From Wikipedia, the free encyclopedia
Mae Swtrâu Ioga Patanjali (neu Ioga Swtra Patanjali) yn gasgliad o swtras Sansgrit (gwirebau) ar theori ac ymarfer ioga - 195 swtra (yn ôl Vyāsa a Krishnamacharya) a 196 swtras (yn ôl ysgolheigion eraill gan gynnwys BKS Iyengar). Y teitl llawn yw "Y Traethawd ar Ioga yn ôl Patañjali". Lluniwyd y Ioga Swtras yn y canrifoedd cynnar OC, gan y doethor Patanjali, yn India. Ef a drefnodd y wybodaeth am ioga o draddodiadau llawer hŷn.[1][2][3]
Rhai tudalennau o lawysgrif hynafol Yogasutra (Sansgrit, Devanagari). Amlygir yr adnodau ac maent wedi'u hymgorffori y tu mewn i'r bhasya (sylwebaeth). | |
Enghraifft o'r canlynol | ysgrythurau a thestunau Hindŵaidd, gwaith llenyddol |
---|---|
Awdur | Patanjali |
Iaith | Sansgrit |
Prif bwnc | ioga |
Statws hawlfraint | parth cyhoeddus |
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia |
Mae'r Sutras Ioga yn fwyaf adnabyddus am ei gyfeiriad at yr wyth elfen a elwir yn ashtanga, wyth cangen o ymarfer sy'n arwain at samadhi, crynodiad y meddwl ar wrthrych y myfyrdod, sef: yr yama (ymatal), niyama (arsylwadau), asana (ystumiau ioga), pranayama (anadl rheolaeth), pratyahara (tynnu'r synhwyrau yn ôl), dharana (crynhoi'r meddwl), dhyana (myfyrdod) a samadhi (amsugno). Fodd bynnag, ei brif nod yw kaivalya, dirnadaeth purusha, y tyst-ymwybodol, sydd ar wahân i prakriti, y cyfarpar gwybyddol (the cognitive apparatus), ac anghysylltiad purusha oddi wrth halogiadau y prakriti.
Mae'r Ioga Swtras a adeiladwyd ar syniadau o'r Samkhya -ac o purusha a prakriti, yn aml yn cael eu hystyried yn gyflenwol iddo. Mae ganddo gysylltiad agos â Bwdhaeth, ac mae'n ymgorffori peth o'i derminoleg. Ac eto, gellir ystyried bod Samkhya, Ioga, Vedanta, yn ogystal â Jainiaeth a Bwdhaeth yn cynrychioli gwahanol amlygiadau o ffrwd eang o draddodiadau asgetig yn India hynafol, mewn cyferbyniad â thraddodiadau'r Bhakti a defodaeth y Vedig a oedd yn gyffredin ar y pryd.
Mae'r traddodiad Ioga cyfoes yn dyrchafu'r Swtras Ioga Patanjali i fod yn un o destunau sylfaenol athroniaeth ioga glasurol.[4][5] Fodd bynnag, mae David Gordon White,[6] wedi cwestiynu dylanwad y swtras ar systemateiddiadau diweddarach ioga oherwydd iddynt, o'r 12fed i'r 19g, fwy neu lai ddiflannu, gan ddychwelyd i boblogrwydd ar ddiwedd y 19g yn dilyn ymdrechion Swami Vivekananda, y Gymdeithas Theosophical ac eraill. Enillodd amlygrwydd fel clasur yn yr 20g. [6]
Mae'r llawysgrifau Swtras Ioga yn priodoli'r gwaith i Patanjali.[7][8][9][10] Mae hunaniaeth Patañjali wedi bod yn destun dadl academaidd oherwydd bod awdur o'r un enw yn cael ei gredydu ag awduriaeth y testun clasurol ar ramadeg Sansgrit o'r enw Mahābhāṣya a ddyddiwyd i tua'r ail ganrif CC. Ac eto mae'r ddau waith yn hollol wahanol o ran pwnc ac ym manylion iaith, gramadeg a geirfa, fel y nodwyd gan Louis Renou.[11] Ymhellach, cyn amser Bhoja (11g), nid oes unrhyw destun hysbys yn nodi mai'r un yw'r awduron.[14]
Dyddiwyd y Pātañjalayogaśāstra i fod tua 400 OC.[15][16] Cynigiwyd y dyddio hwn ar gyfer y Pātañjalayogaśāstra mor gynnar â 1914 gan Woods[17] ac mae ysgolheigion academaidd athroniaeth Indiaidd wedi ei dderbyn yn eang.[18][19]
Crynhodd Michele Desmarais amrywiaeth eang o ddyddiadau a neilltuwyd i Yogasutra, yn amrywio o 500 CC i 3g OC, gan nodi bod prinder tystiolaeth ar gyfer unrhyw sicrwydd. Dywedodd y gallai'r testun fod wedi'i gyfansoddi yn gynharach na hyn.[20]
Sylwebaeth ar Sutras Ioga Patañjali yw'r Yogabhashya, a briodolir yn draddodiadol i'r doethor Vedic chwedlonol Vyasa y dywedir iddo gyfansoddi'r Mahabharata. Mae'r sylwebaeth hon yn allweddol i ddeall y swtras ioga hyn, ac mae'r astudiaeth o'r sutras bob amser wedi cyfeirio at yr Yogabhashya.[21] Ystyrir Vyasa gan rai ysgolheigion fel sylwebydd diweddarach o'r 4g neu'r 5g OC (yn hytrach na'r ffigur chwedlonol hynafol).[21]
Mae ysgolheigion yn gytun bod y ddau destun, y swtras a'r sylwebaeth wedi'u hysgrifennu gan un person. Yn ôl Philipp A. Maas, yn seiliedig ar astudiaeth o'r llawysgrifau gwreiddiol, teitl cyfansoddiad Patañjali oedd Pātañjalayogaśāstra ("Y Traethawd ar Ioga yn ôl Patañjali") ac roedd yn cynnwys Sūtras a Bhāṣya. Mae hyn yn golygu mai gwaith Patañjali ei hun oedd y Bhāṣya mewn gwirionedd. [22]
Rhannodd Patañjali ei Swtras Ioga yn bedair pennod neu lyfr (Sansgrit Pada), a oedd yn cynnwys pob un o'r 196 gwireb, wedi'u rhannu fel a ganlyn:
Mae'r pum yamas Patanjali neu'r Swtras Ioga Patañjali yn debyg iawn i bum adduned fawr Jainiaeth, gan nodi dylanwad Jainiaeth.[27][28][29] Mae tri dysgeidiaeth arall sydd â chysylltiad agos â Jainiaeth hefyd yn gwneud ymddangosiad mewn Ioga:
Mae sylwebaethau dirifedi ar y Swtras Ioga ar gael heddiw a hynny gan nifer o athrawon Ioga llwyddiannus, yn ogystal â chan academyddion sy'n ceisio egluro'r testun.[32] Mae cyfieithiadau a dehongliadau modern yn cynnwys:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.