Βαρυτικός φακός
From Wikipedia, the free encyclopedia
Βαρυτικός φακός (αγγλ. gravitational lens) ονομάζεται κάθε κατανομή ύλης (όπως ένας γαλαξίας ή σμήνος γαλαξιών) που βρίσκεται ανάμεσα σε μία μακρινή πηγή φωτός και έναν παρατηρητή, και καμπυλώνει τη διαδρομή του φωτός από την πηγή μέχρι τον παρατηρητή. Το φαινόμενο χαρακτηρίζεται ως βαρυτική εστίαση και αποτελεί μία από τις προβλέψεις της Γενικής Θεωρίας της σχετικότητας.[1][2] (Η κλασική φυσική προβλέπει επίσης την καμπύλωση του φωτός, αλλά στο μισό από όσο η Γενική σχετικότητα.[3])
Παρότι ο Αϊνστάιν είχε πραγματοποιήσει το 1912 αδημοσίευτους υπολογισμούς για το θέμα[4], οι Ορέστ Χβόλσον[5] (1924) και Φράντισεκ Λινκ (1936) είναι αυτοί που γενικώς πιστώνονται με τις πρώτες δημοσιευμένες μελέτες του φαινομένου. Ο Αϊνστάιν συνδέεται συνήθως με τους βαρυτικούς φακούς χάρη σε ένα γνωστό του άρθρο, το οποίο δημοσίευσε[6] το 1936.
Οι παραπάνω μελέτες ήταν όλες θεωρητικές. Μόλις το 1979 παρατηρήθηκε στο Σύμπαν το φαινόμενο του βαρυτικού φακού, με την ανακάλυψη του «Δίδυμου Κβάζαρ» (SBS 0957+561) στη Μεγάλη Άρκτο.