Албансем

Алба́нсем (алб. shqiptarët) — балкан халăхĕ, Албани, Косово тата Метохи серби автономи енĕн тата грек çурçĕр Эпирĕн халăхĕ. Çаплах албансем Македони Республикин çурçĕр-анăç районĕсенче, Сербире тата урăх çĕршывсенче пурăнаççĕ.

Ку терминӑн урӑх пӗлтерӗшсем пур, Албансем (пĕлтерĕшсем) пӑхӑр.

Албансем
Скандербег Кёпрюлю Мехмед-паша Мухаммед Али Египетский Исмаил Кемали Абдюль Фрашери Наим Фрашери Франческо Криспи Гергь Фишта Ӳкерчĕк:Am.JPG Феофан Ноли Александр Моисси Ахмет Зогу Энвер Ходжа Мать Тереза Ферид Мурад Кара Диогуарди Джеймс Белуши
Тăван ячĕ	Shqiptarët
Хальхи вырнаçăвĕ тата йышĕ
Пурӗ: 8 млн.300 пин Албани:   3 038 789 (2008) Косово Косово/Серби Серби (Косово тата Метохи автономи енпе пĕрле)[~ 1]:   1 571 503 (2007) Турци Турци:    ~ 1 245 730 (2009) Çурçĕр Македони Çурçĕр Македони:   509 083 (2006) Итали Итали:   501 949 (2007) Греци Греци:   481 663 Германи Германи:   250 000 Швейцари Швейцари:   200 000 АПШ АПШ:   114 000 (2008) Нидерландсем Нидерландсем:   105 000 Шаблон:Ялавлани/Хурату:   45 163 (2007) Швеци Швеци:   45 000 Аслă Британи Аслă Британи:   35 082 Франци Франци:   25 815 Серби Серби(Косовăсăр):    5 809 яхăн (2011)
Чĕлхе	Албан чĕлхи
Тĕн	ытларахăшĕ мăсăльмансем (суннизмпа суфий орденĕн бекташĕсем) сахалрахăшĕ христиансем (католицизм тата православи)

Ытларах пайĕ мусульман тĕнне ĕненет. Çавăн пекех 19% — православи тĕнне ĕненет, 10% — католиксем шутланаççĕ.

Албанире 3 129 000 (2002) çын, Серби тата Черногори патшалахĕсенче 1 831 600 çын, 509 пин çын Македонире, 233 пин Италире пурăнать. Çавăн пекех Грецире, Швецире, Данире, Норвегире, Турцире, Египетра пурăнаççĕ. АПШ пурăнакансен йышĕ 114 пин патнелле шутланать.

Истори

Албансен гаплогрупписем

2011 çул тĕлне^[1]

Гаплогруппăсем	Гегсем (Gheg) —  çурçĕр албансем, %	Тосксем (Tosk) —  кăнтăр албансем, %	Вăтамлатнă хыпарсем, %
E1b1b1 (M35)	41,21	28,10	34,66
J2 (M172)	23,03	16,53	19,78
R1 (M173)	21,21	19,01	20,11
I (M170)	9,09	25,62	17,36
G (M201)	1,21	3,31	2,26
K (M9, xP)	1,21	3,31	2,26
J1 (M267)	1,82	1,65	1,73
H1 (M52)	0,61	2,48	1,54
E (xE1b1b1)	0,61	0,00	0,30

Албан этнос ушкăнĕсем

Çамрăк албан. Луиза Дюпре акварелĕ (1819).

Албансем чĕлхепе тата йăлапа икĕ ушкăна пайланаççĕ:

• Гегсем — çурçĕр албансем, Çурçĕр Албанире, Македонире, Косово, Черногорире пурăнаççĕ, чылайрахăшĕ мăсăльмансем тата католиксем.
• Тосксем — кăнтăр албансем, Кăнтăр, Вар Албанире тата Грецире пурăнаççĕ, ытларахăшĕ мăсăльмансем тата православисем.

• 
• 
• 
• 
• 

Вуламалли

• Ю. В. Иванова. Албанцы и их соседи. М.: Наука, 2006.
• Албанцы // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.