Cynllo

Sant o Gymru oedd Cynllo (fl. 5ed ganrif?). Yn ôl un traddodiad roedd yn fab i Far (neu 'Mor') ap Ceneu ap Coel Godebog (Coel Hen) o'r Hen Ogledd ac felly'n un o'r "Coeling", disgynyddion Coel, fel Llywarch Hen. Ond mae ffynonellau eraill yn ei wneud yn frawd i sant Teilo.

Cynllo
Ganwyd	Ceredigion
Bu farw	Cymru
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	teyrn, arweinydd crefyddol
Blodeuodd	550
Dydd gŵyl	8 Awst

Mae'r lleoedd a gysylltir â Chynllo yng Nghymru yn cynnwys dau bentref o'r enw Llangynllo (sef Llangynllo (Powys) a Llangynllo (Ceredigion)). Ym Mhowys ceir Pistyll Cynllo, ffynnon enwog ym mhlwyf Llanbister. Yn yr Oesoedd Canol, Cynllo oedd nawddsant cantref Maelienydd. Roedd yn nawddsant Rhaeadr Gwy (Cwmwd Deuddwr) yn ogystal, a Llangoedmor yng Ngheredigion hefyd.

Ni wyddys ddim am ei fywyd. Ceir cyfeiriad at 'Weddi Cynllo' mewn cerdd enwog a briodolir i'r bardd Taliesin, sef "Dyhuddiant Elffin".

Dethlir gwylmabsant Cynllo ar 8 Awst.

Ffynonellau

• T. D. Breverton, The Book of Welsh Saints (Cyhoeddiadau Glyn Dŵr, 2000).
• Patrick K. Ford (gol.), Ystoria Taliesin (Caerdydd, 1992)