Ваьппий
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Ваьппий[1], истор. кистий/гергара кистий (гӀалгӀ. фаьппий) — нохчийн[2][3][4][5] а, гӀалгӀайн юкъаралла[6][7][8][9]. Шен синмехаллин а, административан а йукъ лору дукха хенара дуьйна Мецхал эвла[10].
.jpg)
Ваппий Ӏовха кхача тарлора 17 бӀешарахь, цхьа дакъа Гуьржийчоьнан лаьмнашка дахара, ткъа важа Ӏовха. Ӏовхойн ваьппийн тептарца уьш баьхна Тарш эвлахь. М. М. Зязиковн хаамашца, Ӏовхойн ваьппийн оьздангаллин йукъ ю Мецхалан шахьаран коьрта йуьрт — Эрзи эвла[11].
ЦӀеран бух биллинарг хила тарло олхазар — мецхалг, иза лоруш хилла ГӀалгӀайчохь а, Гуьржийчохь а. Мецхалан йукъараллин доза ду малхбузехь ЖӀайрахьца, къилбехьа Пхийшца, малхбалехь Хамхошца а, Цхьорошца а, къилбаседехьа — араболура аренашка. Къомо Ӏалашдина дийцарехь, Гуьржийчуьра цӀов-тушой лору ваьппех схьабевлла. Географин а, экономикин а хала хьолаша йитийтира шира эвланаш 16—17 бӀешарахь дуьйна, уьш кхалха буьйлабелира арене. Тахана Мецхалан йукъараллин эвланаш дӀакхийсина, еса ю, церан тидам археологаша а, этнографаша а, туристаша а бен ца бо.
Remove ads
Истори
Фаьппи (вабой) юкъараллан цӀеран этимологи цхьаболу историкашна хетарехь Армхин Ӏинахь хевшина йоккхачу юкъараллин топонимах яьлла. Оцу топониман маьӀна до, "мехкан малхбузен декъан бахархой" олий. Хаамчо В. Нальгиевс хоуьйту, цуьнан фонетикин кхиар кхин а хьалхара "боасе" лексемех хилар, цуьнан маьӀна "маьлха-басе". Уьш исторехь бевза юкъараллан цӀерийн варианташца: "боасой/бацой/вобой/ваьппи/фаьппи". У. Г. Дзараховс "фаьппи" дешан маьӀна до "чубаьхкинарш" олий. Кхузахь буйцурш мухажираш бу — малхбузен мехкийн тобанех[12].
Remove ads
Билгалдахарш
Литература
Хьажоргаш
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads