Θεοδόλιχος
όργανο μέτρησης του αζιμουθίου / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο θεοδόλιχος (theodolite) είναι φορητό οπτικό όργανο ακριβείας για τη μέτρηση γωνιών μεταξύ προκαθορισμένων ορατών σημείων σε ανοικτό πεδίο, τόσο στο οριζόντιο, όσο και στο κάθετο επίπεδο. Η παραδοσιακή χρήση του θεοδόλιχου είναι στην τοπογραφική μελέτη (τοπογράφηση) και στη γεωδαισία, αλλά χρησιμοποιείται πολύ και στα δομικά έργα, όπως και σε κάποιες ειδικές εφαρμογές (π.χ. μετεωρολογία, εκτοξεύσεις πυραύλων).[1]
Ο θεοδόλιχος αποτελείται από ένα κινητό τηλεσκόπιο, που είναι στηριγμένο έτσι ώστε να μπορεί να περιστρέφεται γύρω από οριζόντιους άξονες και τον κάθετο άξονα, και να παρέχει ενδείξεις γωνιών. Αυτές δείχνουν τον προσανατολισμό του τηλεσκοπίου και χρησιμεύουν στη συσχέτιση του πρώτου σημείου που διοπτεύεται με επόμενα διοπτευόμενα από την ίδια θέση του θεοδόλιχου. Αυτές οι γωνίες μετρούνται με μεγάλες ακρίβειες, από χιλιοστά του ακτινίου μέχρι δευτερόλεπτα της μοίρας. Οι μετρήσεις τους μπορούν να χρησιμεύσουν στην εκπόνηση σχεδιαγραμμάτων, ή στην τοποθέτηση αντικειμένων σε συμφωνία με προϋπάρχον σχέδιο. Οι σύγχρονοι θεοδόλιχοι έχουν εξελιχθεί σε αυτό που είναι γνωστό ως γεωδαιτικός σταθμός, με ηλεκτρονική μέτρηση γωνιών και αποστάσεων, και τα αποτελέσματα των μετρήσεων να καταγράφονται απευθείας σε μνήμη ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Σε έναν θεοδόλιχο διαβάσεων το τηλεσκόπιο είναι αρκετά βραχύ ώστε να μπορεί να στρέφεται προς το ζενίθ, ενώ στους άλλους θεοδόλιχους η περιστροφή του περιορίζεται σε ένα τόξο.