From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Δαυίδ (γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 630) που πήρε το βασιλικό όνομα Τιβέριος ήταν ένας από τους τρεις Συναυτοκράτορες που κυβέρνησαν για λίγους μήνες (τέλη 641 - αρχές 642), ήταν ένας από τους γιους του μέγιστου αυτοκράτορα Ηρακλείου και της δεύτερης συζύγου και ανεψιάς του Μαρτίνας. Γεννήθηκε μετά την εποχή που οι γονείς του επισκέφτηκαν την Ιερουσαλήμ, πήρε αυτό το όνομα από τον πατέρα του για να συνδεθεί η οικογένεια του με τον θρυλικό βασιλιά Δαβίδ. Τα "πιάτα του Δαβίδ" με σκηνές από τον βίο του θρυλικού βασιλιά δημιουργήθηκαν μετά τη γέννηση του για να αποθανατίσουν το γεγονός. Ο μικρός Δαβίδ πήρε τον τίτλο του Καίσαρα σε ηλικία 7 ετών, ο μεγαλύτερος αδελφός του Ηρακλεωνάς τοποθέτησε στο κεφάλι του το καλυμμαύχι. Με τον θάνατο του μέγιστου αυτοκράτορα Ηρακλείου τον Φεβρουάριο του 641 ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας του για τη διαδοχή. Σαν αποτέλεσμα ο Δαυίδ ανακηρύχτηκε για λίγους μήνες Συναυτοκράτορας με το όνομα Τιβέριος, μαζί του κυβέρνησαν ο μεγαλύτερος αδελφός του Ηρακλεωνάς και ο ετεροθαλής ανεψιός τους Κώνστας Β΄. Οι τρεις αυτοκράτορες ήταν ανήλικοι και κυβέρνησαν υπό την κηδεμονία της μητέρας τους Μαρτίνας, ήταν μισητή στον λαό λόγω της αιμομικτικής της σχέσης με τον Ηράκλειο και των συνεχών παραβιάσεων στους χριστιανικούς κανόνες. Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει σύντομα επανάσταση και να ανατραπούν, στη Μαρτίνα έκοψαν τη γλώσσα, στους γιους της τη μύτη και τους έστειλαν εξορία, ήταν η πρώτη φορά που εφαρμόστηκε το βάρβαρο έθιμο του ακρωτηριασμού μελών της αυτοκρατορικής οικογένειας για να μην μπορούν να διεκδικήσουν τον θρόνο. Την περίοδο που ήταν Συναυτοκράτορας ο Δαυίδ έγιναν μεγάλες κοσμογονικές αλλαγές, η μεγάλη προέλαση των Αράβων σε χριστιανικά εδάφη και η έκρηξη επικίνδυνων αιρέσεων όπως ο Μονοθελητισμός.
Δαβίδ (γιος του Ηρακλείου) | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Γέννηση | 7 Νοεμβρίου 631 ή 630 Κωνσταντινούπολη |
Θάνατος | 641 |
Ψευδώνυμο | Tiberius |
Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Οικογένεια | |
Γονείς | Ηράκλειος και Μαρτίνα |
Αδέλφια | Ηρακλεωνάς Augoustina Μαρτίνος (γιος του Ηρακλείου) |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Αξίωμα | Βυζαντινός Αυτοκράτορας |
Ο Δαυίδ ήταν γιος του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ηρακλείου και της δεύτερης συζύγου και ανεψιάς του Μαρτίνας, ο Θεοφάνης Ομολογητής γράφει στο χρονικό του ότι ο Δαυίδ γεννήθηκε την ίδια μέρα με τον ετεροθαλή ανεψιό του Κώνστα Β΄ (7 Νοεμβρίου 630).[1][2] Τη χρονιά που η μητέρα του ήταν έγκυος στον ίδιο οι γονείς του επισκέφτηκαν την Ιερουσαλήμ, τα μεγαλύτερα αδέλφια του είχαν δυναστικά Ρωμαϊκά ονόματα αλλά στον ίδιο αποφάσισαν να δώσουν το όνομα του μυθικού Εβραίου βασιλιά.[3][4][5] Η Βυζαντινή ιστορικός Σέσιλυ Χένεσι τονίζει ότι πολλά παιδιά του Ηρακλείου και της Μαρτίνας γεννήθηκαν παραμορφωμένα ή πέθαναν πρόωρα λόγω της αιμομιξίας, η γέννηση του Δαυίδ ήταν τελετουργικό γεγονός. Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος αμέσως μετά δημιούργησε μια μεγάλη σειρά από τα "πιάτα του Δαυίδ" με παιδικές παραστάσεις του μυθικού Δαβίδ που ήθελε να τον συνδέσει με τον γιο του.[6] Ο Δαυίδ πήρε προαγωγή από τον αυτοκράτορα Ηράκλειο σε Καίσαρα (4 Ιουλίου 638), ο προηγούμενος τίτλος του ήταν Δεσπότης, ο μεγαλύτερος αδελφός του Ηρακλεωνάς προήχθη αντίστοιχα από Καίσαρα σε Συναυτοκράτορα.[7][8] Η τελετή έγινε στο παρεκκλήσι του Αγίου Στεφάνου στο Παλάτι της Δάφνης. Η τελετή περιγράφεται στο Περί βασιλείου τάξεως όπου ο Ηρακλεωνάς βγάζει από το κεφάλι του το καλυμμαύχι, το καπέλο του Καίσαρα και τοποθετεί στη θέση του το αυτοκρατορικό Στέμμα. Το ίδιο καλυμμαύχι τοποθετήθηκε στο κεφάλι το Δαυίδ, ο ιστορικός Γουόλτερ Κέγκι γράφει αναλυτικά:[7][9]
"Την ώρα που τοποθετούσαν το καλυμμαύχι στο κεφάλι του Δαυίδ προσευχήθηκαν όλοι για αυτόν, την ίδια στιγμή προήχθη σε Καίσαρα. Οι ένδοξοι Πατρίκιοι κλήθηκαν σύμφωνα με το έθιμο στο Μαυσωλείο του Αυγούστου και δέχτηκαν την αυτοκρατορική οικογένεια, ο Δαυίδ ήταν παρόν. Όλοι οι πρώην υψηλοί σύμβουλοι υποχρεώθηκαν να αποσυρθούν στα σκαλιά του προαυλίου. Οι πύλες του οπλοστασίου άνοιξαν και εισήλθαν οι Σχολές και οι Δήμοι, η αυτοκρατορική οικογένεια και ο πατριάρχης αναχώρησαν μέσω αποδοκιμασιών για την Αγία Σοφία".[7][9]
Ο Γουόλτερ Κέγκι σημειώνει τις προστριβές ανάμεσα στα μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας σαν "κινήσεις μιας θλιβερής εποχής".[10] Ο Βυζαντινός ιστορικός Ανδρέας Στράτος σημειώνει ότι είχαν στόχο την ομαλή διαδοχή του αυτοκράτορα από τα μέλη της οικογένειας του.[11] Ο μεγάλος αριθμός των πριγκίπων δεν ήταν κάτι το ασυνήθιστο, το είχε επαναλάβει παλιότερα και ο Μέγας Κωνσταντίνoς.[12] Σε μια μετέπειτα τελετή που συμμετείχαν όλες οι κόρες και οι γιοι του Ηρακλείου χαιρετίστηκε και ο Δαβίδ με τη φράση "Δαβίδ Καίσαρα να είσαι νικητής", ήταν μια συνηθισμένη Ρωμαϊκή πρακτική.[13] Ο Γουόλτερ Κέγκι καταλήγει ότι "ο Ηράκλειος και η οικογένεια του εξακολουθούσαν να έχουν την ίδια ισχύ σύμφωνα με τα Ρωμαϊκά έθιμα παρά το ότι ο ίδιος ήταν υπερήλιξ και διανοητικά ασθενής".[13]
Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος πέθανε (11 Φεβρουαρίου 641), τον διαδέχθηκαν οι γιοι του Κωνσταντίνος Γ΄ και Ηρακλεωνάς ως Συναυτοκράτορες υπό την κηδεμονία της Μαρτίνας.[14] Ο Βυζαντινός λαός μισούσε ωστόσο τη Μαρτίνα χάρη στις αιμομικτικές της σχέσεις με τον Ηράκλειο και τη συμπεριφορά της, οι ανώτερες τάξεις πίστευαν ότι πίεζε έντονα τον διανοητικά ασθενή αυτοκράτορα για να εξασφαλίσει τους γιους της σε βάρος του Κωνσταντίνου.[15] Η ιστορικός Λίντα Γκάρλαντ περιγράφει τη Μαρτίνα ως "την πιο μισητή αυτοκράτειρα όλων των εποχών".[16] Η Βυζαντινή εξουσία αποδέχθηκε τα δύο ετεροθαλή αδέλφια αλλά απαιτούσε να απομακρύνουν τη Μαρτίνα.[17][18][19] Ο Κωνσταντίνος Γ΄ ήταν άρρωστος χρόνια, γνώριζε ότι θα πεθάνει και ήθελε να προστατέψει τον γιο του Κώνστα από τους ετεροθαλείς αδελφούς του.[20] Χρηματοδότησε με μεγάλα ποσά τον σφετεριστή Αρμένιο στρατηγό Βαλεντίνο, του ζήτησε να απομακρύνει τη Μαρτίνα και τους γιους της από τη διαδοχή.[20] Ο Κωνσταντίνος πέθανε σύντομα τον Μάιο του 641, η επίσημη αιτία θανάτου ήταν η φυματίωση αλλά πίστεψαν όλοι ότι τον δηλητηρίασε η Μαρτίνα, ο 11χρονος Ηρακλεωνάς έμεινε μόνος αυτοκράτορας μαζί με τη μητέρα του.[18][20][21][22] Η Μαρτίνα αποφάσισε να πάρει θετικά μέτρα αλλά η αντιδημοφιλία της είχε ξεπεράσει όλα τα όρια.[23] Το φθινόπωρο του 641 ο Βαλεντίνος οδήγησε τον στρατό στη Χαλκηδόνα, το πλήθος απαιτούσε από τον Ηρακλεωνά να στέψει Συναυτοκράτορα τον Κώνστα Β΄ κάτι που τον ανάγκασε να το κάνει.[24][25][26][27] Η στέψη του Κώνστα Β΄ δεν διέκοψε τις ταραχές, ο Πατριάρχης Πύρρος παραιτήθηκε από το αξίωμα του.[28] Ο Ιωάννης Νικίου γράφει ότι ο Δαυίδ και ο μικρότερος αδελφός του Μαρτίνος συμμετείχαν στην εξορία του Πύρρου στο Εξαρχάτο της Αφρικής. Οι δύο πρίγκιπες ήταν ωστόσο πολύ μικροί για να συμμετέχουν σε τέτοιες πολιτικές κινήσεις, η μαρτυρία του Νικίου αμφισβητείται. Η Μαρτίνα σε δύσκολη θέση προσπάθησε να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τον Νικίου που βρισκόταν ο στρατός του στη Χαλκηδόνα.[28] Έκανε στον Βαλεντίνο πολλές δωρεές, του έδωσε ξανά το αξίωμα του Κόμη των Εξκουβίτορων που κατείχε παλιότερα.[22][25][28] Ο ένας από τους όρους της συμφωνίας ήταν να στεφτεί ο ίδιος ο Δαυίδ Συναυτοκράτωρ.[28][29]
Η στέψη του Συναυτοκράτορα Δαυίδ έγινε στα τέλη Σεπτεμβρίου ή αρχές Οκτωβρίου του 641, ο ίδιος ήταν αγόρι 10 ετών.[28][30] Ο Δαυίδ με τη στέψη του πήρε το όνομα Τιβέριος. Η αλλαγή του ονόματος σε ένα παραδοσιακό Ρωμαϊκό ήταν συνηθισμένη τακτική σε αυτοκράτορες τον 7ο-8ο αιώνα όπως Τιβέριος Γ΄ (698), Φιλιππικός Βαρδάνης (711), Αναστάσιος Β΄ (713), Βασίλειος Ονομάγουλος (718) και Τιβέριος Πετάσιος (728).[31] Η βασική πηγή πληροφοριών για τον Δαυίδ ήταν ο Πατριάρχης Νικηφόρος Α΄ αλλά οι πληροφορίες διακόπτονται απότομα όταν έγινε Συναυτοκράτορας.[32] Μια άλλη σημαντική πηγή ήταν το Συνοδικό Βέτο στο οποίο ο Δαυίδ φαίνεται ότι ήταν αποδέκτης μιας παπικής επιστολής :[33]
"Ο Πάπας Ιωάννης Δ΄ που διαδέχθηκε τον πάπα Ονώριο Α΄ συγκάλεσε Σύνοδο στην οποία ο Πατριάρχης Σέργιος Α΄, Κύρος Αλεξανδρείας και ο πατριάρχης Πύρρος αναθεματίστηκαν. Η Σύνοδος αναγνώρισε τις δύο φύσεις του Ιησού και έστειλε αντίγραφο του διατάγματος στους γιους του Ηράκλειου Ηράκλειο και Δαυίδ".[33]
Οι συντάκτες της Συνοδικής Βέτας (1979) σημειώνουν ότι ο χρόνος της επιστολής ήταν παλιότερος, την εποχή που ήταν Συναυτοκράτορες ο Κωνσταντίνος Γ΄ και ο Ηρακλεωνάς.[33] Το βέβαιο είναι ότι η Μαρτίνα ήταν πάντα φανατική οπαδός του Μονοθελιτισμού.[23] Οι νομισματολόγοι του 19ου αιώνα ισχυρίζονται ότι ο Τιβέριος παριστάνεται σε νόμισμα της εποχής που χάθηκε στο μέλλον, χρησιμοποιούσαν παραστάσεις του παρελθόντος ακόμα και όταν ο αυτοκράτορας είχε πεθάνει.[32][34][35] Μερικά αποσπασματικά έγγραφα σε Αιγυπτιακούς πάπυρους αναφέρονται στον Δαυίδ με βάση τον αριθμό των ετών από τότε που πήρε τον τίτλο του Καίσαρα.[36][37] Οι Μουσουλμάνοι την ίδια εποχή υπέταξαν την Αίγυπτο και δημιούργησαν το Χαλιφάτο Ρασιντούν.[23][38] Η Μαρτίνα κράτησε την ίδια εποχή παθητική στάση απέναντι τους λόγω της ρευστής κατάστασης που επικρατούσε στο εσωτερικό της αυτοκρατορίας.[39][40]
Το σαφές είναι ότι η βασιλεία της Μαρτίνας και των γιων της ήταν σύντομη, οι πρωτογενείς πηγές περιέχουν πολλές αντιφάσεις. Ο Σεβεός γράφει ότι ο Βαλεντίνος βάδισε στην Κωνσταντινούπολη και τοποθέτησε στον θρόνο τον Κώνστα Β΄.[22][25][41] Ο Θεοφάνης γράφει ότι καθαιρέθηκε από τη Γερουσία ύστερα από εξέγερση των Βένετων.[42][43] Μια επιγραφή που χρονολογείται τον 7ο αιώνα και αναφέρεται στον ρόλο του κόμματος των Βένετων γράφει "η τύχη του Κωνσταντίνου του θεού προστάτη μας και του κόμματος των Βένετων είναι νικηφόρα".[44] Ο Ιωάννης του Νικίου δίνει τις λεπτομερέστερες αναφορές αλλά οι πηγές του περιέχουν μεγάλες ανακρίβειες.[45] Ο Ιωάννης σχετίζει τη Μαρτίνα και τους γιους της σε συμμαχία με τον Βούλγαρο χάνο Χουρβάτη και έναν στρατιωτικό αρχηγό με το όνομα Δαβίδ, είχαν στόχο να αποκλείσουν τους απογόνους του Κωνσταντίνου Γ΄ από τον θρόνο. Ο στρατηγός Θεόδωρος νίκησε τον Δαβίδ, στη συνέχεια βάδισε στην Κωνσταντινούπολη και ανέτρεψε την αντιβασιλεία της Μαρτίνας.[45] Οι πηγές συμφωνούν ότι ακολούθησε το βάρβαρο έθιμα του ακρωτηριασμού στη Μαρτίνα και τους γιους της αν και εδώ πέφτουν ξανά σε αντιφάσεις σχετικά με τον τρόπο. Ο Θεοφάνης γράφει ότι έκοψαν τη γλώσσα της Μαρτίνας και τη μύτη του Ηρακλεωνά. Ο Θεόδωρος γράφει "η Μαρτίνα και οι τρείς γιοι της εκθρονίστηκαν, απογυμνώθηκαν από τα βασιλικά ενδύματα, τους έκοψαν τη μύτη και τους έστειλαν εξορία στη Ρόδο".[16][46][47] Ο Γεώργιος Οστρογκόρσκι χρονολογεί την εκθρόνιση της Μαρτίνας και των γιων της στα τέλη του Σεπτεμβρίου του 641, ο Γουόρεν Τρέντγκολντ στις 5 Νοεμβρίου 641 και ο Στράτος τον Ιανουάριο του 642.[48][49][50] Δεν υπάρχουν ιστορικές πηγές από τότε για τον Τιβέριο, παρέμεινε στη Ρόδο με τη μητέρα του και τα αδέλφια του μέχρι τον θάνατο τους.[51]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.