Γουσταύος Γ΄ της Σουηδίας
Βασιλιάς της Σουηδίας την περίοδο μεταξύ 1771-1792 / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Γουσταύος Γ’ (Σουηδικά: Gustav III, 24 Ιανουαρίου ή 13 Ιανουαρίου του 1746 - 29 Μαρτίου του 1792)[1][2] από τον Οίκο του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν-Γκόττορπ ήταν βασιλιάς της Σουηδίας την περίοδο από το 1771 έως το 1792. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Αδόλφου Φρειδερίκου και της Βασίλισσας Λουίζας Ουλρίκας (αδελφής του βασιλιά Φρειδερίκου Β’ του Μέγας της Πρωσίας), και πρώτος ξάδερφος της αυτοκράτειρας Μεγάλης Αικατερίνης της Ρωσίας μέσω της κοινής τους καταγωγής από τον Χριστιανό Αύγουστο, Πρίγκιπα του Οϊτίν και τη σύζυγο του Αλμπερτίνα Φρειδερίκη του Μπάντεν-Ντούρλαχ.
Γουσταύος Γ΄ | |
---|---|
Βασιλιάς της Σουηδίας | |
Περίοδος | 1771 - 1792 |
Προκάτοχος | Αδόλφος των Σ.Χ.Γκότορπ |
Διάδοχος | Γουσταύος Δ΄ Αδόλφος της Σουηδίας |
Γέννηση | 24 Ιανουαρίου 1746 Στοκχόλμη, Σουηδία |
Θάνατος | 29 Μαρτίου 1792 παλάτι Στόκχολμ, Σουηδία |
Τόπος ταφής | εκκλησία Ρινταχόλμεν, Στοκχόλμη |
Σύζυγος | Σοφία Μαγδαληνή της Δανίας |
Επίγονοι | Γουσταύος Δ' Αδόλφος της Σουηδίας |
Οίκος | Οίκος του Σ.Χ.Γκότορπ |
Πατέρας | Αδόλφος Φρειδερίκος της Σουηδίας |
Μητέρα | Λουίζα Ουλρίκα της Πρωσίας |
Σχετικά πολυμέσα | |
δεδομένα (π • σ • ε ) |
Ο Γουσταύος δεν δίστασε να εκφράσει την αντίθεση του στην κατάχρηση πολιτικών προνομίων από τους ευγενείς από την εποχή του Βασιλιά Κάρολου ΙΒ΄. Κατέλαβε την εξουσία το 1772 κατά τη Σουηδική Επανάσταση (η οποία τερμάτισε την Εποχή της Ελευθερίας), ξεκινώντας μια εκστρατεία για την αποκατάσταση ενός μέτρου Βασιλικής Απολυταρχίας. Αυτό το μέτρο ολοκληρώθηκε με τον Νόμο της Ένωσης και της Ασφάλειας του έτους 1789, και εξάλειψε τις περισσότερες από τις εξουσίες που άσκησε το Σουηδικό Κοινοβούλιο, αλλά ταυτόχρονα άνοιξε την κυβέρνηση για όλους τους πολίτες.
Ως προπύργιο του διαφωτισμένου δεσποτισμού, ο Γουσταύος ξόδεψε σημαντικά δημόσια κεφάλαια σε πολιτιστικά εγχειρήματα, τα οποία ήταν αμφιλεγόμενα μεταξύ των επικριτών του, καθώς και στρατιωτικές προσπάθειες για να καταλάβει τη Νορβηγία με τη βοήθεια της Ρωσίας. Προσπάθησε να ανακτήσει ξανά τις σουηδικές βαλτικές κυριαρχίες που χάθηκαν στον Μεγάλο Βόρειο Πόλεμο μέσω του αποτυχημένου Σουηδο-Ρωσικού πολέμου. Παρ' όλα αυτά, η επιτυχημένη ηγεσία του στη Μάχη του Σβένσκουντ απέτρεψε την πλήρη στρατιωτική ήττα και σήμανε ότι η σουηδική στρατιωτική δύναμη θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί.
Ως θαυμαστής του Βολταίρου, νομιμοποίησε την καθολική και εβραϊκή παρουσία στη Σουηδία, και εφάρμοσε ευρείες μεταρρυθμίσεις με στόχο τον οικονομικό φιλελευθερισμό, τον κοινωνικό περιορισμό των βασανιστηρίων και της θανατικής ποινής. Ο πολύ-εγκωμιασμένος νόμος περί ελευθερίας του Τύπου του έτους 1766 διορθώθηκε σημαντικά, ωστόσο, με τροποποιήσεις κατά τα έτη 1774 και 1792, εξαλείφοντας αποτελεσματικά τα ανεξάρτητα μέσα.[3]
Μετά την εξέγερση εναντίον της γαλλικής μοναρχίας το 1789, ο Γουσταύος επιδίωξε μια συμμαχία πριγκίπων με στόχο τη πάταξη της εξέγερσης εναντίον του Γάλλου ομολόγου του, Βασιλιά Λουδοβίκου ΙΣΤ’, προσφέροντας σουηδική στρατιωτική βοήθεια καθώς και την ηγεσία του. Το 1792 τραυματίστηκε από ένα πυροβολισμό στο κάτω μέρος της πλάτης κατά τη διάρκεια ενός χορού μεταμφιεσμένων, ως μέρος μιας προσπάθειας κοινοβουλευτικού πραξικοπήματος, αλλά κατάφερε να αναλάβει τη διοίκηση και να καταστρέψει την εξέγερση πριν αποβιώσει από σήψη 13 ημέρες αργότερα, μια περίοδο κατά την οποία έλαβε συγνώμη από πολλούς από τους πολιτικούς του εχθρούς. Οι τεράστιες δυνάμεις του Γουσταύου τέθηκαν στα χέρια μιας αντιβασιλείας κάτω από τον αδελφό του, πρίγκιπα Κάρολο, αλλά και από τον Γουσταύο Αδόλφο Ρέϊτερχολμ, έως ότου ο γιος του Γουσταύος Δ’ Αδόλφος αναλάβει το θρόνο κατά την ενηλικίωση του το 1796. Έτσι, η μοναρχία του Γουσταύου Γ’ επέζησε μέχρι το 1809, όταν ο γιος του εκδιώχθηκε σε άλλο πραξικόπημα, που καθιέρωσε οριστικά το κοινοβούλιο ως την κυρίαρχη πολιτική δύναμη.
Ως προστάτης και ευεργέτης των τεχνών και της λογοτεχνίας, ο Γουσταύος ίδρυσε τη Σουηδική Ακαδημία, δημιούργησε μια εθνική φορεσιά και έχτισε τη Βασιλική Σουηδική Όπερα. Το 1772 ίδρυσε το Βασιλικό Τάγμα της Βάσας για να αναγνωρίσει και να επιβραβεύσει τους Σουηδούς που είχαν συμβάλει στην πρόοδο της γεωργίας, της εξόρυξης και του εμπορίου.
Το 1777, ο Γουσταύος Γ’ ήταν ο πρώτος τυπικά ουδέτερος αρχηγός κράτους στον κόσμο που αναγνώρισε τις Ηνωμένες Πολιτείες[4] κατά τη διάρκεια του πολέμου για ανεξαρτησία από τη Μεγάλη Βρετανία. Μέσω της απόκτησης του νησιού Άγιος Βαρθολομαίος το 1784, ο Γουσταύος διευκόλυνε την αποκατάσταση των σουηδικών υπερπόντιων αποικιών στην Αμερική, καθώς έφερε μεγάλα προσωπικά κέρδη από το διατλαντικό εμπόριο σκλάβων.[5][6]