Уьшал

Уьшал — тӀуналла йеза дийна лаьттан тӀехулара чкъор долу, тӀех сов тӀуналла йолу ландшафтан дакъа. Уьшалан амалехь ду лаьттан тӀехула йуьззина йахкайаланза органикин хӀуманаш гулйалар, цунах тӀаьхьа хуьлу Ӏеха. Ӏеханан чкъор 30 см сов ца хуьлу, нагахь кӀезиг делахь, тӀаккха уьш уьшалш долу латташ ду^[1]. Уьшалш гидросферин коьрта дакъа ду. Дуьненна тӀера дуьххьарлера уьшалш кхолладелла силуран а, девонан а муьраш хийцалуш, 350—400 млн шо хьалха^[2][3][4][5].

ХӀокху терминан кхин а маьӀнаш ду, хьажа Уьшал (маьӀнаш).

Дехар «Уьшалш» хьажийна йу кхузе; хьажа. иштта кхин маьӀнаш.

Дехар «Колд» хьажийна йу кхузе; фильмех лаьцна см. Колд (фильм).

Валдайра Селигер Ӏоман уллера уьшал

Петарбухан къилба йистера уьшал (Неван майда)

Массашкахь хьаннаш хьекхначу меттигашкахь уьшалаш кхолладалар. Саменжа поселкан кӀоштахь хьун арайаккха биллина Белоручейн готтанекъан цӀерпоштнекъ (1977 шо)

Дуьненахь уггаре доккха уьшал Амазонка эркан тогӀи йу^[6][7][8].

Россехь даьржина Европин декъан къилбаседехьа а, йуккъехь а (цунна йукъахь Москохан а, Москох гуонахьара а кӀоштахь), Малхбузен Сибрехахь а, Камчаткехь а. Белоруссехь а, Украинехь а уьшалш лаьтта Полесьехь (царах олу Пинскан уьшалш).

Уьшалш Ӏамадо географин башха отрасло — уьшалдовзаро.

Уьшалш кхолладалар

Уьшалш кхоллало шина кепара: латта тӀундаларца йа Ӏам чу ораматаш довларца^[9].

• Сурт дилларехь
• 
  Уьшал
  Якоб ван Рёйсдал, XVII бӀешо
• 
  Беттаса долу буьйса. Уьшал
  А. К. Саврасов, 1870
• 
  Хьуьнхара уьшал. Гуьйре
  Ф. А. Васильев, 1872—1873
• 
  Уьшал. Полесье
  И. И. Шишкин, 1890

Хьажа кхин а

• Хин-уьшалийн меттигийн дерригдуьненан де (2 февраль)
• ГӀоргӀа гӀум
• Уьшалан микроландшафт
• Барамера асанан уьшалан хьаннаш