سووریا
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
سووریا (بە عەرەبی: سُوريَا) بە فەرمی کۆماری عەرەبیی سووریا[١] وڵاتێکە لە ڕۆژئاوای ئاسیا و ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست کە دەکەوێتە ڕۆژهەڵاتی دەریای ناوین و شام. لە ڕۆژاواوە هاوسنوورە لەگەڵ دەریای ناوین، لە باکوورەوە لەگەڵ تورکیا، لە ڕۆژهەڵات و باشووری ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ عێراق، لە باشوورەوە لەگەڵ ئوردن و لە باشووری ڕۆژاواوە لەگەڵ ئیسرائیل و لوبنان. لە ئێستادا سووریا لەژێر دەسەڵاتی حکوومەتێکی ڕاگوزەر بەڕێوە دەبردرێت و لە ١٤ پارێزگا پێکدێت. دیمەشق پایتەختە و گەورەترین شاریشە. سووریا ژمارەی دانیشتووانی ٢٥ ملیۆن کەسە[٢] لە ڕووبەرێکی ١٨٥١٨٠ کیلۆمەتر چوارگۆشە (٧١٥٠٠ میل چوارگۆشە)، لە پلەی ٥٧هەمینە کە زۆرترین دانیشتووانی تێدایە و بە پلەی ٨٧هەمین گەورەترینە.
.svg)
.svg)
لە دوای بەهاری عەرەبی لە ساڵی ٢٠١١ەوە، سووریا بە تێوەگلانی چەند وڵاتێکەوە تێوەگلاوە لە شەڕێکی ناوخۆی فرەلایەنە، ئەمەش بووەتە هۆی قەیرانی پەنابەران کە زیاتر لە ٦ ملیۆن پەنابەر لەو وڵاتە ئاوارە بوون. لە بەرامبەر دەستکەوتە خێراکانی خاکی دەوڵەتی ئیسلامی کە لە کاتی شەڕی ناوخۆدا لە ساڵانی ٢٠١٤ و ٢٠١٥ بەدەستی هێنا، چەند وڵاتێک بە ناوی لایەنە جیاوازەکانی دژایەتییەوە دەستوەردانیان کرد، ئەمەش بووە هۆی شکستی خاکی لە ساڵی ٢٠١٧ لە هەردوو ناوچەی ناوەڕاست و ڕۆژهەڵاتی سووریا. دواتر سێ قەوارەی سیاسی – حکوومەتی کاتیی سووریا، حکوومەتی ڕزگاریی سووریا و ئیدارەی خۆسەری دیموکراتی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا لە خاکی سووریا سەریان هەڵدا بۆ ڕووخاندنی دەسەڵاتی ئەسەد. لە کۆتایی ساڵی ٢٠٢٤ زنجیرەیەک هێرشی هاوپەیمانی هێزەکانی ئۆپۆزسیۆن بووە هۆی گرتنی دیمەشق و ڕووخانی ڕژێمی ئەسەد.
وڵاتێکە لە دەشتە بەپیتەکان و شاخەکانی بەرز و بیابانەکان، سووریا شوێنی نەتەوە و ئایینی جۆراوجۆرە. عەرەب گەورەترین نەتەوەن، موسڵمانانی سوننەش گەورەترین گروپی ئایینین.
Remove ads
دانیشتووان
بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤ ژمارەی دانیشتوانی وڵاتی سووریا ٢١٬٩٨٦٬٦١٥ کەس بووە کە دەکاتە ٠٫٣٠ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٢٢٫٦ ساڵە. ھەروەھا ٥٧ لە سەتی دانیشتوانی وڵات لە شارەکان دەژین.[٣]
ئایین
سەرچاوەکان
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads