![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/The_ship_Discovery%252C_Antarctica%252C_1901.jpg/640px-The_ship_Discovery%252C_Antarctica%252C_1901.jpg&w=640&q=50)
Британин антарктикин экспедици (1901-1904)
From Wikipedia, the free encyclopedia
1901—1904 шерашкара Брита́нин къо́ман анта́рктикин экспеди́ци (инг. British National Antarctic Expedition, 1901–04), кхин а йевза «Диска́верин» экспеди́ци (инг. Discovery Expedition)[1] аьлла — Антарктиде йоьду британин шолгӀа экспедици, кечйина 60 шо сов хан йукъайоьлча. Цуьнан Ӏалашо хилла комплексехь талла оцу заманахь йевзаш йоцу Дуьненан континент. Экспедицин кема — барк «Дискавери» — дуьххьала леррина британин Ӏилманан-талламан белхашна дина кема. оцу экспедицехь теллира Адэр меран тӀера Китан бухте кхаччалц Антарктидин Россан хӀордан бердаш. Британин командо гулбира физикин географин, биологин, геологин, метеорологин, дуьненан магниталлин областера шуьйра Ӏилманан хаамаш. ДӀайиллира антарктикин оазисаш, кхин а Крозье меран тӀера[en] пингвинийн колонеш. Салазца некъ бина кхечира 82°11′ къилба шоралле.
Британин къоман антарктикин экспедици | |
---|---|
![]() Экспедицин кема — барк «Дискавери» Ӏадоккхийлехь | |
Куьйгалхо | Скотт Роберт |
Декъашхойн барам |
47 стаг, царна йукъахь:
|
Мероприяти дӀайахьаран терахь | 1901 шеран 30 июль |
Йохалла | 1904 шеран 10 сентябрь кхаччалц |
Организатор |
![]() |
![]() |
Экспедицин пропагандист а, коьрта йархо а хилира Паччахьан географин йукъараллин президент сэр Маркэм Клементс, и болх цуо лелош бара 1893 шарахь дуьйна, цуьнга 50% харж пачхьалкхе тӀелацайалийтира. Экспедицин хьаькам цуо аларца хӀоттийра тӀеман хӀордахо Скотт Роберт. Командехь бара, тӀаьхьа Антарктикин гӀарабевлла талламчаш хилла, Шеклтон Эрнест Генри, Уилсон Эдвард Адриан, Уайлд Фрэнк. Полюсашкахь зиеделла экспедицин декъахой бара шолгӀа гӀоьнча Альберт Армитедж, лор Реджинальд Кётлиц, цуо дакъа лаьцнера Францан-Иосифан Латта толлуш, физик Луис Бернакки, экспедицин йукъатуьйхира тӀаьххьара, и цхьаъ бен вацара хьалха Антарктидехь хилла. Амма царна Скотт Роберте бийца йукъара мотт ца карийра, шайн зиеделларг дӀа ца даладелира.
«Дискаверин» экспедици ладаме историн мур бара британи Антарктике чуйахаран, амма цуо гайтира тӀеман хӀордахойн Норвегин талламчийн долчул зиеделларг а, кхиамаш а ца хилар: ингалсхоша тергал ца дира лыжаш а, дужу жӀаьлеш а лело дезар.
«Дискаверин» некъбаран тӀаьхье хилира 1907—1908 шерашкахь «Нимрод» тӀехь йина Шеклтонан экспедици (иза кхечира Къилба полюс тӀе 180 км) а, 1911—1913 шерашкара Скоттан шолгӀа экспедици (барк-кема «Терра Нова») а, оцу экспедицехь ингалсан команда кхечира Къилба полюсе, йухабогӀуш берриш белира 1912 шеран мартехь.