine1
Molarna masa	44,0128 g/mol
Agregatno stanje	gas
Gustoća	1,8 kg/m3 (gas pri STP)
Tačka topljenja	-90,86 °C
Tačka ključanja	-88,48 °C
Dipolni moment	0,166 D
Rizičnost
NFPA 704	0 2 0 OX
1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima.

Osobine

Na običnoj temperaturi je vrlo stabilan ali na povišenim temperaturama ima jako oksidaciono djelovanje jer se na temperaturama iznad 400 °C razlaže na kisik i dušik.

Upotreba

Pored osnovne primjene u medicini, dušik suboksid se koristi i kao potisni gas (propelant) za aerosol pakovanja u prehrambenoj industriji (šlag, sirup, koncentrat kafe) kao i za farmaceutske i kozmetičke preparate. Kao prehrambeni aditiv ima E-broj E943a. Osim toga koristi se i u raspršivačima biljnih ulja (samo za profesionalnu upotrebu) i raspršivačima emulzija na vodenoj osnovi. ^[1]