Ελευθερία ή θάνατος

Για το έργο του Νίκου Καζαντζάκη «Ελευτερία ή Θάνατος», δείτε: Ο καπετάν Μιχάλης.

Ελευθερία ή Θάνατος είναι εθνικό σύνθημα της Ελλάδας, ενώ αναφέρεται ορισμένες φορές και ως το σύνθημα της Κύπρου,^[1] παρόλο που το κυπριακό σύνταγμα δεν καθορίζει κάτι σχετικό.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Διαδόθηκε ευρύτερα στον ελλαδικό χώρο κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του ’21 (1821-1829), οπότε χρησιμοποιήθηκε ως πολεμική ιαχή και αναγραφόταν σε πολεμικές σημαίες του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας.^[2][3][4] ενώ αναφέρεται η χρήση του συνθήματος και κατά την Κρητική Επανάσταση του 1866-1899.^[5] Η χρήση του συνθήματος γίνεται και μεταγενέστερα, κατά τον αγώνα για την απελευθέρωση της Κύπρου από την βρετανική κυριαρχία.^[6] Η επίσημη όμως χρήση του στο Ελληνικό Κράτος ως εθνικού συνθήματος έγινε αρκετά αργότερα.^[πότε;] Το σύνθημα συνδέεται σήμερα με την λαϊκή δοξασία ότι οι εννέα συλλαβές του, συνδέονται με τον αριθμό των λωρίδων που υπάρχουν στην ελληνική σημαία, με την λέξη «ε-λευ-θε-ρί-α» να συμπληρώνει τις πέντε γαλάζιες και τις λέξεις «ή θά-να-τος» να συμπληρώνουν τις τέσσερις λευκές λωρίδες.^[7][8]

Η σημαία της Ελλάδας.

Το σύνθημα συμβόλιζε, και εξακολουθεί να συμβολίζει, την αποφασιστικότητα των Ελλήνων για τον συνεχή αγώνα ενάντια στη τυραννία και στη καταπίεση, αψηφώντας τον θάνατο. Το ίδιο εθνικό σύνθημα έχουν σήμερα, η Ουρουγουάη (ισπανικά: Libertad o muerte‎‎, προφορά: λιμπερτάδ ο μουέρτε) και η Βόρεια Μακεδονία (σλαβομακεδονικά: Слобода или смрт‎‎, προφορά: σλόμποντα ίλι σμρτ).

Το σύνθημα ελευθερία η θάνατος στην πραγματικότητα εμφανίστηκε πολύ παλιότερα από την Ελληνική Επανάσταση του '21. Το 73 π.Χ. χρησιμοποιήθηκε από τον Σπάρτακο κατά την επανάσταση των μονομάχων που ηγήθηκε ο ίδιος.

Φωτογραφίες

• 
  Σχεδίασμα της σημαίας των Σπετσών κατά το πρώτο έτος της Επανάστασης του 1821.
• 
  Σχεδίασμα της σημαίας των Ψαρών κατά την Επανάσταση του 1821.
• 
  Σχεδίασμα της σημαίας της Φιλικής Εταιρίας με την συντομογραφία της φράσης.
• 
  Σχεδίασμα της σημαίας της επαναστατικής ομάδας του Αθανασίου Διάκου.
• 
  Σχεδίασμα της επίσημης σημαίας του Στρατοπολιτικού Συστήματος Σάμου κατά το πρώτο έτος της Επανάστασης του 1821.
• 
  Σχεδίασμα της σημαίας που υψώθηκε στη Μονή Αρκαδίου κατά την Κρητική Επανάσταση του 1866 με την συντομογραφία "Κρήτη, Ένωσις, Ελευθερία ή Θάνατος".

Δείτε επίσης

• Ισχύς μου η αγάπη του λαού