Оператор (математика)

Опера́тор (каярахри латтынь чĕлхипе: operator — ĕçлекен, пурнăçлакан, operor — ĕçлетĕп, тăватăп) — мĕнле те пулин туллилетекен тытăмлă (рет, топологи, алгебрăлла операцисем) йышсене математикăлла çыхăнтарни. Оператор текен ăнлава математикăн тĕрлĕ уйрăмĕсенче ытти çыхăнтаравсенчен (тĕпрен илсен, хисеп функцийĕсенчен) уйăрма усă кураççĕ; тĕллĕхлĕ пĕлтерĕш контекстран килет, сăмахран, функционаллă анализра пĕр функцисене тепĕр функцисемпе тĕл килтерекен çыхăнтаравсене калаççĕ («функцисен функцийĕ» тени вырăнне «функцисен уçлăхĕнчи оператор»).

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Оператор пăхăр.

Операторсен хăшпĕр тĕсĕсем:

• Функцисен (Дифференцилев, интеграллав, тĕшĕпе конволюци, функционаллă анализри Фурье трансформацийĕ) уçлăхĕсенчи операторсем;
• Линилле алгебрăра векторла уçлăхсем хушшинчи (проекторсем, координатсене çавăрнисем, гомотетисем, вектора матрица çине хутланисем) çыхăнтаравсем (уйрăмах линиллисем);
• Дискретлă математикăра умлăн-хыçлăнлăхсене трансформацилени (дискретлă сигналсен конволюцийĕсем, медианăлла фильтр).

Çавăн пекех

• Операторсен йышĕ (математика)
• Потенциаллă оператор