E-mail

E-mail ili e-pošta (elektronska pošta) jest mogućnost slanja poruka ("pošte") putem Interneta. Današnji email sistemi se baziraju na modelu "pohrani i proslijedi". Email serveri prihvaćaju, prosljeđuju, isporučuju i skladište poruke. Korisnik ne mora biti prisutan i dostupan na računaru da bi se te radnje obavile.

Simbolizovano^{[mrtav link]} slovo "a" koje označava englesku riječ "at" što na bosanskom znači "na". Dio je svake SMTP email adrese.^[1]

Za prijenos elektronskih poruka koristi se SMTP protokol, dok se za preuzimanje poruka sa servera koriste IMAP i POP protokoli.

Izvorno, e-mail je bio medij za samo tekstualnu komunikaciju kodiranu u ASCII, a kasnije je to prošireno MIME dodacima koji su omogućili slanje multimedijalnog sadržaja kao što su privici. Internacionalni email, koji omogućava korištenje email adresa kodiranih u UTF-8, standardizovan je, ali nije općeprihvaćen.^[2]

Historija

Slanje poruka između korisnika istog računarskog sistema postalo je moguće s pojavom time-sharing sistema početkom 1960-ih, a jedno od prvih značajnih rješenja bilo je u okviru MIT-ovog CTSS projekta iz 1965. godine.^[3] Većina tadašnjih proizvođača velikih računara (mainframe) i miniračunara razvila je slične, ali uglavnom međusobno nekompatibilne aplikacije za elektronsku poštu.

Godine 1971. Ray Tomlinson je poslao prvu poruku putem ARPANET mreže, koristeći znak "@" kako bi povezao korisničko ime i adresu servera. Ova inovacija je uvela danas prepoznatljiv format email adrese.^[4]

Tokom 1970-ih počeli su se razvijati i komercijalni vlasnički sistemi elektronske pošte. IBM, CompuServe i Xerox koristili su interne sisteme, dok je CompuServe 1978. godine prodao komercijalni proizvod za unutar-kancelarijsku komunikaciju IBM-u, a kasnije i Xerox-u.^{[5][6][7][8][9][10]} Sistemi kao što su ALL-IN-1 kompanije DEC i HPMAIL kompanije Hewlett-Packard (kasnije poznat kao HP DeskManager) razvijeni su početkom 1980-ih, pri čemu je HPMAIL postao najprodavaniji email sistem u svijetu.^[11][12]

Godine 1983. Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) je implementiran na ARPANET mreži, čime je uspostavljena osnova za današnji email standard. U drugoj polovini 1980-ih pojavili su se sistemi za elektronsku poštu unutar lokalnih mreža (LAN), a krajem 1980-ih i početkom 1990-ih činilo se da bi komercijalni sistemi ili X.400 sistem (dio GOSIP specifikacije) mogli postati dominantni. Međutim, ukidanjem ograničenja za komercijalni saobraćaj putem Interneta 1995. godine,^[13][14] Internet protokoli (SMTP, POP3 i IMAP) postali su standard za elektronsku poštu širom svijeta.^[15][16]