Хангыль

Хангыль (солонгосоор 한글) буюу Хойто Солонгосоор жүсонгыль (солонгосоор 조선글) - солонгос хэлые тэмдэглэдэг албан ёһоной үзэг бэшэг юм. Хүн түрэлхитэн олон жэлэй хэлэн хэрэглэжэ байгаад хэлэнэй олон хизаарые дабана туулахай тулда үзэг бэшэг зохёон хэрэглэхэ болобо. Мүнөөдөр хүн түрэлхэтнэй хэрэглэжэ байгаа хэлэнэй тоо нэгэ мянга холо дабаад байгаашье 100 аадхан үзэг бэшэг хэрэглэдэг гэнэ. Тэрэнэй доторһоо Солонгос үзэг хэрэглэгшэдэй тоогоор дэлхэйдэ эхинэй арбанда багтадаг. Дэлхэйн олон үндэһэтэнүүд өөһэдынгөө хэлые тэмдэглэхын тулада үзэг бэшэг зохёожо хэрэглэхэ болһоншье хангыль шэнги тодорхой саг үедэ тусхай хүн соо шэнээр үзэг бэшэг зохёожо, уласай үзэг бэшэг бологоһон түүхэ дэлхэйдэ хобор. Тэрэшэлэн шэнэ үзэгэй талаархи тайлбаряа ном болгон хэблүүлһэн түүхэдэ байгаагүй хэрэг болоо. Илангаяа үзэг зохёоһон заршам болон үзэгэй хэрэглээнэй талаархи тайлбари дээрэ бэшэһэн онолые дэлхэйн хэлэ шэнжэлэгшэд үндэрөөр үнэлдэг. Хангылиие 15 зуунай дунда үедэ Сойжүн хаан ордоной эрдэмтэн мэргэдээр зохёолгоһон (тухайн үедэ Хүнминжоным гэжэ нэрлэжэ байба) ба дэлхэйдэ хамагай шэнжэлхэ ухаанай үндэһэтэй бэшэгэй нэгэ болоод солонгос яһанай соёл, шэнжэлхэ ухаанай хүгжэлдэ үнэтэй хуби нэмэри оруулаа.

Хүнминжоным зохёолой нэгэ хуудаһан

"Хангыль" хангыль үзэг бэшэгээр

Одоо Хүнминжоным уласай үнэтэ соёлой үбэй 70 дугаарта тэмдэглэгдэжэ, 1997 оной 10 һарада ЮНЕСКОгой дэлхэйн соёлой үбдэ бүридхэгдэһэн.

Хангылиин үзэгүүд

Хашалганууд

Үзэг	Урда Солонгос	Хойто Солонгос
ㄱ	киёк (기역)	киык (기윽)
ㄴ	ниын (니은)
ㄷ	тигыт (디귿)	тиыт (디읃)
ㄹ	риыль (리을)
ㅁ	миым (미음)
ㅂ	пиып (비읍)
ㅅ	сиот (시옷)	сиыт (시읏)
ㅇ	иын (이응)
ㅈ	чиыт (지읒)
ㅊ	чхиыт (치읓)
ㅋ	кхиык (키읔)
ㅌ	тхиыт (티읕)
ㅍ	пхиып (피읖)
ㅎ	хиыт (히읗)

Аялган

Үзэг	Урда Солонгос	Хойто Солонгос
ㄲ	ссангиёк (쌍기역)	твэнгиык (된기윽)
ㄸ	ссандигыт (쌍디귿)	твэндиыт (된디읃)
ㅃ	ссанбиып (쌍비읍)	твэнбиып (된비읍)
ㅆ	ссансиот (쌍시옷)	твэнсиыт (된시읏)
ㅉ	ссанджиыт (쌍지읒)	твэнджиыт (된지읒)