Авалхи грек чĕлхи

Авалхи грек чĕлхи — (аттика ἡ Ἑλληνικὴ γλῶσσα) инди-европа çемьин чĕлхи, грек чĕлхин "ламтайĕ", грек ойкуменин территоринче пирĕн эрăччен 2 пиçуллăх вĕçĕнчен пирĕн эрăри V ĕмĕре çити усă курнă.

Авалхи грек чĕлхи
Тăван ячĕ:	ἡ Ἑλληνικὴ γλῶσσα
Патшалăхсем:	Хĕвел тухăç Вăта тинĕс çĕрĕ
Статус:	классика
Çухалнă:	IV ĕмĕрте аталанса вăта грек чĕлхине куçать
Классификаци
Категори:	Еврази чĕлхисем
Инди-европа çемьи Палеобалкан турачĕ Грек ушкăнĕ
Çырулăх:	грек алфавичĕ, Йĕрлĕ çыру Б
Чĕлхе кочĕсем
ISO 639-1:	нет
ISO 639-2:	grc
ISO 639-3:	grc
Çавăн пекех пăхăр: Проект:Лингвистика

Чĕлхе аталанăвĕн тапхăрĕсем: протогрек (п.эрч.XX-п.эрч. XVII), микен (XVI-п.эрч. XII), постмикен (п.эрч. XI-п.эрч. IX), архаика (п.эрч. VIII-п.эрч. VI), классика (п.эрч. V-п.эрч. IV), эллин (п.эрч. III — IV); кашни тапхăрĕнче питĕ уйăрăлса тăнă диалектсем пулнă.

Авалхи грек чĕлхи — Гомерăн «Илиада» тата «Одиссея» поэмисен, Афин ылтăн ĕмĕрĕн философипе литературин, Çĕнĕ Халалăн чĕлхи. Унпа классика тапхăрĕн полисĕсенче, Македони Александрĕн патшалăхĕнче, диадохсен патшалăхĕсенче усă курнă, авалхи грек чĕлхи Рим империн иккĕмĕш официаллă чĕлхи, Хĕвел тухăç Рим империн малтанхи тапхăрĕнче тĕп чĕлхи (майĕпен вăта ĕмерсен (висанти) грек чĕлхине куçса пынă çем) шутланнă. Вăта ĕмĕрсенче вăл Висантин литература чĕлхин тĕсĕхĕ пулса Чĕрĕлӳ тапхăрĕнче Хĕвел анăç Европăра классика чĕлхи вырăнне йышăнса çĕнĕ грек чĕлхин — кафаревусăн аталанăвне тапратса ярать.

Кун-çулĕ

Протогрек тапхăрĕ

Тĕп статья: Протогрек чĕлхи

Çавăн пекех пăхăр: Грексенченхи субстрат тата Палеобалкан чĕлхисем.

Микен тапхăрĕ

Тĕп статья: Микен чĕлхи

Микен хыççăнхи тапхăр

	a, o	e, i	u
*kʷ	p	t	k
*gʷ	b	d	g
*gʷʰ	pʰ	tʰ	kʰ

Тĕслĕхрен, *kʷukʷlos > κύκλος, çавракăш.

Авалхи грек чĕлхин далекчĕсем

Грек диалекчĕсен вырнаçăвĕ классика тапхăрĕнче.^[1]

Хĕвел анăç ушкăн:      Дори      Çурçĕр-хĕвел анăç	Вăта ушкăн:      Эол      Аркад-кипр	Хĕвел тухăç ушкăн:      Аттика      Ион
Çурçĕр дори

Çырулăх

Тĕп статьясем: Грек çырулăхĕ, Грек алфавичĕ

Лингвистика пахалăхĕ

Вуламалли

Вĕренӳ кĕнекисем

• Ф. Вольф, Н. К. Малинаускене. Древнегреческий язык: начальный курс. В трех частях (часть 1 часть 2). — М., 2004.
• Козаржевский А. Ч. Учебник древнегреческого языка. — М., 1975 (2-е, исправленное и дополненное, издание — 1981).
• Славятинская М. Н. Учебник древнегреческого языка 2007 ҫулхи Ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче архивланӑ.. — М., 2003
• Соболевский С. И. Учебник древнегреческого языка. — М., 1948.
• Шантрен П. Историческая морфология греческого языка. — М., 1953.

Сăмахсарсем

• MORPHOLOGIA GRAECA

• Древнегреческо-русский словарь под ред. И. Х. Дворецкого. В 2 томах. — М., 1958. — На сегодняшний день самый объемный древнегреческо-русский словарь.
• Древнегреческо-русский словарь под ред. А. Д. Вейсмана. — Дореволюционный словарь, переиздан в 1991 году ГЛК.