ئەلبانیا
وڵات لە باشووری ڕۆژھەڵاتی ئەورووپا From Wikipedia, the free encyclopedia
ئالبانیا یان ئەلبانیا، بە فەرمی: کۆماری ئالبانیا بە زمانی ئالبانی: Republika e Shqipërisë)، وڵاتێکە لە ناوچەی باڵکان لە ئورووپادا. وڵاتی مۆنتینیگرۆ دەکەوێتە باکوری رۆژئاوای وە ھەروەھا کۆسۆڤۆ لە باکوری رۆژھەڵاتی، وە مەقدوونیا لە رۆژھەڵات و یۆنانیش لە باشوور و باشووری رۆژھەڵات، کەناری دەریای ھەیە بۆ دەریای ادریاتحج لە رۆژئاوای.
| Republika e Shqipërisë ئالبانیا |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| سروود: | ||||||
 |
||||||
| پایتەخت | تیرانا 41°20′N 19°48′E | |||||
| گەورەترین | پایتەخت | |||||
| زمانە فەرمییەکان | ئەلبانی | |||||
| ئەلبانی، یۆنانی، مەکەدۆنی | ||||||
| دەوڵەت | کۆماری پەرلەمانتاری | |||||
| - | سەرۆک وڵات | بەجرام بێگاج | ||||
| - | جێگری سەرۆک | سالی بەریشا | ||||
| ڕووبەر | ||||||
| - | ٢٨٧٤٨ کیلۆمەتری چوارگۆشە (١٤٣) ھەڵەی دەربڕین: پیتێکی نەناسراو ھەیە "٢" مایلی چوارگۆشە |
|||||
| ژمارەی دانیشتوان | ||||||
| - | بەراوردی | ٢٬٧٩٣٬٥٩٢  |
||||
| - | سەرژمێریی ٢٠١٠ | ٢٩٨٦٩٥٢ | ||||
| دراو | لەکی ئەلبانی (ALL) |
|||||
| ناوچەی کاتی | بە پێی کاتی ئەوروپای ناوەڕاست (UTC+١) | |||||
| لای لێخوڕین | ڕاست | |||||
| پاوانی ئینتەرنێت | .al | |||||
ناوی وڵات
ناوی ئالبانیا لە زمانی لاتینی و زمانی یۆنانیی سەدەکانی ناوەڕاستەوە وەرگیراوە (بە لاتینی: Albania بە یۆنانی: Ἀλβανία) کە لەوانەیە لە ناوی ھۆزی Illyrian وەرگیردرابێت کە لەو ناوچەیەدا ژیاون. نوی خۆماڵیی وڵاتەکەش Arbër یان Arbën بووە. بەڵام لە سەدەی ١٦ بەولاوە وردەوردە خەڵکی وڵاتەکە ناوی وڵاتەکەیان کردووە بە Shqipëria. لە دەوڵەتی عوسمانیدا Arnavutluk وتراوە.[1]
لە باشووری کوردستان ئالبانیا و ئەلبانیا و لە ڕۆژھەڵاتی کوردستانیش ئالبانی ئەوترێ.
مێژووی وڵات
سەردەمی عوسمانیەکان
زیاتر لە نیوەی خەڵکی ئەلبانیا موسڵمانن بەھۆی کاریگەریی عوسمانییەکان
سەردەمی نەتەوایەتی
سەردەمی سەربەخۆیی
سەردەمی کۆمونیزم
دانیشتوان
بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤ ژمارەی دانیشتوانی وڵاتی ئالبانیا ٣٬١٨٥٬٤١٣ کەس بووە کە دەکاتە ٠٫٠٤ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام‌ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٣٣٫٢ ساڵە. ھەروەھا ٥٧ لەسەدی دانیشتوانی وڵات لە شارەکان دەژین.[2]
ئایین
| ئایینەکان لە ئالبانیا [3] | ||||
|---|---|---|---|---|
| ئایینەکان | ڕێژە | |||
| سوننە | ٧٠٫٠٪ | |||
| ئۆرسۆدۆکس | ٢٠٫٠٪ | |||
| کاتۆلیک | ١٠٫٠٪ | |||
دابەشبونی ئیداری
ئەلبانیا بەسەر ١٢ کاونت و ٣٦ ناوچە و ٣٧٣ شارەوانیدا دابەش کراوە، لەوانە ٧٢ شارەوانیان حاڵەتی شاریان ھەیە وە ھەروەھا ٢٩٨٠ گوندی ھەیە.
| کاونتەکان | پایتەخت | قەزاکان (ناوچە) | شارەوانییەکان | شارەکان | گوندەکان | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ١ | بێرات | بێرات | بێرات کوچۆڤی سکراپار |
١٠ ٢ ٨ |
٢ ١ ٢ |
١٢٢ ١٨ ١٠٥ |
| ٢ | دیبێر | پێشکۆپی | Bulqizë دیبێر Mat |
٧ ١٤ ١٠ |
١ ١ ٢ |
٦٣ ١٤١ ٧٦ |
| ٣ | Durrës | Durrës | Durrës Krujë |
٦ ٤ |
٤ ٢ |
٦٢ ٤٤ |
| ٤ | Elbasan | Elbasan | Elbasan Gramsh Librazhd Peqin |
٢٠ ٩ ٩ ٥ |
٣ ١ ٢ ١ |
١٧٧ ٩٥ ٧٥ ٤٩ |
| ٥ | Fier | Fier | Fier Lushnjë Mallakastër |
١٤ ١٤ ٨ |
٣ ٢ ١ |
١١٧ ١٢١ ٤٠ |
| ٦ | Gjirokastër | Gjirokastër | Gjirokastër Përmet Tepelenë |
١١ ٧ ٨ |
٢ ٢ ٢ |
٩٦ ٩٨ ٧٧ |
| ٧ | کۆرچە | کۆرچە | دیڤۆل Kolonjë Korçë Pogradec |
٤ ٦ ١٤ ٧ |
١ ٢ ٢ ١ |
٤٤ ٧٦ ١٥٣ ٧٢ |
| ٨ | Kukës | Kukës | Has Kukës Tropojë |
٣ ١٤ ٧ |
١ ١ ١ |
٣٠ ٨٩ ٦٨ |
| ٩ | Lezhë | Lezhë | Kurbin Lezhë Mirditë |
٢ ٩ ٥ |
٢ ١ ٢ |
٢٦ ٦٢ ٨٠ |
| ١٠ | Shkodër | Shkodër | Malësi e Madhe Pukë Shkodër |
٥ ٨ ١٥ |
١ ٢ ٢ |
٥٦ ٧٥ ١٤١ |
| ١١ | Tirana | تیرانا | Kavajë Tirana |
٨ ١٦ |
٢ ٣ |
٦٦ ١٦٧ |
| ١٢ | Vlorë | Vlorë | Delvinë Sarandë Vlorë |
٣ ٧ ٩ |
١ ٢ ٤ |
٣٨ ٦٢ ٩٩ |
حکومەت، ڕامیاری و ھێزە جەکدارەکان
جوگرافیایی
ئابوری
زانست و تەکنەلۆژی
گواستنەوە
دیمۆگرافیا
ئەلبانیا ئەو وڵاتەیە دەکەوێتە رۆژھەڵاتی ئەورووپا ماکیدۆنیا و کۆسۆفۆ دەکەوێتە رۆژھەڵاتی وڵاتی ئەلبانیاو وە ھەروەھا یۆنان دەکەوێتە باشوریەوە وە دوو ڕووباری لەگەڵ دایە.
کەلتور
لە ولاتی ئەلبانیا وەرزشی: تۆپی پێ و باسکە و سەلە و تایکواندۆ گرنگی پێ دەدرێت.
سەرچاوەکان
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
