Çĕнтерӳ кунĕ

Çĕнтерӳ кунĕ, — СССР Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçинче 1945 çулта фашистлă Германине çĕнтернине палăртакан кун. Çу уйăхĕн 9-мĕшĕнче иртереççĕ, Раççейре канмалли кун шутланать.

09.05.2005

Уявăн кун-çулĕ

Çĕнтерӳ Ялавĕ

Пĕрремĕш хут чаплăн ăна 20 çул иртсен кăна палăртнă, Çав çулах куна канмалли уяв кунĕ туса хунă. Кашни çулах халĕ парад иртереççĕ. СССР саланнă хыççăн нумай çул парадсене иртермен, 1995 çулта кăна, вăрçăра çĕнтерни 50 çул çитсен, парад иртернĕ. Вăл çул хыççăн вара кашни çул иртереççĕ.

Çак кун нумай çĕртре вăрçă ветеранĕсем тĕл пулаççĕ, палăксем умне пуç кăшăлĕсем хураççĕ, каç пулттипе салют яраççĕ.

1945 çулта кĕртнĕ, анчах та 1947 çултанпа ĕçлев кунĕ шутланнă: пĕрремĕш хут СССР-та вăл уяв йышне икĕ вуннă çул иртсен кăна кĕрет. Кăçалăклă 1965 çулта Çĕнтерӳ кунне кану кунне куçараççĕ. СССР тапхăрĕнче çар парачĕсене Хĕрлĕ лапамра çăвăн 9-мĕшĕнче пуçтарнă; çулсерен парадсене çăвăн 1-мĕшĕнче тата чӳкĕн 7-мĕшĕнче иртнĕ, çăвăн 9-мĕшĕнче парада кăçалăклă 1965 тата 1985 çулсенче ирттернĕ^[1]. СССР аркансан пĕр вăхăт Хĕрлĕ лапамра парад пулман, çак йăлана кăçалаклă 1995 çулта çĕнетнĕ. Ун чухне Мускавра икĕ парад пулнă: Хĕрлĕ лапамра (çуран утса) тата Поклонная тăвĕ çинче (вăрçă техникипе). Çавтанпа Хĕрлĕ лапамра парадсене çулсерен ирттерме тытăннă — анчах та вăрçă техникисĕр. 2008 çултанпа парада каллех вăрçă техникине кĕртеççĕ (Хĕрлĕ лапамри 2008 çулхи çăвăн 9-мĕшĕнчи парад).

Çак кун фронтовиксем тĕл пулаççĕ, Мухтавпа салтак хăюлăхĕн палăкĕсем умне чечек кăшăлĕсене хураççĕ, уяв салючĕ кĕрлет.

Вăрçăн юлашки кунĕсем

В апреле 1945 г. советские войска вплотную подошли к границам Берлина.

Райхстага туртса илни

Капитуляци хучĕ çине ал пусни

(Аудио)
	Германи капитуляци йышăнни пирки совет радио пĕлтерни
	Текста Ю. Левитан вулать
Кăтартнă чух пулăшни

Хĕрлĕ тӳремри Çĕнтерӳ Парачĕ

Тĕп статья: Çĕнтерӳ Парачĕ

АПШ-ра, Европăра уявлани

Тĕп статья: Çĕнтерӳ Кунĕ Европăра

Çĕнтерӳ Кунне пехилленĕ орденсем

«Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче Германие çĕнтернĕшĕн» медалĕ

«Çĕнтерӳ» орденĕ

Совет Союзĕ

«Çĕнтерӳ» орденĕ

«Çĕнтерӳ» орденĕ

Раççей

Медаль «Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче Германие çĕнтерни 50 çул»	Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче Германие çĕнтерни 50 çул» медалĕ
Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче çĕнтерни 60 çул	«Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче çĕнтерни 60 çул» медалĕ

Украина

Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче çĕнтерни 60 çул

«Тăван Çĕршывăн 1941—1945 çç. Аслă вăрçинче çĕнтерни 60 çул» медалĕ

Казахстан

Медаль 60 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг. (Казахстан)

Медаль «60 лет Победы в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»

Çĕнтерӳ Кунĕ филателире

Çав. пекех

• Европăри Çĕнтерӳ Кунĕ
• Георги йĕсми
• Çĕнтерӳ Кунĕ (юрă)
• Çĕнтерӳ Ялавĕ
• Çĕнтерӳ Парачĕ