From Wikipedia, the free encyclopedia
Кӑнтӑрти Шетланд утравӗсем (акӑл. South Shetland Islands) — Атлантика океанӗнчи Антарктика ҫурутравӗнчен ҫурҫӗрелле вырнаҫнӑ архипелаг.
Архипелаг кӑнтӑр-анӑҫран ҫурҫӗр-тухӑҫалла тӑсӑлать, Антарктика ҫурутравӗнчен Брансфилд тинӗс пырӗпе, Кӑнтӑр Америкӑран — Дрейк тинӗс пырӗпе уйрӑлса тӑрать. Архипелагра нумай утрав вырнаҫнӑ, анчах вӗсенчен чылайӑшӗ лаптӑкӗпе пӗчӗк. Архипелаг лаптӑкӗ — 3 687 ҫм².
№ | Утрав (чӑвашла) | Утрав (акал.) | Лаптӑк,[1] км² | Чи ҫӳллӗ вырӑн, м | Координатсем |
---|---|---|---|---|---|
1 | Аитчо | Aitcho Islands | 62°24′48″ ю. ш. 59°46′12″ з. д.HGЯO | ||
2 | Бриджмен | Bridgeman Island | 240 | 62°04′ ю. ш. 056°44′ з. д.HGЯO | |
3 | Уотчкипер | The Watchkeeper | 62°18′ ю. ш. 59°49′ з. д.HGЯO | ||
4 | Рожнова (Гиббс) | Gibbs Island | 22 | 520 | 61°28′ ю. ш. 055°34′ з. д.HGЯO |
5 | Гринвич (Березина) | Greenwich Island | 174 | 625 | 62°31′ ю. ш. 59°47′ з. д.HGЯO |
6 | Десепшен (Тейля) | Deception Island | 137 | 576 | 62°58′37″ ю. ш. 60°39′00″ з. д.HGЯO |
7 | Десолейшен | Desolation Island | 3,12 | 62°27′27″ ю. ш. 60°20′48″ з. д.HGЯO | |
8 | Иди | Eadie Island | 61°28′ ю. ш. 55°57′ з. д.HGЯO | ||
9 | Кинг-Джордж (Ватерлоо) | King George Island | 1384 | 655 | 62°02′ ю. ш. 58°21′ з. д.HGЯO |
10 | Корнуэллс (Михайлов) | Cornwallis Island | 61°04′ ю. ш. 54°28′ з. д.HGЯO | ||
11 | Ливингстон (Смоленск) | Livingston Island | 974 | 1700 | 62°36′ ю. ш. 60°30′ з. д.HGЯO |
12 | Лоу | Low Island | 181 | 63°17′ ю. ш. 62°09′ з. д.HGЯO | |
13 | Мордвинов (Элефант) | Elephant Island | 558 | 853 | 61°08′ ю. ш. 55°07′ з. д.HGЯO |
14 | Нельсон (Лейпциг) | Nelson Island | 192 | 62°18′ ю. ш. 59°03′ з. д.HGЯO | |
15 | Пингвин | Penguin Island | 180 | 62°06′ ю. ш. 57°56′ з. д.HGЯO | |
16 | Хаф-Мун | Half Moon Island | 0,51 | 101 | 62°35′30″ ю. ш. 59°55′15″ з. д.HGЯO |
17 | Роберт (Полоцк) | Robert Island | 186 | 62°24′ ю. ш. 59°30′ з. д.HGЯO | |
18 | Роуэтт | Rowett Island | 61°17′ ю. ш. 55°13′ з. д.HGЯO | ||
19 | Руггед | Rugged Island | 10,4 | 256 | 62°38′ ю. ш. 61°15′ з. д.HGЯO |
20 | Смит (Бородино) | Smith Island | 206 | 2105 | 63°00′ ю. ш. 62°30′ з. д.HGЯO |
21 | Сноу (Кӗҫӗн Ярославец) | Snow Island | 154 | 62°47′ ю. ш. 61°23′ з. д.HGЯO | |
22 | Тейбл | Table Island | 1,12 | 150 | 62°20′34″ ю. ш. 59°48′29″ з. д.HGЯO |
23 | Тюлени (Сил) | Seal Islands | 60°58′ ю. ш. 55°24′ з. д.HGЯO | ||
24 | Шишков (Кларенс) | Clarence Island | 162 | 1924 | 61°12′ ю. ш. 054°05′ з. д.HGЯO |
Кӑнтӑрти Шетланд утравӗсене 1819 ҫулхи нарӑсӑн 19-мӗшӗнче британ тинӗсҫӳревҫи Уильям Смит (акӑл. William Smith) «Williams» бригпа Монтевидеоран Вальпараисона ишнӗ чухне уҫнӑ. Вӑлах 1819 ҫулхи юпан 16-мӗшӗнче Кинг-Джордж утрав ҫине аннӑ, ҫапла май Антарктика ҫӗрӗ ҫине ура ярса пуснӑ пӗрремӗш ҫын пулса тӑнӑ. 1820 ҫулхи кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенче утравсене пуринчен те малтан Эдвард Брансфилд тӗпчесе картографиленӗ. Тепрехинче утравсене 1821 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнче Фаддей Беллинсгаузен ертсе пынӑ пӗрремӗш вырӑс антарктика экспедицийӗ вӑхӑтӗнче тӗпченӗ, вӑл вӑхӑтра утравсене вырӑсла ятсем парса тухнӑ.
Архипелаг ятне (малтанхи вӑхӑтра «New South Britain» ятпа усӑ курнӑ) Шетланд утравӗсен ячӗпе панӑ. 1908 ҫултанпа Фолкленд утравӗсен шутне кӗнӗ, 1962 ҫултанпа — Британин антарктика территорийӗн пайӗ пулса тӑнӑ.
1940 тата 1943 ҫулсенче Чилипе Аргентина та утравсенче хуҫаланасшӑн пулни пирки пӗлтернӗ. 1961 ҫултанпа Антарктика килӗшӗвӗпе ҫӗрсене пайланӑ чухне сиксе тухакан мӗнпур ыйтусене татса парассине вӑхӑтлӑха чарнӑ.
Архипелагра вуннӑ ытла антарктика станцийӗ вырнаҫнӑ, ҫав шута Кинг-Джордж утравра тӑракан Раҫҫейӗн «Беллинсгаузен» станцийӗ те кӗрет.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.