![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Fruit%252C_Vegetables_and_Grain_NCI_Visuals_Online.jpg/640px-Fruit%252C_Vegetables_and_Grain_NCI_Visuals_Online.jpg&w=640&q=50)
ڕیشاڵی خۆراکی
From Wikipedia, the free encyclopedia
ڕیشاڵی خۆراکی (ڕیشاڵ بە زمانی ئینگلیزی کۆمۆنوێڵس)یان خۆراکی زبر ئەو بەشەیە لە خۆراکی وەرگیراو لە ڕوەک کە ناتوانرێت بە تەواوی لەلایەن ئەنزیمەکانی ھەرسکردنی مرۆڤەوە بشکێنرێت.[1] ڕیشاڵە خۆراکییەکان لە پێکھاتەی کیمیاییدا جۆراوجۆرن، و دەتوانرێت بە گشتی بەپێی تواوەیی و چەسپاوی و توانای پەرداخکردنیان گرووپ بکرێن، کە کاریگەرییان لەسەر چۆنییەتی پرۆسێسکردنی ڕیشاڵەکان لە جەستەدا ھەیە.[2] ڕیشاڵی خۆراکی دوو پێکھاتەی سەرەکی ھەیە: ڕیشاڵی تواوە و ڕیشاڵی نەتواوە، کە پێکھاتەی خۆراکە ڕوەکییەکانن، وەکو گەنمەشامی، دانەوێڵە و دەخڵ، سەوزە، میوە، و گوێز یان تۆو.[2][3] ڕێجیمێک کە ڕێژەیەکی زۆر لە خواردنی ڕێکوپێکی ڕیشاڵی تێدایە بە گشتی پەیوەندی بە پاڵپشتیکردنی تەندروستی و کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوون بە چەند نەخۆشییەکەوە ھەیە.[2][4] ڕیشاڵی خۆراکی پێکدێت لە پۆلیساکاریدی نانیشاستەیی و پێکھاتەکانی تری ڕوەکی وەک سێلولۆز، نیشاستەی بەرگریکار، دیکسترینە بەرگریکارەکان، ئینولین، لیگنینەکان، کیتینەکان (لە قارچکەکاندا)، پێکتینەکان، بێتا-گلوکانەکان و ئۆلیگۆساکاریدەکان.[1][2][3]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Fruit%2C_Vegetables_and_Grain_NCI_Visuals_Online.jpg/640px-Fruit%2C_Vegetables_and_Grain_NCI_Visuals_Online.jpg)