Ατμοσφαιρική κυκλοφορία
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η ατμοσφαιρική κυκλοφορία περιγράφει την κίνηση σε πλανητική κλίμακα του αέρα που, μαζί με την αντίστοιχη κυκλοφορία του νερού των ωκεανών, αποτελούν τον βασικό τρόπο ανακατανομής της ηλιακής θερμικής ενέργειας στην επιφάνεια της Γης.
Η ίδια η ύπαρξη και τα χαρακτηριστικά του κλίματος της Γης είναι άμεση συνέπεια της έκθεσής της στο ηλιακό φως και των νόμων της θερμοδυναμικής. Η Γη θα μπορούσε να παρομοιαστεί με μια μεγάλη μηχανή που τροφοδοτείται με ενέργεια από τον ήλιο. Αυτή η ενέργεια θέτει σε λειτουργία τις αέριες μάζες της ατμόσφαιρας που διανέμουν την ενέργεια από την τροπική ζώνη (περιοχή με ιδιαίτερα αυξημένη εισροή ηλιακής ενέργειας) προς τους πόλους, που παρουσιάζουν έλλειμμα ηλιακής ενέργειας.
Οι κύριες δυνάμεις που προκαλούν την κίνηση του ανέμου είναι η ασύμμετρη θέρμανση του πλανήτη ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος και την εποχή (που προκαλεί διαφορές στην θερμοκρασία και την πυκνότητα των αέριων μαζών) και η περιστροφική κίνηση της Γης (που προκαλεί τη δύναμη Κοριόλις και επηρεάζει την φορά των ανέμων).
Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζουν τρεις μικρότεροι παράγοντες. Ο πρώτος είναι η θερμική διαφορά που διαμορφώνει η κατά τόπους κατανομή των ηπείρων και των θαλασσών δεδομένου ότι η ξηρά θερμαίνεται και ψυχραίνει γρηγορότερα από τη θάλασσα και αυτό επηρεάζει τις αέριες μάζες που βρίσκονται πάνω από αυτές. Ο δεύτερος είναι η τοπογραφία που μπορεί να ορίσει την κατεύθυνση των ανέμων και να καθορίσει το κλίμα μια συγκεκριμένης περιοχής με τρόπο που να επηρεάζει και τους ανέμους (π.χ. σε περιοχές ομβριοσκιάς) ενώ ο τρίτος είναι η ανάγκη διατήρησης της στοφορμής του συνολικού συστήματος της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας.[1]
Η γενική ατμοσφαιρική κυκλοφορία διαφέρει από χρόνο σε χρόνο ωστόσο είναι δυνατόν να οριστεί μια σταθερή δομή του συστήματός της. Αντίθετα, τα τοπικά καιρικά συστήματα μικρότερης κλίμακας λαμβάνουν χώρα τυχαία και η πρόβλεψή τους είναι ιδιαίτερα δύσκολη.