![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Yaghnobi_regions.jpg/640px-Yaghnobi_regions.jpg&w=640&q=50)
Yeğnubki
From Wikipedia, the free encyclopedia
Yeğnubki (yaɣnobī́ zivók, яғнобӣ зивок) yew zıwanê do İrankiyo ke Tacikıstani de qal beno. Gruba Zıwananê İrankiyan de cayê xo zıwanê İrankiyê rocvetışi dero. Yeğnubki zımeyê rocawanê Tacıkıstani de û mıntıqaya Zerefşani de qal beno. Zıwanê Yeğnubki be zıwannê Soğdki ra zaf nezdiyo. A ri ra cı rê Neo-Soghdian (Soğdkiyo Newe) zi vaciyeno.[1] Ewro 12,000 (des û dı) Yeğnubi estê û zıwanê Yeğnubki qal kenê.[2] Ewro zafê Yeğnuban de zıwan zanayo, yewo ke zıwanê Yeğnbukiyo, bin ki zıwanê Tacikiyo.
Yeğnubki | |
---|---|
Zıwano tabii | |
![]() | |
Melumat | |
Dewlete û mıntıqeyi | Tacikıstan |
Amarê qıseykerdoğan | 12 000 |
Kodê zıwani | |
ISO 639-3 | Yai |
Glottolog | Yagn1238 |
Ethnologue | Yai |
Xısusiyetê zıwani | |
Alfabe | Alfabey Latinki û Alfabey Kiril |
Keye |
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Yaghnobi_regions.jpg/640px-Yaghnobi_regions.jpg)
Zıwanê Yeğnubki de dı diyalekti estê; diyalektê rocvetışi û diyalektê rocawani. Fonetik de miyanê nê diyalektan de ferqi estê. Mısal herfa tarixi θ diyalektê rocvetışi de t bena, diyalektê rocawani de s bena. Mısal met (rocvetış) - mes (rocawan) yeno mena "roce". Diyalektê rocawani de peybendi ay diyalektê rocvetışi de beno e. Mısal wayş (rocawan) - weş (rocvetış) yeno mena "vaş". Nê vateyi, zıwanê Soğdki ra yeno, Soğdki de wayş/weş "vayş"o. Zıwanê ma de ki "vaş", zıwanê Soğdki de wayşo. Herfa θr, diyalektan miyan de diyalektê rocawani de tir, diyalektê rocvetışi de saro. Mısal saráy (rocvetış) - tiráy (rocawan) yeno mena 'hirê'. Zıwanê Soğdki de zi θrē/θray ya zi ṣ̌ē/ṣ̌ayo.
Zıwanê Yeğnubki de heta serra 1990ıne ra çi nênusiyayo.[3] Ema linguist Andreyev vano ke zıwanê Yeğnubki serra 1928ıne de terefê tayê mıleyan ra nusiyayo. Yeğnubki ewro esasen Alfabeyê Latinki ra nusiyayo.
Herfi nêyê;
a (á), ā (ā́), b, č, d, e (é), f, g, ɣ, h, ḥ, i (í), ī (ī́), ǰ, k, q, l, m (m̃), n (ñ), o (ó), p, r, s, š, t, u (ú), ū (ū́), ʏ (ʏ́), v, w (u̯), x, x°, y, z, ž
Akademiya Tacikıstani de zi serba zonê Yeğnubki, jew alfabeyo bin vıraziyao. Herfi akademiy;
А а (a) Б б (b) В в (v) Ԝ ԝ (w) Г г (g) Ғ ғ (ɣ) Д д (d) Е е (e/ye) Ё ё (yo) Ж ж (ž) З з (z) И и (i, ī) Ӣ ӣ (ī) й (y) К к (k) Қ қ (q) Л л (l) М м (m) Н н (n) О о (o) П п (p) Р р (r) С с (s) Т т (t) У у (u, ū, ʏ) Ӯ ӯ (ū, ʏ) Ф ф (f) Х х (x) Хԝ хԝ (x°) Ҳ ҳ (h, ḥ) Ч ч (č) Ҷ ҷ (ǰ) Ш ш (š) Ъ ъ (ع) Э э (e) Ю ю (yu, yū, yʏ) Я я (ya)