Δέλτα του Γάγγη

Το Δέλτα του Γάγγη (επίσης γνωστό ως δέλτα των Σουνταρμπάν ή δέλτα της Βεγγάλης^[2]) είναι δέλτα ποταμού στη περιοχή της Βεγγάλης στην Ινδική υποήπειρο, αποτελούμενη από το Μπαγκλαντές και το Ινδικό κρατίδιο της Δυτικής Βεγγάλης. Είναι το μεγαλύτερο δέλτα ποταμού στο κόσμο^[3][4] και εκβάλλει στον Κόλπο της Βεγγάλης μαζί με τα ύδατα πολλών ποτάμιων συστημάτων, κυρίως αυτών του Βραχμαπούτρα και του Γάγγη. Είναι μια από τις πιο εύφορες περιοχές του κόσμου, κερδίζοντας το παρατσούκλι Πράσινο Δέλτα. Το δέλτα εκτείνεται από το ανατολικό άκρο του ποταμού Χούγκλι μέχρι τον ποταμό Μέγκνα.

Δέλτα του Γάγγη
Lua error in Module:Location_map/multi at line 13: Δεν μπόρεσε να βρεθεί ο ορισμός του ζητούμενου locations map. Ούτε "Module:Location map/data/Μπανγκλαντές, Ινδία" ούτε "Template:Location map Μπανγκλαντές, Ινδία" υπάρχει. 22°42′0″N 89°40′0″E
Χώρα	Μπανγκλαντές και Ινδία
Υψόμετρο	13 μέτρα[1]
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Γεωγραφία

Ένα τυπικό τοπίο στο δέλτα με φοίνικες, ρύζι, επίπεδο έδαφος, πράσινο και λιμνούλες.

Το δέλτα του Γάγγη όπως απεικονίζεται στον χάρτη του ερευνητή Τζέιμς Ρένελ (1778)

Το δέλτα του Γάγγη έχει σχήματα τριγώνου και θεωρείται ότι είναι τοξοειδές δέλτα. Καλύπτει μια έκταση που ξεπερνά τα 105.000 τ.χλμ. και παρόλο που βρίσκεται κυρίως στο Μπαγκλαντές και την Ινδία, ποτάμια από το Μπουτάν, το Θιβέτ, την Ινδία και το Νεπάλ κατευθύνονται προς αυτό από το βορρά. Περίπου το 60% του δέλτα βρίσκεται στο Μπαγκλαντές και το 40% του δέλτα βρίσκεται στην Δυτική Βεγγάλη της Ινδίας. Το μεγαλύτερο μέρος του δέλτα αποτελείται από αλλουβιακά εδάφη που αποτελούνται από μικρά σωματίδια ιζήματος τα οποία σταθεροποιούνται όσο κατευθυνόμαστε προς τις εκβολές του ποταμού. Τα ποτάμια μεταφέρουν αυτά τα λεπτά σωματίδια, ακόμη και από τις πηγές τους στους παγετώνες. Πιο ανατολικά βρίσκονται εδάφη λατερίτη στη περιοχή. Το έδαφος του δέλτα έχει μεταλλικά και θρεπτικά στοιχεία, τα οποία ωφελούν την γεωργία.

Το δέλτα αποτελείται από ένα λαβύρινθο καναλιών, βάλτων, λιμνών και ιζημάτων πλημμυρικών πεδιάδων (τσαρ). Ο ποταμός Γκοράι-Μαντουμάτι, παραπόταμος του Γάγγη, διαιρεί το δέλτα σε δύο τμήματα, το γεωλογικά ενεργό και νεαρό ανατολικό τμήμα και το παλαιότερο, λιγότερο ενεργό δυτικό τμήμα.^[2]

Πληθυσμός

Περίπου 125 με 143 εκατομμύρια άτομα ζουν στο δέλτα, παρά τους κινδύνους που προκαλούνται από τους μουσώνες, την βαριά απορροή νερού από τα χιόνια των Ιμαλαΐων και τους τροπικούς κυκλώνες του βόρειου Ινδικού ωκεανού. Ένα μεγάλο μέρος του Μπαγκλαντές βρίσκεται στο Δέλτα του Γάγγη, επομένως πολλοί Μπανγκλαντεσιανοί εξαρτώνται από το δέλτα για την επιβίωσή τους.^[5]

Πιστεύεται ότι πάνω από 300 εκατομμύρια άτομα υποστηρίζονται από τους πόρους του δέλτα. Περίπου 400 εκατομμύρια άτομα ζουν στην λεκάνη του Γάγγη, κάνοντας την την πιο πυκνοκατοικημένη λεκάνη ποταμού στον κόσμο. Το μεγαλύτερο μέρος του δέλτα έχει πληθυσμιακή πυκνότητα που ξεπερνά τα 200 άτομα ανά τ.χλμ. και είναι μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του κόσμου.

Άγρια ζωή

Μια τίγρη της Βεγγάλης

Τρεις χερσαίες οικοπεριοχές καλύπτουν την περιοχή του δέλτα. Η οικοπεριοχή των υγρών δασών φυλλοβόλων της χαμηλότερης γαγγητικής πεδιάδας καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής του δέλτα, παρόλο που τα δάση έχουν αποψιλωθεί σε μεγάλο βαθμό για γεωργικούς σκοπούς και παραμένουν μόνο κάποιοι μικροί θύλακες. Στις πιο υγρές περιοχές μεγαλώνει ψηλό χορτάρι. Τα βαλτώδη δάση του γλυκού νερού στο Σούντορμπον είναι μια άλλη οικοπεριοχή κοντά στον κόλπο της Βεγγάλης. Κατά την ξηρή περίοδο (Νοέμβριος - Μάιος, ξηρότεροι μήνες είναι οι περίοδος Νοέμβριου-Φεβρουαρίου) αυτή η οικοπεριοχή είναι πλημμυρισμένη με υφάλμυρο νερό, ενώ κατά την εποχή των μουσώνων πλυμμηρίζει με φρέσκο νερό. Αυτά τα δάση έχουν αποψιλωθεί και αυτά για εντατική γεωργική χρήση. Μόνο 130 τ.χλμ. από τα 14.600 τ.χλμ. της οικοπεριοχής προστατεύονται. Εκεί που το δέλτα συναντά το κόλπο της Βεγγάλης, η περιοχή των μαγκρόβιων δασών του Σούντορμπον αποτελεί τη μεγαλύτερη περιοχή μαγκρόβιων δασών στο κόσμο. Αυτή η περιοχή καταλαμβάνει 20.400 τ.χλμ. σε 54 νησιά. Το όνομα τους προέρχεται από το σούντρι (επιστημονική ονομασία: Heritiera fomes), το κύριο είδος μαγκρόβιων στη περιοχή.

Στο Σούντορμπον ζουν διάφορα ζώα, όπως ο ινδικός πύθωνας, (Python molurus), η νεφελώδης λεοπάρδαλη (Neofelis nebulosa), ο ινδικός ελέφαντας (είδη elephas maximus indicus) και κροκόδειλοι. Περίπου 1.020 απειλούμενες τίγρεις της Βεγγάλης (Panthera tigris tigris) πιστεύεται ότι κατοικούν στα Σούντορμπον. Στη λεκάνη Γάγγη–Βραχμαπούτρα φύονται τροπικά κωνοφόρα δάση με πολύτιμα είδη ξυλείας (σαλ, τικ, πιπάλ).

Εκτιμάται ότι 30.000 τσιτάλ (Axis axis) ζουν στο Σούντορμπον. Στο δέλτα ζουν αλκυόνες, αετοί, δρυοκολάπτες, σαλίκ (Acridotheres tristis), φραγκολίνοι του βάλτου (Francolinus gularis) και ντοέλ (Copsychus saularis). Δύο είδη δελφινιών απαντώνται στο δέλτα: το δελφίνι του Ιραουάντι (Orcaella brevirostris) και το δελφίνι του ποταμού Γάγγη (Platanista gangetica gangetica). Το δελφίνι του Ιραουάντι είναι ένα ωκεάνιο δελφίνι, το οποίο εισέρχεται στο δέλτα από τον Κόλπο της Βεγγάλης. Τα δελφίνια του ποταμού Γάγγη είναι ένα πραγματικό ποτάμιο δελφίνι, αλλά είναι εξαιρετικά σπάνιο και απειλείται με εξαφάνιση.

Τα δέντρα που απαντώνται στο δέλτα περιλαμβάνουν: σουντάρι, γκαρτζάν (Rhizophora spp.), μπαμπού, μαγκρόβιοι φοίνικες (Nypa fruticans), μαγκρόβιοι φοίνικες χουρμάδων (Phoenix paludosa). Πολλά απειλούμενα είδη που ζουν εδώ.

Γεωλογία

Το δέλτα του Γάγγη βρίσκεται στην διασταύρωση τριών τεκτονικών πλακών, της ινδικής, της ευρασιατικής και της βιρμανικής.^[6] Η άκρη του παλαιοϋφάλου του Ηώκαινου κινείται περίπου από το ύψος της Καλκούτας μέχρι την άκρη του οροπεδίου Σιλόνγκ. Η άκρη του παλαιοϋφάλου σηματοδοτεί την μετάβαση από τον παχύ ηπειρωτικό φλοιό στα βορειοδυτικά προς τον λεπτό ηπειρωτικό και ωκεάνιο φλοιό στα νοτιοανατολικά. Η τεράστια προσφορά ιζήματος από την σύγκρουση των Ιμαλαΐων το δέλτα έχει επεκταθεί κατά περίπου 400 χιλιόμετρα προς την θάλασσα από το Ηώκαινο. Το πάχος των ιζημάτων στην άκρη του παλαιοϋφάλου κάτω από το δέλτα του Γάγγη μπορεί να ξεπερνά τα 16 χιλιόμετρα.^[7]

Οικονομία

Το ρύζι, τα βοοειδή και η αλιεία σε ποτάμια και λίμνες είναι σημαντικές πηγές τροφίμων.

Περίπου τα δύο τρίτα των Μπανγκλαντεσιανών εργάζονται στον γεωλογικό τομέα και καλλιεργούν τις εύφορες πλημμυρικές περιοχές του δέλτα. Οι κυριότερες καλλιέργειες που καλλιεργούνται στο Δέλτα του Γάγγη είναι η γιούτα, το τσάι και το ρύζι.^[5] Η αλιεία είναι επίσης μια σημαντική δραστηριότητα στην περιοχή του δέλτα, με τα ψάρια να είναι μια σημαντική πηγή τροφής για πολλούς κατοίκους της περιοχής.^[8]

Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες βοηθούν τους φτωχούς κατοίκους του δέλτα να βελτιώσουν τις μεθόδους ιχθυοκαλλιέργειας. Κάνοντας τις αχρησιμοποίητες λίμνες βιώσιμες ιχθυοκαλλιέργειες και βελτιώνοντας τις μεθόδους εκτροφής ψαριών σε υφιστάμενες λίμνες, πολλοί άνθρωποι μπορούν τώρα να κερδίσουν τα προς το ζην εκτρεφοντας και πωλώντας ψάρια. Χρησιμοποιώντας τα νέα συστήματα, η παραγωγή ψαριών σε υφιστάμενες λίμνες έχει αυξηθεί κατά 800%.^[9] Οι γαρίδες καλλιεργούνται σε δοχεία ή κλουβιά που είναι βυθισμένες στο νερό. Οι περισσότερες εξάγονται.^[8]

Μια προβλήτα σε πορθμείο στο δέλτα του Γάγγη, γεμάτη από κόσμο.

Η γέφυρα Βιντιασαγκάρ διασχίζει τον ποταμό Χούγκλι στη Καλκούτα

Καθώς στη περιοχή υπάρχει ένας λαβύρινθος από πολλές διακλαδώσεις των ποταμών, η διάβαση της περιοχής είναι δύσκολη. Τα περισσότερα νησιά συνδέονται με την ηπειρωτική χώρα με απλά ξύλινα πλοία. Οι γέφυρες είναι σπάνιες. Κάποια νησιά δεν είναι ακόμα συνδεδεμένα με το ηλεκτρικό δίκτυο και οι νησιώτες χρησιμοποιούν ηλιακές κυψέλες για την ηλεκτροδότησή τους.

Ρύπανση με αρσενικό

Το αρσενικό είναι μια φυσική ουσία στο Δέλτα του Γάγγη. Έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και μπορεί να εισέλθει στην τροφική αλυσίδα, ειδικά σε βασικές καλλιέργειες, όπως το ρύζι.

Κλίμα

Το δέλτα του Γάγγη έγκειται κυρίως στην τροπική υγρή κλιματική ζώνη. Λαμβάνει 1.500 με 2.000 χιλιοστόμετρα βροχής στο δυτικό μέρος και 2.000 με 3.000 χιλιοστόμετρα στο ανατολικό κομμάτι. Τα θερμά, ξηρά καλοκαίρια και οι δροσεροί, ξηροί χειμώνες κάνουν το κλίμα κατάλληλο για γεωργική εκμετάλλευση.

Κυκλώνες, πλημμύρες

Το Νοέμβριο του 1970 ο πιο θανατηφόρος τροπικός κυκλώνας του εικοστού αιώνα έπληξε την περιοχή του Δέλτα του Γάγγη. Ο κυκλώνας του Μπόλα το 1970 σκότωσε 500.000 άτομα (επίσημος αριθμός των νεκρών) και 100.000 άτομα αγνοούνται. Το Βιβλίο Γκίνες υπολογίζει τον αριθμό των ανθρώπινων απωλειών από τον κυκλώνα στα 1.000.000 άτομα.^[10]

Άλλος ένας κυκλώνας χτύπησε το δέλτα το 1991, σκοτώνοντας περίπου 139.000 ανθρώπους.^[11] Άφησε πολλούς ντόπιους άστεγους.

Οι άνθρωποι πρέπει να είναι προσεκτικοί την εποχή των μουσώνων, καθώς το δέλτα μπορεί να πλημμυρίσει με σοβαρές συνέπειες. Το 1998, το δέλτα του Γάγγη πλημμύρισε, σκοτώνοντας περίπου 1.000 άτομα και αφήνοντας πάνω από 30 εκατομμύρια ανθρώπους άστεγους. Η κυβέρνηση του Μπαγκλαντές ζήτησε βοήθεια 900 εκατομμύρια δολαρίων για να στηρίξει την σίτιση της περιοχής, καθώς ολόκληρη η σοδειά ρυζιού χάθηκε.^[12]

Ιστορία του δέλτα της Βεγγάλης

Η ιστορία του δέλτα της Βεγγάλης είναι ένα θέμα που μελετούν όλο και περισσότερο οι ιστορικοί του περιβάλλοντος.

Ο Βινίτα Νταμονταράν έχει μελετήσει εκτενώς τις πρακτικές διαχείρισης των λιμών από την Βρετανική αποικιακή διοίκηση και συσχέτισε αυτές τις πρακτικές με σημαντικές οικολογικές αλλαγές που σφυρηλατούνται από τις πρακτικές διαχείρισης της γης και των δασών.^[13][14][15] Ο Ντεβτζάνι Μπατατσάρια έχει δείξει πως η Καλκούτα μετετράπη σ αστικό κέντρο ιχνηλατώντας τις οικολογικές αλλαγές που προκλήθηκαν από τις αποικιοκρατικές δυνάμεις όσον αφορά τη γη, το νερό και τον άνθρωπο από τα μέσα του 18ου έως τις αρχές του 20ού αιώνα.^{[16] [17]}

Σε όρους πρόσφατης μελέτης η οποία επικεντρώνεται περισσότρερο στο ανατολικό τμήμα της Βεγγάλης/Δέλτα του Γάγγη, ο Ιφτιχάρ Ικμπάλ υποστηρίζει την ένταξη του δέλτα της Βεγγάλης ως ένα οικολογικό πλαίσιο για τη μελέτη της δυναμικής της αγροτικής ευημερίας ή πτώσης, των κοινοτικών συγκρούσεων, της φτώχειας και της πείνας, ειδικά στην περίοδο της αποικιοκρατίας.^[18] Ο Ικμπάλ προσπάθησε να δείξει πώς τα κινήματα αντίστασης όπως το κίνημα Φαραϊζί μπορεί να μελετηθεί σε σχέση με τις αποικιακές πρακτικές της οικολογικής διαχείρισης.^[19]

Μια ισχυρή κριτική της περιβαλλοντικής ιστορίας για τη Βεγγάλη/δέλτα του Γάγγη είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της μελέτης περιορίζεται στην περίοδο 18ος-21ος αιώνας, με μια γενική έλλειψη οικολογικής ιστορίας της περιοχής πριν από το 18ο αιώνα.

Το μέλλον του δέλτα

Δορυφορική άποψη του δέλτα του Γάγγη

Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που οι άνθρωποι που ζουν στο Δέλτα του Γάγγη μπορεί να αντιμετωπίσουν στα επόμενα χρόνια είναι η απειλή της ανόδου της στάθμης της θάλασσας που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή. Μόνο μια άνοδος της στάθμης της θάλασσας κατά 0.5 μέτρα μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια των σπιτιών 6 εκατομμυρίων Μπανγκλαντεσιανών.^[20]

Σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου έχουν ανακαλυφθεί στο δέλτα. Υπάρχουν κοιτάσματα φυσικού αερίου σε πολλές περιοχές, όπως το Τίτας και το Μπαχραμπάντ. Αρκετές μεγάλες εταιρείες πετρελαίου έχουν επενδύσει στην εξερεύνηση της περιοχής του δέλτα.^[21][22]

Δείτε επίσης

• Ντοάμπ
• Γκανγκότρι
• Γαγγητική πεδιάδα
• Ινδική υποήπειρος
• Κόλπος της Βεγγάλης
• Τίγρη της Βεγγάλης

Παραπομπές

1. (Αγγλικά) GeoNames. 2005. Ανακτήθηκε στις 9  Ιουλίου 2017.
2. Chowdhury, Sifatul Quader· Hassan, M Qumrul (2012). «Bengal Delta». Στο: Islam, Sirajul. Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second έκδοση). Asiatic Society of Bangladesh.
3. Seth Mydans (21 June 1987). «Life in Bangladesh Delta: On the Edge of Disaster» (στα αγγλικά). The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 November 2017. https://web.archive.org/web/20171104181307/https://www.nytimes.com/1987/06/21/world/life-in-bangladesh-delta-on-the-edge-of-disaster.html.
4. «Where Is The Largest Delta In The World?». WorldAtlas.
5. Bowden 2003, σελ. 39.
6. «Tectonics & Geophysics». BanglaPIRE. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2017. The Ganges Brahmaputra Delta lies at the junction of three plates: the Indian Plate, the Eurasian Plate and the Burma Platelet.
7. Steckler, Michael S.; Humayun, S. Akhter; Seeber, Leonardo (15 September 2008). «Collision of the Ganges-Brahmaputra Delta with the Burma Arc». Earth and Planetary Science Letters (Elsevier) 273 (3–4). doi:10.1016/j.epsl.2008.07.009. https://univdhaka.academia.edu/SyedHumayunAkhter/Papers/274196/Collision_of_the_Ganges-Brahmaputra_Delta_with_the_Burma_Arc. Ανακτήθηκε στις 22 April 2013. «The edge of the pre-delta Eocene paleoshelf is marked by the shallow-water Sylhet Limestone, which runs NNE from near Calcutta to the edge of the Shillong Plateau ... The Sylhet Limestone drops ... indicating the presence of thick continental crust. East of the hinge zone the great thickness of sediments indicates that the crust is greatly thinned or oceanic ... The enormous supply of sediments provided by the Himalayan collision fed the [Ganges-Brahmaputra Delta (GBD)] and has produced ~400 km of progradation of the shelf edge since the Eocene ... Total sediment thickness beneath the GBD southeast of the hinge zone exceeds 16 km.».
8. Bowden 2003, σελ. 44.
9. «Global Demand for Fish Rising—Fish Farming is the Fastest Growing Field of Agriculture». Future Harvest. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2006. In Bangladesh, scientists are turning unused ponds into viable fish farms and improving fish raising in the existing ones. The project has led to a new way for the rural poor to earn an income ... Using new systems developed through research, fish production in existing ponds has increased eightfold.
10. «History and Society/Disasters/Cyclone Deaths». Guinness World Records. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
11. Bowden 2003, σελ. 43.
12. Bowden 2003, σελ. 40.
13. Damodaran, Vinita (2015), «The East India Company, Famine and Ecological Conditions in Eighteenth-Century Bengal», στο: Damodaran, Vinita; Winterbottom, Anna; Lester, Alan, επιμ., The East India Company and the Natural World, Palgrave Studies in World Environmental History, Palgrave Macmillan UK, σελ. 80–101, doi:10.1057/9781137427274_5, ISBN 978-1-137-42727-4
14. DAMODARAN, VINITA (1995). «Famine in a Forest Tract: Ecological Change and the Causes of the 1897 Famine in Chotanagpur, Northern India». Environment and History 1 (2): 129–158. doi:10.3197/096734095779522636. ISSN 0967-3407.
15. Damodaran, Vinita (2006-10-01). «Famine in Bengal: A Comparison of the 1770 Famine in Bengal and the 1897 Famine in Chotanagpur» (στα αγγλικά). The Medieval History Journal 10 (1–2): 143–181. doi:10.1177/097194580701000206. ISSN 0971-9458.
16. Bhattacharyya, Debjani (2018). Empire and Ecology in the Bengal Delta: The Making of Calcutta (στα Αγγλικά). ISBN 9781108348867. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2020.
17. Siegel, Benjamin (2019-10-01). «Empire and Ecology in the Bengal Delta: The Making of Calcutta. By Debjani Bhattacharyya» (στα αγγλικά). Environmental History 24 (4): 807–809. doi:10.1093/envhis/emz053. ISSN 1084-5453. https://academic.oup.com/envhis/article/24/4/807/5550680.
18. Iqbal, Iftekhar. (2010). The Bengal Delta : ecology, state and social change, 1840-1943. Basingstoke: Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-23183-2.
19. Iqbal, Iftekhar (2010). «The Political Ecology of the Peasant: the Faraizi Movement between Revolution and Passive Resistance». Στο: Iqbal, Iftekhar. The Bengal Delta. Cambridge Imperial and Post-Colonial Studies Series (στα Αγγλικά). Palgrave Macmillan UK. σελίδες 67–92. ISBN 978-0-230-28981-9.
20. Bowden 2003, σελ. 44-45.
21. USGS-Bangladesh Gas Assessment Team (2001). U.S. Geological Survey—PetroBangla Cooperative Assessment of Undiscovered Natural Gas Resources of Bangladesh. DIANE Publishing. ISBN 978-1428917972.
22. Bowden 2003, σελ. 41.

Παραπομπές

• Bowden, Rob (2003). The Ganges. A River Journey. Chicago: Heinemann-Raintree Library. ISBN 978-0739860700.
• Merriam-Webster's Geographical Dictionary. Springfield, Mass.: Merriam-Webster. 1997. ISBN 978-0-87779-546-9. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2011.
• «Water Resources in the Ganges River Basin». Louisiana School for Math, Science, and the Arts. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2005.
• Bagchi, Kanangopal (1944). The Ganges Delta. Calcutta: University of Calcutta.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• The Golden Fibre Trade Centre: Ganges Delta: Most Fertile Land for Growing Raw Jute
• Rob, Md Abdur (2012). «Ganges-Padma River System». Στο: Islam, Sirajul. Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second έκδοση). Asiatic Society of Bangladesh.