Роналдо

Рона́лдо (порт.-браз. Ronaldo; йуьззина цӀе — Рона́лду Луи́с Наза́риу ди Ли́ма^[4], порт.-браз. Ronaldo Luís Nazário de Lima; вина 1976 шеран 22 сентябрехь^[5], Рио-де-Жанейрохь, Бразили) — бразилин футболист, левзина тӀелатархочун позицехь. Дукхаха болчу футболан кхолламашна, говзвнчашна, спортхошна хетарехь, ву футболан исторехь уггаре дикачех цхьаъ^{[6][7][8][9][10]}.

Википедехь бу Роналдо (цӀе) цӀе йолу нахах лаьцна йаззамаш.

Роналдо
Йукъара хаамаш
Йуьззина цӀе	Роналду Луис Назариу ди Лима
Харц цӀерш	O fenômeno, R9
Вина терахь	1976 шеран 22 сентябрь(1976-09-22)[1][2][…] (48 шо)
Вина меттиг	Итагуаи, Рио-де-Жанейро[d], Бразили[3]
Гражданалла	Бразили
Локхалла	183 см
Позици	тӀелатархо
Информаци клубех
Клуб	Реал Вальядолид
ГӀуллакх	президент
Кегийрхойн клубаш Клубнан карьера[* 1] 1993—1994 Крузейро 34 (34) 1994—1996 ПСВ 46 (42) 1996—1997 Барселона 37 (34) 1997—2002 Интернационале 68 (49) 2002—2007 Реал Мадрид 127 (83) 2007—2008 Милан 20 (9) 2008—2011 Коринтианс 52 (29) 1993—2011 Йерриг карьерехь 384 (280) Къоман гулйина команда[* 2] 1993—1994 Бразили (17 шо кхачанза) 22 (22) 1994—2011 Бразили 98 (62) 1996 Бразили (олимп.) 8 (6)
Дуьненайукъара мидалш Олимпийн ловзарш Борза Атланта 1996 футбол Дуьненан чемпионаташ Деши АЦШ 1994 Дети Франци 1998 Деши Корей/Япон 2002 Конфедерацийн кедаш Деши СаӀудийн Ӏаьрбийчоь 1997 Америкин кедаш Дети Уругвай 1995 Деши Боливи 1997 Деши Парагвай 1999
Профессионалан клубехь ловзаран а, голийн а барам лору къоман чемпионатийн тайп-тайпана лиганашкара. Официалан матчашкахь къоман тобанан ловзарийн а, голийн а барам.
Викиларми чохь медиафайлаш

Шозза дуьненан чемпион, дуьненан вице-чемпион, Castrol Index талламца дуьненан чемпионатийн исторехь уггаре дика футболист^[11][12], 1998 а, 2002 а шерашкара дуьненан чемпионатийн уггаре дика аренан футболист, 2002 шеран дуьненан чемпионатан уггаре дика бомбардир, дуьненан чемпионаташкахь чутоьхначу буьрканашца экс-рекордсмен (2014 шарахь цулла хьалхавелира Клозе Мирослав), футболисто цхьаъ тоьхна а буьрка тоьхна матчийн бараман дуьненан чемпионатийн рекордсмен^[13][14], йерриг дуьненайукъара турнирашкахь голийн барамца рекордсмен, ФИФА а, World Soccer журналан версица кхузза уггаре дика футболист, шозза йаьккхина «Дешин буьрка», цкъа – «Дешин бутса», Дуьненан уггаре сийлахь бӀе футболистийн испискин йукъатоьхна 13-гӀа меттиге хӀоттийна «World Soccer» журналан (1999 шо) версица, ФИФА 100 испискин йукъахь ву, А серин итт шеран уггаре дика ловзархо ву аьлла къобал вина Италин футболистийн ассоциацин версица (1998—2007)^[15], лучший игрок десятилетия по итогам голосования на портале goal.com (2000—2009)^[16], 17 шо долуш дуьненан чемпион хиллачу шиннах цхьаъ ву, Пелеца цхьаьна, Ромариоца а, Херст Джеффрица а цхьаьна, кхааннах цхьа ловзархо ву дуьненайукъара къоман командин турнирехь хет-трик йиначех.

Жималлин шераш

Роналду Луис Назариу ди Лима вина Бенто-Рибейрохь, Рио-де-Жанейрон къиенчу йисттехь, 1976 шеран 18 сентябрехь, амма дас-нанас официалан кехат 22 сентябрехь бен ца даьккхира. Нанас цунна цӀе тиллира бер схьаэцначу акушеран Роналду Валентен сийнна.

Роналдо футболех ловза волавелира 6 шо долуш, 8 шо долуш совгӀатан дас цунна цӀоканан буьрка йелира, ткъа 12 шо долуш цунах хилира берийн спортан футзалан «Валкейре» клубан ловзархо. ТӀаьхьарчу шерашкахь Роналдо футзал йоккха футболца цхьаьна ловза волавелира «Сан-Кристован» командехь. Шинне а турниран уггаре дика бомбардир хилла, цуо чеккхенца хаьржира йоккха футбол. Цу йукъа дукха хан йолале прессехь хьехо долийра «керла Пеле» вала тардалар.

Крузейро

1993 шарахь Роналдо дехьавелира шен дуьххьарчу профессионалан футболан клубе — «Крузейро», трансферан мах хӀоттийра 50 000 АЦШ доллар. Оцу клубехь 1993 шеран июлера 1994 шеран август кхаччалц цуо туьйхира 57 гол (царех 44 — официалан матчашкахь), цунах хилира клубан уггаре дика бомбардир, хьовсархойн а, европера клубийн говзанчийн а боккха тидам багӀара цуьнга. Цхьаьна матчехь, «Байя» клубан дуьхьала, Роналдос туьйхира пхи гол, йелира голан цхьа пас.

ПСВ

Хьалхара шо

Голландин ПСВ клубе Роналдо дехьавелира 1994 шеран июлехь 5 млн. стерлингийн фунтех. Цунна тӀаьххье йаздира спонсоран контракт Nike компаница. Нидерландийн мотт а, акклиматизацица йоьзна халонашка хьаьжна ца Ӏаш, Роналдос дебютан шарахь, 17 шо долуш, хилира Голландин чемпионатан уггаре дика бомбардир, ткъа цуьнан команда хилира кхоалгӀа.

1995 шо долалуш Миланан «Интеран» президента Массимо Мораттис барт бира ПСВца «Интеран» бразилхо иэца коьрта бакъо хиларах. Оцу шеран бӀаьста Роналдо, садоӀуш Миланехь волуш, къамел дира Мораттица.

ШолгӀа шо

Лазийна гола

ШолгӀачу шарахь Роналдон гӀуллакхаш гӀуо дуодара, цуьнан команда йуха а кхоалгӀа хилира чемпионатехь, цуьнан голашкахь лазар гучуделира. Тренировкаш сацийра масех денна, амма цуо гӀо ца дира, ловзархочун физикин кеп дика йолчура гена йаьллера, хиира голана операци йезарх. 1996 шеран февралехь операци йира, Роналдо 4 баттана йукъара велира, иза цунна дуьне дохар санна дара. Бразилин къоман командин форвардо Ромариос хьекъал делира ша товинчу физиотерапевте Нилтон Петроне вистхила аьлла. Роналдо Эйндховен йитина вахара клинике 90 дийнан жигара физиотерапи курс йаккха. Йерриг оцу хенахь бразилхочо болх бира тренажёран залехь, бассейнехь нека дора.

Йухавар

ЖамӀ — форвард кхиира меттахӀотта Голландин кедан финал йолуш, амма коьрта тренеро Адвокат Дика оцу матчехь масех минотехь бен ца ловзийтира, ловзархо хийца йукъаваьккхира. Цул тӀаьхьа Роналдос сацам бира ПСВ йитина, кхечу клубе дехьавала.

«Барселона»

Роналдон Кедийн кедан ПСЖца матчера финалера пенальтин гол

Дехьавалар

Олимпийн ловзаршкахь Атлантехь Бразилин гулйина командо йехира борзанан мидалш, ткъа Роналдо хилира командехь уггаре дикачех цхьаъ. «Барселона» йистхилира ПСВ трансфер йаран дехар деш, голландин клубо, хьалха бинчу бертаца кховдийра «Интере» каталонхойн 20 млн доллар болу мах бохор. Массимо Моратти ца ийцира ловзархо, цунна мах тӀех лакхара хийтира. ЖамӀехь «Барселоно» контракт йаздира Роналдоца АЦШхь. Иштта йаздира керла контракт Nike фирмица.

Клубехь ловзар

1996 шо

Роналдон керла клубера хьалхара ловзар хилира доттагӀаллин матчехь, цул тӀаьхьа йолайелира чемпионат, иза аьтту болуш хилира цунна, иза голаш етта волавелира. «Компостелин» дуьхьалчу матчехь, оцу хенахь испанин чемпионатан йуккъера команда, Роналдос, шайн агӀора буьрка схьа а йаьккхина, мостагӀчух ведда, цуо вожош латтара иза футболка а лаьцна, йерриг дуьхьало а, кевнахо а ловзийна гол туьйхира. Дика левзира шо чекхдаллалц, цуьнан жамӀашца иза дуьххьара хуьлу дуьненан уггаре дика футболист ФИФА версица.

1997 шо

1996/97 шеран хьалхарчу декъехь чӀогӀа дика ловза волавелла, Роналдос шен гӀуллакх дӀадаьхьира керлачу шарахь а. Шо чекхдаьлча дуьненан уггаре дика ловзархочун чоьтехь йара 47 гол 49 ловзарехь. Цуьнан голаш бахьнехь клубо толам баьккхира Кад баьккхинчеран кедехь а, Испаникедехь а. Ша Роналдо хилира Испанин чемпионатан уггаре дика бомбардир, 34 голаца 37 ловзарехь, йаьккхира «Дешин бутса».

«Интернационале»

Дехьавалар

1997 шеран июлехь Роналдо дехьавелира миланан «Интере». Италин клубо делира «Барселонин» Роналдох 25 млн стерлингийн фунт^[17], оцу хенахь цунах хилира футболистан трансферан рекорд. Клубан штаб-квартирехь ловзархочун дуьхьала веира 10 000 хьажархо, кхин оццул веира командин тренировкин центре. Роналдон шен хьомен 9-гӀа лоьмар меттана, иза дӀалаьцна йара, йелира 10-гӀа. Букъ тӀехь Ronaldo цӀе йолу футболкаш жигара дӀаоьцура фанаташа.

Клубехь ловзар

1997/1998 шо

Клуб а, чемпионат а хийцаро гӀуон Ӏаткъам ца бира Роналдон. Ша хет-трик йина «Пьяченцаца» хиллачу матчал тӀаьхьа, фанаташа цӀе тиллира цунна Феномен аьлла. 1997 шеран жамӀашца Роналдон йелира «Дешин буьрка», исторехь дуьххьара шолгӀа а хилира шеран ловзархо ФИФА версица. «Интер» чемпионаллин къовсамехь ийшира «Ювентусал», шолгӀа хилира, кхин а клубо баьккхира УЕФА кад, ахфиналехь москохан «Спартак» иэшийна.

Ловзаран статистика

Карьера гайтар

Команда	Мур	Официалан матчаш		Неофициалан матчаш		Йерриг
		Ловзарш	Голаш	Ловзарш	Голаш	Ловзарш	Голаш
Крузейро	1993—1994	47	44	12	13	59	57
ПСВ	1994—1996	57	54	13	12	70	66
Барселона	1996—1997	49	47	2	0	51	47
Интернационале	1997—2002	99	59	16	12	115	71
Реал Мадрид	2002—2007	177	104	17	14	194	118
Милан	2007—2008	20	9	1	1	21	10
Коринтианс	2008—2011	69	35	0	0	69	35
Бразили	1994—2011	98	62	7	5	105	67
Бразили (17 шо кхачанза)	1993—1994	22	22	0	0	22	22
Бразили (23 шо кхачанза)	1996	8	6	0	0	8	6
Кхин ерш[18]	1997—2015	-	-	21	13	21	13
Ерриш карьерехь		646	442	89	70	735	512

Клубан карьера

Клуб	Шо	Лига[19]		Кедаш[20]		Кедаш КОНМЕБОЛ / Еврокедаш[21]		Кхин[22]		Йерриг		ДоттагӀаллин матчаш		Ерриш
		Ловзарш	Голаш	Ловзарш	Голаш	Ловзарш	Голаш	Ловзарш	Голаш	Ловзарш	Голаш	Ловзарш	Голаш	Ловзарш	Голаш
Крузейро	1993	16	12	0	0	4	8	1	0	21	20	8	8	29	28
	1994	18	22	0	0	8	2	0	0	26	24	4	5	30	29
	Йерриг	34	34	0	0	12	10	1	0	47	44	12	13	59	57
ПСВ	1994/95	33	30	1	2	2	3	0	0	36	35	5	1	41	36
	1995/96	13	12	3	1	5	6	0	0	21	19	8	11	29	30
	Йерриг	46	42	4	3	7	9	0	0	57	54	13	12	70	66
Барселона	1996/97	37	34	4	6	7	5	1	2	49	47	2	0	51	47
	Йерриг	37	34	4	6	7	5	1	2	49	47	2	0	51	47
Интернационале	1997/98	32	25	4	3	11	6	0	0	47	34	9	5	56	39
	1998/99	19	14	2	0	6	1	1	0	28	15	0	0	28	15
	1999/00	7	3	1	0	0	0	0	0	8	3	4	2	12	5
	2000/01	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
	2001/02	10	7	1	0	5	0	0	0	16	7	3	5	19	12
	Йерриг	68	49	8	3	22	7	1	0	99	59	16	12	115	71
Реал Мадрид	2002/03	31	23	1	0	11	6	1	1	44	30	1	0	45	30
	2003/04	32	24	5	2	9	4	2	1	48	31	4	3	52	34
	2004/05	34	21	1	0	10	3	0	0	45	24	4	4	49	28
	2005/06	23	14	2	1	2	0	0	0	27	15	8	7	35	22
	2006/07	7	1	2	1	4	2	0	0	13	4	0	0	13	4
	Йерриг	127	83	11	4	36	15	3	2	177	104	17	14	194	118
Милан	2006/07	14	7	0	0	0	0	0	0	14	7	0	0	14	7
	2007/08	6	2	0	0	0	0	0	0	6	2	1	1	7	3
	Йерриг	20	9	0	0	0	0	0	0	20	9	1	1	21	10
Коринтианс	2009	30	20	8	3	0	0	0	0	38	23	0	0	38	23
	2010	20	9	0	0	7	3	0	0	27	12	0	0	27	12
	2011	2	0	0	0	2	0	0	0	4	0	0	0	4	0
	Йерриг	52	29	8	3	9	3	0	0	69	35	0	0	69	35
Ерриш карьерехь		384	280	35	19	93	49	6	4	518	352	61	52	579	404