Dafydd Rowlands

Roedd Dafydd Rowlands (25 Rhagfyr 1931 – 26 Ebrill 2001) yn weinidog gyda'r Annibynwyr, yn ddarlithydd, ac fardd ac yn llenor. Fe'i ganwyd ym Mhontardawe. Derbyniodd ei addysg yn Ysgol Ramadeg Pontardawe, lle bu ei athro Cymraeg, Eic Davies, yn ddylanwad mawr arno. Roedd yr actores Siân Phillips yn un o'i gyfoedion. Oddi yno aeth i Goleg y Brifysgol Abertawe, lle derbyniodd radd yn y Gymraeg, ac yna i'r Coleg Presbyteraidd yng Nghaerfyrddin i baratoi ar gyfer y weinidogaeth. Ar ôl cyfnod yn y weinidogaeth aeth i ddysgu yn Ysgol Ramadeg y Garw ac yn 1968 fe'i penodwyd ar staff Coleg y Drindod, Caerfyrddin yn yr Adran Gymraeg, ac yn ddiweddarach dechreuodd ysgrifennu sgriptiau i'r teledu.

Dafydd Rowlands
Ganwyd	25 Rhagfyr 1931  Pontardawe
Bu farw	26 Ebrill 2001
Dinasyddiaeth	Cymru
Galwedigaeth	bardd, darlithydd

Enillodd y Goron yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru y Fflint 1969 a'r Goron a'r Fedal Ryddiaith yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Sir Benfro 1972. Bu'n archdderwydd (Dafydd Rolant) o 1996 i 1999.

Llyfryddiaeth

• Meini: Cerddi 1960–71 (1972), barddoniaeth
• Ysgrifau yr Hanner Bardd (1972), ysgrifau
• Yr Wythfed Dydd: Cerddi 1972-74 (1975), barddoniaeth
• Mae Theomemphus yn Hen (1977), nofel/cerdd
• Paragraffau o Serbia / Paragraphs from Serbia (1980), barddoniaeth a rhyddiaith
• (gol.) Bro a Bywyd: Gwenallt 1899-1968 (1982)
• Licyris Olsorts (1995), straeon seiliedig ar gyfres deledu
• Sobers a Fi (1995), barddoniaeth
• (gol.) Cerddi'r Troad: Barddoniaeth Newydd i'r Mileniwm (2000)

Astudiaethau

• Alun Jones, "Holi Dafydd Rowlands", Yr Aradr 6 (1995): 152-201
• Ioan Williams, "Nofel/Cerdd Mae Theomemphus yn Hen", yn Rhyddid y Nofel, gol. Gerwyn Wiliams (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1999), tt.238-45
• "Dafydd Rowlands", yn Y Patrwm Amryliw: Cyfrol 2, gol. Robert Rhys (Abertawe: Cyhoeddiadau Barddas, 2006), tt.64-75