Ненец автономиллĕ тăрăхĕ

Не́нец автоно́ми тăрăхĕ (нен. Ненэцие" автономной округ’, выр. Ненецкий автономный округ) — Раççей Федерацин субъекчĕ^[1][2]. Архангельск облаçĕн Уставĕпе килĕшӳллĕ, çаплах Архангельск облаçне кĕрет, çав вăхăтрах Раççей Федерацин субъекчĕ тата облаç йышĕнчи пайĕ шутланать^[3]. Раççей Федерацинче чи сахал йышлă регион.

Ан пăтраштарăр Ямал-Ненец автономи тăрăхĕпе.

Ку терминӑн урӑх пӗлтерӗшсем пур, НАТ пӑхӑр.

Ненец автономи тăрăхĕ выр. Ненецкий автономный округ нен. Ненецие" автономной округ’
Ненец автономи тăрăхĕн Ялавӗ Ненец автономи тăрăхĕн гербӗ
Тĕп хули	Нарьян-Мар
Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе - шыв пайĕн %.	20 176 810 км²
Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе - Йышлăх	85 41 383 çын çын патнелле (2023) 0,23 çын çын/км² патнелле
Федераци тăрăхĕ	Çурçĕр-Анăç федераци тăрăхĕ
Экономика регионĕ	Çурçĕр экономика районĕ
Регион номерĕ	83
Патшалăх чĕлхисем	Ненец чĕлхи, Вырăс чĕлхи
Губернатор	Бездудный Юрий Васильевич
Тăрăх депутатсен канашĕн председателĕ	Лутовинов Александр Ильич
Гимн	Ненец автономи тăрăхĕн гимнĕ
Вăхăт тăрăхĕ	ГВ +03:00

РФ банкĕн 10 рубль номиналлă астăвам монета (2010)

Ненец автономи тăрăхĕн уставĕпе, тăрăх Раççей Федерацин тулли тивĕç-ирĕклĕ субъекчĕ шутланать, хăйĕн территоринче мĕнпур патшалăх влаçне, çав Раççей Федерацин тивĕç-ирĕк пултармалăхне тата пĕрле тытса пымаллăхне кĕмест пулсан, тытса тăрать^[4].

Администраци центрĕ — Нарьян-Мар хули.

Тăрăха 1929 çулхи утăн 15-мĕшĕнче Ненец тăрăхĕ туса хунă, 1930-1977 çулсенче — Ненец наци тăрăхĕ пулнă, хальхи ячĕ çине 1977 çулта куçарнă. Анăç енче Архангельск облаçĕпе (хăй унăн йышне кĕрет), кăнтăр енче — Коми Республикипе, тухăçра — Ямал-Ненец автономи тăрăхĕпе, çурçĕрте чикĕ Шурă, Баренц тата Кар тинĕс çыранĕсемпе пырать, çавăн пекех тăрăх территорине Архангельск облаçне кĕмен юнашар утравсем те кĕреççĕ. Çаплах тăрăха Коми Республики территоринчи Харута поçолăк кĕрет.

Тăрăхăн пурне те территори Раççей Федерацийĕн Арктика зонинче кĕрĕт^[5], тата Аякри Çурçĕрĕн районĕсене тарать^[6].

2020 çулхи çу 13-мĕшĕнче Архангельск облаçĕн тата НАТ-н пуçлахĕсем регионсен пĕрлештерни процессĕ пуçланă^[7]. Анчах та, 2020 утăн çак процесс тăратнă^[8].

Географи

Климат

Халăх

Кунçул

Администрациллĕ-территориллĕ пайланăвĕ

Администрациллĕ-территориллĕ пайланăвĕпе Ненец автономи тăрăхĕнче^[9]:

• 1 хула тăрăх пĕлтерешпе (Нарьян-Мар)
• 1 муниципаллă район (Поляр Лешьен районĕ)
  • 1 хула евĕр паççулкă (Искателей Паççулки)
  • 17 ялканаш
  • 41 ял.

Экономика

Çав. пекех

• Ненец автономи тăрăхĕн гимнĕ
• Ненец автономи тăрăхĕн администрациллĕ-территориллĕ пайланăвĕ
• Ненец автономи тăрăхĕн ялавĕсем
• Ненец автономи тăрăхĕн пурăнан вырăнĕсен гербĕсем
• Ненец автономи тăрăхĕн пурăнан вырăнĕсем