Ένωση Σουηδίας–Νορβηγίας
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Σουηδία και Νορβηγία ή Σουηδία-Νορβηγία (νορβ.: Den svensk-norske union, σουηδ.: Svensk-norska unionen), επίσημα Ηνωμένα βασίλεια της Σουηδίας και της Νορβηγίας ή ω Ηνωμένα Βασίλεια ήταν μια προσωπική ένωση των ξεχωριστών βασιλείων της Σουηδίας και της Νορβηγίας υπό κοινό μονάρχη και κοινή εξωτερική πολιτική που διήρκεσε από το 1814 έως την ειρηνική διάλυσή της το 1905[1][2].
Τα δύο κράτη διατηρούσαν χωριστά συντάγματα, δίκαια, νομοθετικά σώματα, διοικήσεις, κρατικές εκκλησίες, ένοπλες δυνάμεις και νομίσματα. Οι βασιλείς κατοικούσαν κυρίως στη Στοκχόλμη, όπου βρίσκονταν οι ξένες διπλωματικές αντιπροσωπείες. Της Νορβηγικής κυβέρνησης προέδρευαν αντιβασιλείς: Σουηδοί μέχρι το 1829, Νορβηγοί μέχρι το 1856. Η θέση αυτή έμεινε στη συνέχεια κενή και καταργήθηκε το 1873. Η εξωτερική πολιτική ασκείτο από το Σουηδικό υπουργείο εξωτερικών μέχρι τη διάλυση της ένωσης το 1905[3][4].
Η Νορβηγία βρισκόταν στενότερη ένωση με τη Δανία αλλά η συμμαχία της Δανίας–Νορβηγίας με τη Γαλλία του Ναπολέοντα οδήγησε το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία να συμφωνήσουν στην προσάρτηση του βασιλείου από τη Σουηδία ως αποζημίωση για την απώλεια της Φινλανδίας το 1809 και ως ανταμοιβή για τη συμμετοχή της στη συμμαχία κατά του Ναπολέοντα. Με τη Συνθήκη του Κιέλου του 1814 ο Βασιλιάς της Δανίας-Νορβηγίας αναγκάστηκε να παραχωρήσει τη Νορβηγία στον Βασιλιά της Σουηδίας. Αλλά η Νορβηγία αρνήθηκε να υποταχθεί στις διατάξεις της Συνθήκης, κήρυξε την ανεξαρτησία της και συγκάλεσε συντακτική συνέλευση στο Ειντσβολ στις αρχές του 1814.
Μετά την υιοθέτηση του νέου Συντάγματος της Νορβηγίας στις 17 Μαΐου 1814 ο Πρίγκιπας Χριστιανός Φρειδερίκος εκλέχτηκε βασιλιάς. Ο Σουηδονορβηγικός Πόλεμος (1814) και η Σύμβαση του Mος που ακολούθησαν υποχρέωσαν τον Χριστιανό Φρειδερίκο να παραιτηθεί αφού κάλεσε μια έκτακτη σύνοδο του Νορβηγικού Κοινοβουλίου, του Storting, για να αναθεωρήσει το Σύνταγμα προκειμένου να επιτραπεί μια προσωπική ένωση με τη Σουηδία. Στις 4 Νοεμβρίου το Storting εξέλεξε τον Κάρολος ΙΓ΄ ως Βασιλιά της Νορβηγίας, επικυρώνοντας έτσι την ένωση. Οι συνεχιζόμενες διαφορές μεταξύ των δύο βσσιλείων κατέληξε σε αδυναμία δημιουργίας ξεχωριστής νορβηγικής προξενικής υπηρεσίας και τέλος, στις 7 Ιουνίου 1905, στη μονομερή διακήρυξη ανεξαρτησίας από το Storting. Η Σουηδία δέχθηκε τη διάλυση της ένωσης στις 26 Οκτωβρίου. Μετά από δημοψήφισμα που επικύρωσε την εκλογή του Πρίγκιπα Κάρολου της Δανίας ως νέου βασιλιά της Νορβηγίας, αυτός αποδέχτηκε την προσφορά του θρόνου από το Storting στις 18 Νοεμβρίου και πήρε το βασιλικό όνομα Χάακον Ζ΄.