Курил олтирог
From Wikipedia, the free encyclopedia
Курил ольтирог (Орос: Курильские острова) гээшэ Агнууриин тэнгисэй ба Номгон далайн хилэ хизаарта, Хоккайдо аралай ба Камчатка хахад аралай хоорондо байрладаг галта уулын бүтэсэтэй аралнуудай бүлэг юм. Ехэ ба Бага Курил нюрууһаа бүридэнэ. Засаг захиргаанай талаар, Оросой Сахалинай можодо багтана. Курилай аралнуудые Оросой холбоото уласай бүхэли хиналтадаа байлгадагшье, урда үзүүриин дүрбэн аралнуудынь Японтой бүхэлидэнь байна.
Ниитын талмайнь 15,6 мянган км², 1175 км шахуу тахир шугамаар нэмжынэ. Ехэ Курил нюруугай гол аралнууд: Парамушир, Онекотан, Симушир, Уруп, Итуруп, Кунашир. Бага Курил нюруунь 6 аралнууд ба хоёр орьёлой бүлэгһөө бүридэнэ, эгээл томонь Шикотан. 2339 м үндэрые хүрэдэг уулархаг газарай хэлбэритэй байна (Атласовой аралда Алаид галта уула). 160 оршом галта ууланууд, энэ дунда 40 амиды, олон халуун аршаанууд, заримдаа хүсэтэй газар хүдэлэлгэ болоно.
Уларилынь һэрюун, муссонтой. 8 һарын дундажа температурань хойто зүгтээ 10 °С-һаа урда зүгтээ 17 °С хүрэтэр илгараад, 2 һарада дундажа температурань −7 °С. Жэлэй дундажа шииг нойтон 1000 мм, намардаа тайфун болоно. Нуураар (энэ тоодо кратер соо) ба лагунаар элдэб. Хойто аралнуудта нюурһэн ба мүшэ модон, Сибириин дабжаа нарһан ба хонин арса ургажа, дунда аралнуудта һиирэг ой (хуһан модон ба курил хулһан), урда аралнуудта ой (курил шэнэһэн модон, хулһан, сарса, агша модон) ургана. Баабгай, үен, үнэгэн, тарбаган амидарна. Орьёл дээрэ шубуудай базаарнууд бии. Загаһан (хулата загаһан, сагамхай).
Кунашир аралда Курил нөөсэ газар. Гол хотонууд: Курильск, Северо-Курильск.