Prefiks

U gramatici, prefiks ili predmetak jest afiks koji se nalazi ispred korijena neke riječi. Dodavanje na početak jedne riječi, nju mijenja u drugu riječ, često i suprotnog značenja. Na primjer, kada je prefiks ne dodaje na riječ sretan, stvara riječ nesretan.

Posebno u proučavanju jezika, prefiks se također zove i preformativ, jer mijenja oblik (=preformira) riječi pred kojima je postavljen. Prefiksi, kao i drugi afiksi, mogu biti flektivni, (mijenjanje sintaksnê kategorijê) ili derivacioni – mijenjanje bilo leksičkê kategorijê ili semantičkih značenja.^[1][2]

Sama riječ prefiks sastavljena je od osnove fix (što znači priložiti, u ovom slučaju) i prefiksa pre- (što znači prije), a oba su izvedeni iz latinskog korijena .

Primjeri prefiksâ:

• prefiks, pregled : pre- je prefiks sa značenjem "prije";
• nesretan : ne- je negativni, niječni ili antonimijski prefiks;
• Suradnja/saradnja: su/sa- je oznaka za zajedničku radnju;
• Revizija, revolucija, reforma : re- je prefiks koji znači "ponovo";
• Probosanski, proraditi: pro– je prefiks koji označava za (nešto/nekoga) ili početak.

Prefiksi mogu biti prosti i složeni.
Prosti su, naprimjer:

• od- (od-lejteti)
• iz- (iz-vući)
• pre- (pre-laz)
• raz- (raz-vod).

U složene spadaju:

• prepo- (pre + po; prepo-rod),
• zapo- (za + po; zapodenuti) i dr.

U tvorbi glagola, u našem jeziku prefiksima se najčešće mijenja glagol.

U većini svjetskih jezika su odomaćeni mnogi grčki i latinski prefiksi.

Također pogledajte

• Prefiksi u bosanskom jeziku
• Grčki prefiksi
• Latinski prefiksi