Δικαιώματα ΛΟΑΤ στον κόσμο
From Wikipedia, the free encyclopedia
Οι νόμοι που αφορούν λεσβίες, ομοφυλόφιλους, αμφιφυλόφιλους και τρανς (ΛΟΑΤ) ανθρώπους διαφοροποιούνται εξαιρετικά από χώρα σε χώρα. Οι νομοθεσίες αφορούν από γάμο ομοφύλων ή σύμφωνο συμβίωσης μέχρι θανατική ποινή ως τιμωρία για ομοφυλοφιλική σεξουαλική επαφή ή ταυτότητα.
Παράνομη η ομόφυλη επαφή. Ποινές: | |
Θανατική ποινή |
Θανατική ποινή, δεν εφαρμόζεται |
Φυλάκιση |
Φυλάκιση, δεν εφαρμόζεται1 |
Θάνατος υπό πολιτοφυλακή |
Κράτηση χωρίς δίωξη |
Νόμιμη η ομόφυλη επαφή. Αναγνώριση των ενώσεων: | |
Γάμος2 |
Εξωεδαφικός γάμος3 |
Αστική ένωση ή σύμφωνο συμβίωσης |
Περιορισμένη εγχώρια αναγνώριση |
Περιορισμένη ξένη αναγνώριση |
Προαιρετική πιστοποίηση |
Καθόλου |
Περιορισμένη έκφραση |
1Δεν έχουν γίνει συλλήψεις τα τελευταία 3 χρόνια ή μορατόριουμ σχετικά με τη νομοθεσία.
2Για κάποιες δικαιοδοσίες ο νόμος ενδέχεται να μην εφαρμόζεται.
3Ο γάμος δεν είναι διαθέσιμος τοπικά. Κάποιες δικαιοδοσίες εφαρμόζουν άλλους τύπους συντροφικού δεσμού.
Τα ΛΟΑΤ δικαιώματα θεωρούνται ανθρώπινα δικαιώματα από τη Διεθνή Αμνηστία.[1] Οι νόμοι για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ περιέχουν, αλλά δεν περιορίζονται σε αυτά, τα εξής:
- να επιτρέπεται σε άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες να κάνουν αιμοδοσία
- κυβερνητική αναγνώριση ομοφυλοφιλικών σχέσεων (μέσω γάμου ομοφύλων ή παρόμοιων ενώσεων)
- να επιτρέπεται η υιοθεσία από ΛΟΑΤ άτομα
- αναγνώριση του γονικού ρόλου σε ΛΟΑΤ άτομα
- νομοθεσία κατά του εκφοβισμού και νόμους κατά των διακρίσεων προς τους μαθητές για την προστασία ΛΟΑΤ παιδιών ή μαθητών
- νόμους για ισότητα των μεταναστών
- νόμους κατά των διακρίσεων για την εργασία και το σπίτι
- νόμους για εγκλήματα μίσους που προβλέπουν ποινικές κυρώσεις για βία προερχόμενη από προκαταλήψεις εις βάρος ΛΟΑΤ ατόμων
- νόμους για ίσο ηλικιακό όριο συγκατάθεσης
- ίση πρόσβαση σε τεχνολογία υποβοηθούμενης γονιμοποίησης
- πρόσβαση σε επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου και ορμονοθεραπεία
- νομική αναγνώριση και διευκόλυνση σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου
- νόμους σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό και τη στρατιωτική θητεία
Το 2023, 34 χώρες αναγνωρίζουν νόμιμα το γάμο ομοφυλόφιλων ζευγαριών, μεταξύ των οποίων: η Ανδόρρα, η Αργεντινή, η Αυστραλία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Βραζιλία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Δανία, η Ελβετία, η Ελλάδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Ισημερινός, η Ιρλανδία, η Ισλανδία, η Ισπανία, ο Καναδάς, η Κολομβία, η Κόστα Ρίκα, η Κούβα, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, το Μεξικό, η Νέα Ζηλανδία, η Νορβηγία, η Νότια Αφρική, η Ολλανδία, η Ουρουγουάη, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Σουηδία, η Φινλανδία, η Χιλή καθώς και η μη αναγνωρισμένη διεθνώς Ταϊβάν. Η Ολλανδία τον αναγνώρισε πρώτη, από το 2001.
Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εφαρμόζουν καθαρά και μόνο αυστηρότερες νομοθεσίες που περιορίζουν την έκφραση και τις σχέσεις, τόσο για την ομοφυλοφιλία, αλλά και για την αμφιφυλοφιλία, και έχουν δεχθεί διεθνώς αρνητική κριτική, αλλά και κυρώσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι η Ουγγαρία, η Λιθουανία και η Ρουμανία, ενώ εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η Μολδαβία, η Ουκρανία, το Μαυροβούνιο και η Βόρεια Μακεδονία. Παλαιότερα και η Κύπρος είχε υποστεί κυρώσεις από την Ε.Ε. για την αναχρονιστική νομοθεσία που είχε για το θέμα.
Σε έξι χώρες υπάρχουν αυστηρότερες νομοθεσίες που περιορίζουν την έκφραση και τις σχέσεις, τόσο για την ομοφυλοφιλία, αλλά και για την αμφιφυλοφιλία, ενώ ορισμένες από αυτές, εφαρμόζουν σπανίως ακόμη και θανατική ποινή, ενώ άλλες παρατείνουν σε αυτό, το μορατόριουμ επ' αόριστον, αλλά στα διατάγματα των χωρών αυτών εξακολουθεί να υφίσταται. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται, χώρες κυρίως με ολοκληρωτικό καθεστώς: η Ρωσία, η Λευκορωσία, η Κίνα, η Τουρκία, η Σερβία, η Αρμενία, περιοχές της Ουκρανίας που ελέγχονται από τη Ρωσική εισβολή, και τα μερικώς η καθόλου μη αναγνωρισμένα διεθνώς κράτη Υπερδνειστερία, Αμπχαζία, Νότια Οσσετία, Κράτος της Παλαιστίνης και Δημοκρατία του Αρτσάχ.
Στον άλλο πόλο, 11 κράτη επιβάλλουν θανατική ποινή τόσο για την ομοφυλοφιλία, αλλά και για την αμφιφυλοφιλία, στις οποίες θεωρείται «σοβαρό αδίκημα» και «έγκλημα». Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται αποκλειστικά, σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής, οι οποίες είναι καθαρά μουσουλμανικές χώρες και εφαρμόζουν τη Σαρία, απομονωμένα κράτη, και πολλά υποανάπτυκτα κράτη της Ασίας. Παραδείγματα αποτελούν το Αφγανιστάν, η Βόρεια Κορέα, το Μπρουνέι[2], το Ιράν, η Μαυριτανία, το Πακιστάν, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, η Υεμένη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Νιγηρία, η Σομαλία, η Μαλαισία, το Σουδάν, η Ινδία καθώς και σε πολλές Δημοκρατίες της Ρωσίας με αυτόχθονες μουσουλμανικές μειονότητες, όπως τις Τσετσενία, Ιγκουσετία, Νταγκεστάν, Καρατσάγεβο - Κιρκασία, Καμπαρντίνο - Μπαλκάρια, Μπασκορτοστάν και Ταταρστάν.
Νόμοι κατά των ΛΟΑΤ ατόμων περιλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται, στα εξής:
- νόμους για σοδομισμό που ποινικοποιούν τη συγκαταθετική σεξουαλική επαφή μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου με πρόστιμα, ποινές φυλάκισης ή θανατική ποινή,
- νόμους ενάντια στο "λεσβιανισμό" και
- υψηλότερο ηλικιακό όριο συγκατάθεσης για δραστηριότητα μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου.
Το 2011, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ πέρασε το πρώτο του ψήφισμα σχετικά με την αναγνώριση ΛΟΑΤ δικαιωμάτων, το οποίο ακολούθησε μία έκθεση της επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ στην οποία τεκμηριώνονται παραβιάσεις δικαιωμάτων ΛΟΑΤ ανθρώπων, μεταξύ αυτών εγκλήματα μίσους, ποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και διακρίσεις. Με αφορμή την έκθεση, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ παρακίνησε όλες τις χώρες που δεν το έχουν ήδη κάνει, να ενεργοποιήσουν νόμους για να προστατεύσουν τα βασικά δικαιώματα των ΛΟΑΤ.[3][4]