Людвиг ван Бетховен

Людвиг ван Бетховен (ним. Ludwig van Beethoven [ˈluːt.vɪç fan ˈbeːt.hoːfən] - нимĕç композиторĕ, дирижерĕ тата пианисчĕ.

Людвиг ван Бетховен
ним. Ludwig van Beethoven[1]
Чӑн ят	ним. Ludwig van Beethoven[1]
Çуралнă вăхăт	1770(1770)
Çуралнă вырăн	Бонн, Вестфали, Таса Рим империйĕ
Вилнĕ вăхăт	1827 çулхи пуш, 26-мĕшĕ(1827-03-26)
Вилнĕ вырăн	Вена, Австри Импери
Гражданлăх	Таса Рим империйĕ
Пăхăнулăх	Кёльнское курфюршество[d][2]  Австрийская империя[d][2]
Ашшĕ	Johann van Beethoven
Амăшĕ	Maria Magdalena Keverich
Чыславсемпе парнесем	премия Bröckemännche[d] (2020)
Автограф
Сайт	beethoven.de(ним.)
Медиафайлы на Викиампар
Произведения Викивулавăшра

Бетховен алă пусни

Кун-çулĕ

Копозитор çуралнă çурт

Людвиг ван Бетховен 1770-мĕш çулхи раштавра Бонн хулинче çуралнă.Раштавăн 17-мĕшĕнче тĕне кĕртнĕ. Ашшĕ, (Johann van Beethoven, 1740—1792) придворный капеллĕра юрăç пулнă. Амăшĕ, Мария-Магдалена, (Maria Magdalena Keverich, 1748—1787 Кобленцра придворный шеф-повар пулнă.

Бетховен 30 çулта

Ĕçĕсем

• 9 симфони: № 1 (1799—1800), № 2 (1803), № 3 «Героическая» (1803—1804), № 4 (1806), № 5 (1804—1808), № 6 «Пасторальная» (1808), № 7 (1812), № 8 (1812), № 9 (1824).
• 11 симфони увертюри, вĕсемхушшинче «Кориолан», «Эгмонт», «Леонора» № 3.
• фортепианопа оркестр валли 5 концерт.
• фортепиано валли 6 çамрăксен соначĕ.
• фортепиано валли 32 сонаты, 32 вариаци тата 60 яхăн пьеса.
• фортепианопа сĕрме купăс валли 10 соната.
• сĕрме купăс оркестр валли концерт, фортепиано, сĕрме купăс тата виолончель валли концерт («виççĕллĕ концерт»).
• фортепианопа виолончель валли 5 соната.
• 16 хĕлĕх квартечĕ.
• 6 трио.
• Балет «Прометей пултарăвĕсем».
• Опера «Фиделио».
• Мăнаçлă месса.
• «Аякри савни патне» Вокал циклĕ .
• Тĕрлĕ поэтсен сăввисемпе юрăсем, халăхюррисене тирпейлени.
• Камера кĕвви те чылай çырнă. Çав хутра фортепьяно, гобой, кларнет, фагот тата валторна квинтечĕ, ор. 16 тата ытти те

Палăксем

• 
  Прагăри асăну хăми
• 
  Венăри асăну хăми
• 
  Боннри палăк

Бетховен сăнарĕ

Литературăра

Ромена Ролланăн Жан Кристоф ромнĕн тĕп геройĕн прототипĕ.

Кинематографра

• Композитăр шăпипе «Племянник Бетховена» (режиссёр Пол Моррисси) тата «Бессмертная возлюбленная» (тĕп рольте Гэри Олдмен) ӳкернĕ.
• «Заводной апельсин» кинора тĕп геройĕ Бетховена кĕввисене кăмăлать.
• «Бетховен» комединче сенбернара Бетховен тесе чĕнеççĕ.
• «Героическая симфония» кинора Бетховена Ян Харт вылянă.
• Совет-нимĕç «Бетховен — дни жизни» фильмĕнче Бетховена Донатас Банионис вылянă.
• «Переписывая Бетховена» фильмра композиторон юлашки çулĕ çинчен каласа параççĕ (тĕп рольте Эд Харрис).
• «Бетховен пурнăçĕ» (СССР, 1978, режиссёр Б. Галантер) композитăрăн çывăх юлташĕсен асаилĕвĕсемпе ӳкернĕ.
• «Лекция 21» (Италия, 2008), итали писателĕпе музыковечĕн Алессандро Барикко кинори дебючĕ, «Тăххăрмĕш симфони» çинчен каласа парать.

ФРГ Людвиг ван Бетховена асăнса пичетленĕ почта марки, 1961, 70 пфенниг Шаблон:Scott stamp