Κινεζική γλώσσα
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Κινέζικη (汉语 / 漢語, πινγίν: Hànyǔ, ή 中文, Zhōngwén) είναι γλώσσα (ή γλωσσική οικογένεια) που σχηματίζει τμήμα των Σινοθιβετικής οικογένειας γλωσσών. Περίπου 1.3 δισεκατομμύρια άτομα, το 16% του παγκόσμιου πληθυσμού μιλά κάποια μορφή της Κινεζικής ως μητρική γλώσσα, ενώ βιώνει μεγάλη επέκταση ως ξένη γλώσσα λόγω της ταχύτατης ανέλιξης της Κίνας ως οικονομική και πολιτική υπερδύναμη. Ομιλείται κυρίως στη Κίνα, τη Ταϊβάν, τη Σιγκαπούρη, το Χονγκ Κονγκ και το Μακάο, τη Μαλαισία και από τις τεράστιες κοινότητες Κινέζων στο εξωτερικό. Παράλληλα ένα πολύ σημαντικό μέρος του λεξιλογίου στα ιαπωνικά, τα κορεατικά και τα βιετναμέζικα είναι κινεζικής προέλευσης.
Το λήμμα πιθανόν να περιλαμβάνει πληροφορίες που αποτελούν πρωτότυπη έρευνα, που δεν έχουν προηγουμένως δημοσιευτεί ή δεν έχουν ελεγχθεί από ειδικούς. |
Κινεζικά | |
---|---|
汉语, 汉语, 汉语, 漢語, 漢語 και 中文 | |
Ταξινόμηση | Σινοθιβετικές γλώσσες |
Σύστημα γραφής | κινέζικοι χαρακτήρες, Παραδοσιακοί κινεζικοί χαρακτήρες και Απλοποιημένοι κινεζικοί χαρακτήρες |
Κατάσταση | |
Επίσημη γλώσσα | Μανδαρινικά: Κίνα Ταϊβάν Σιγκαπούρη Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών Καντονέζικα: Χονγκ Κονγκ Μακάου |
Ρυθμιστής | Κίνα: Κρατική Επιτροπή Γραφής και Γλώσσας Εργασίας Ταϊβάν: Επιτροπή Εθνικών Γλωσσών Σινγκαπούρη: Συμβούλιο Προώθησης Μανδαρινικής Σιγκαπούρη: Συμβούλιο Τυποποίησης Κινεζικής Γλώσσας της Μαλαισίας |
ISO 639-1 | zh |
ISO 639-2 | chi και zho |
ISO 639-3 | zho |
Linguist list | chin |
Χώρες στις οποίες τα κινεζικά αποτελούν επίσημη γλώσσα.
Χώρες στις οποίες τα κινεζικά αποτελούν αναγνωρισμένη μειονοτική γλώσσα. | |
Το άρθρο περιέχει φωνητικά ΔΦΑ σύμβολα. Εκτός από την παροχή υποστήριξης, μπορείτε να δείτε ερωτηματικά, πλαίσια, ή άλλα σύμβολα αντί των χαρακτήρων Unicode. |
Εν γένει όλες οι απαντώμενες μορφές της Κινεζικής είναι τονικές και αναλυτικές. Ωστόσο, η Κινεζική διακρίνεται επίσης για το υψηλό επίπεδο εσωτερικής διαφοροποίησης. Η τοπική διαφοροποίηση ανάμεσα σε διαφορετικές εκδοχές/διαλέκτους είναι συγκρίσιμη με εκείνη των Ρωμανικών γλωσσών. Αρκετές παραλλαγές της ομιλούμενης Κινεζικής είναι αρκετά διαφορετικές, σε σημείο που ομιλητές μιας διαλέκτου δεν μπορούν να κατανοήσουν ομιλητές κάποιας άλλης. Σήμερα το κινεζικό κράτος προωθεί τη διάλεκτο του Πεκίνου (Πουτόνγκχουα) εις βάρος των άλλων κινεζικών διαλέκτων, αν και η καντονέζικη χρησιμοποιείται σημαντικά στο Κουανγκτούνγκ από τις αρχές και ιδιαίτερα στο Χονγκ Κονγκ, αυτόνομη περιοχή της Κίνας. Οι ποικιλίες της κινεζικής γλώσσας συνήθως θεωρούνται από τους φυσικούς ομιλητές ως παραλλαγές μιας και μόνο γλώσσας. Λόγω της έλλειψης αμοιβαίας κατανοητότητάς τους, ωστόσο, ταξινομούνται ως ξεχωριστές γλώσσες σε μια οικογένεια από γλωσσολόγους. Η διερεύνηση των ιστορικών σχέσεων μεταξύ των ποικιλιών της γλώσσας μόλις ξεκινά. Επί του παρόντος, οι περισσότερες ταξινομήσεις ορίζουν 7 έως 13 κύριες περιφερειακές ομάδες με βάση τις φωνητικές εξελίξεις από τη Μέση Κινεζική, από τις οποίες η πιο ομιλούμενη μακράν είναι η Μανδαρινική (με περίπου 800 εκατομμύρια ομιλητές, ή 66%), ακολουθούμενη από τα κινεζικά Μιν (με 75 εκατομμύρια ομιλητές), τα κινεζικά γου (με 74 εκατομμύρια ομιλητές) και τα γιουέ (με 68 εκατομμύρια ομιλητές και κύριο εκπρόσωπο τα καντονέζικα ). [1] Αυτοί οι κλάδοι δεν είναι κατανοητοί μεταξύ τους και πολλές από τις υποομάδες τους είναι μη κατανοητές με τις άλλες ποικιλίες του ίδιου κλάδου (π.χ. βόρεια - νότια Μιν). Υπάρχουν, ωστόσο, μεταβατικές περιοχές όπου ποικιλίες από διαφορετικούς κλάδους μοιράζονται αρκετά χαρακτηριστικά για κάποια περιορισμένη κατανοητότητα, όπως οι διάλεκτοι Νέου Σιανγκ με τα νοτιοδυτικά Μανδαρινικά, τα Γου της Σουαντσόου με τα Μανδαρινικά του Κάτω Γιανγκτσέ, τα Τζιν με τα Μανδαρινικά των Κεντρικών Πεδιάδων και ορισμένες αποκλίνουσες διαλέκτους των Χάκκα με τα Γκαν (αν και αυτά είναι μη κατανοητές με τα κυρίως Χάκκα). Όλες οι ποικιλίες κινέζικων είναι τονικές σε κάποιο βαθμό τουλάχιστον και είναι σε μεγάλο βαθμό αναλυτικές.
Γενικά η γλώσσα αποτελείται από χαρακτήρες-λέξεις χωρίς μέρη του λόγου (κλιτά ή άκλιτα). Η σημασία μιας λέξης καθορίζεται από το σύνολο των λέξεων μέσα στη φράση. Έτσι η λέξη "τρέχω" μπορεί να σημαίνει έτρεχα, θα τρέξεις, η τρέχουσα, ο δρομέας κ.λ.π. ανάλογα τη θέση της μέσα στη φράση και τις λέξεις που την περιβάλλουν. Η σειρά των λέξεων είναι υποκείμενο-ρήμα-αντικείμενο.
Οι αρχαιότερες κινεζικές γραπτές καταγραφές είναι επιγραφές σε μαντεία δυναστείας των Σανγκ, οι οποίες μπορούν να χρονολογηθούν στο 1250 π.Χ. Οι φωνητικές κατηγορίες των παλαιών κινεζικών μπορούν να ανακατασκευαστούν από τις ρίμες της αρχαίας ποίησης. Κατά την περίοδο των βόρειων και νότιων δυναστειών, η μέση κινεζική πέρασε από αρκετές φθογγικές μεταβολές και χωρίστηκαν σε διάφορες ποικιλίες μετά από παρατεταμένο γεωγραφικό και πολιτικό διαχωρισμό. Το τσιεγιούν, ένα λεξικό, κατέγραψε έναν συμβιβασμό μεταξύ των προφορών διαφορετικών περιοχών. Οι βασιλικές αυλές των Μινγκ και των πρώιμων δυναστείων Τσινγκ λειτουργούσαν χρησιμοποιώντας μια κοινή γλώσσα (την γκουάνχουα) βασισμένη στη διάλεκτο Ναντζίνγκ των μανδαρινικών του κάτω Γιανγκτσέ.
Η επίσημη κινεζική (Κανονική Μανδαρινική), βασισμένη στη διάλεκτο του Πεκίνου των Μανδαρινικών, υιοθετήθηκε τη δεκαετία του 1930 και είναι τώρα επίσημη γλώσσα τόσο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας όσο και της Δημοκρατίας της Κίνας (Ταϊβάν), μία από τις τέσσερις επίσημες γλώσσες της Σιγκαπούρης, και μία από τις έξι επίσημες γλώσσες των Ηνωμένων Εθνών. Η γραπτή μορφή, χρησιμοποιώντας τα ιδεογράμματα που είναι γνωστά ως κινεζικοί χαρακτήρες, μοιράζονται εγγράμματοι ομιλητές αμοιβαίως δυσνόητων διαλέκτων. Από τη δεκαετία του 1950, οι απλοποιημένοι κινεζικοί χαρακτήρες προωθούνται για χρήση από την κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, ενώ η Σιγκαπούρη υιοθέτησε επίσημα απλοποιημένους χαρακτήρες το 1976. Οι παραδοσιακοί χαρακτήρες εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται στην Ταϊβάν, το Χονγκ Κονγκ, το Μακάο και άλλες χώρες με σημαντικές ξένες κινεζόφωνες κοινότητες, όπως η Μαλαισία (η οποία αν και υιοθέτησε απλοποιημένους χαρακτήρες ως ντε φάκτο πρότυπο στη δεκαετία του 1980, οι παραδοσιακοί χαρακτήρες εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως).