Lokus (gen)

U genetici, lokus je specifično mjesto (lokacija) ili pozicija (na hromosomu) jednog gena u DNK sekvenci. Svaki hromosom nosi mnoštvo gena.Za čovjeka je procijenjeno da 'haploidni' set proteina kodiraju geni sa oko 20-25 hiljada gena koji su locirani na 23 različita hromosoma. Moguće varijante iste DNK sekvence (gena) na datom lokusu označene su kao aleli. Uređena lista lokusa u određenom genomu se naziva genetička mapa. Gensko mapiranje je proces utvrđivanja lokusa za određenu biološku osobinu.^[1][2]

Kratki (p) i dugi (q) krak hromosoma

Hromosomske komponente:

(1) Hromatida
(2) Centromera
(3) Kratki (p) krak
(4) Dugi (q) krak

Primjer pruganja (trakanja) hromosoma (banding)

Diploidne i poliploidne ćelije čiji hromosomi imaju iste alele datog gena u nekom lokusu zovu se homozigoti u odnosu na taj gen, dok su oni koji imaju različite alele datog gena na određenom lokusa heterozigoti.^[3]

Nomenklatura

Lokusa nekog gena na hromosomu lmože biti napisan kao, npr., 6p21.3, gdje se 21 se odnosi na region 2, bend 1', što se čita kao dva jedan, a ne kao "dvadeset jedan". Dakle, cijeli lokusa je: šest P dva jedan tačka tri.

Komponenta	Objašnjenje
6	Hromosomski broj (redni u garnituri)
p	Pozicija na hromosomskom kratkom kraku (p); q označava dugi krak (prema narednom slovu – iza p u abecedi)
21.3	Brojevi koji slijede u predstavljaju poziciju na kraku: Regija 2, bend 1, sub-band 3. Bendovi su vidljivi pod mikroskopom kada je hromosom ispruga G trakama. Svaki od bendova je numeriran, počevši s 1 za bend najbliže centromeri. Sub-bendovi i sub-sub-bendovi su vidljivi na višim rezolucijama mikroskopiranja.

Raspon lokusa je naveden na sličan način. Na primjer, lokus gena OCA1 se može pisati "11q1.4-q2.1", što znači da je na dugom kraku hromosoma 11, negdje u rasponu od sub-banda 4 regije 1 do sub-banda 1 regije 2. Krajevi dugog kraka hromosoma 2 se obilježavaju: pter i qter i 2qter

Centisom

Centisome (ne brkati sa centrosom) je definiran kao 1% dužine hromosoma.^[4]