Ιονική ένωση

Ιον(τ)ική ένωση, σύμφωνα με τη χημεία, είναι μια χημική ένωση που περιέχει ιόντα που συγκρατούνται μαζί με ηλεκτροστατικές δυνάμεις, που ονομάζονται ετεροπολικοί δεσμοί. Μια τέτοια ένωση είναι συνολικά ηλεκτρικά ουδέτερη, αλλά αποτελείται από θετικά φορτισμένα ιόντα, που λέγονται κατιόντα και από (αντίστοιχα) αρνητικά φορτισμένα ιόντα, που ονομάζονται ανιόντα. Αυτά τα ιόντα μπορεί να είναι τόσο απλά (μονοατομικά) ιόντα, όπως τα ιόντα νατρίου (Na⁺) και τα ιόντα χλωρίου (Cl^-), όσο και σύνθετα (πολυατομικά) ιόντα, όπως τα ιόντα αμμωνίου (NH₄⁺) και τα ανθρακικά ανιόντα (CO₃^2-). Τα διακριτά ιόντα σε μια ιονική ένωση έχουν συνήθως πολλά άλλα γειτονικά ιόντα τριγύρω τους, οπότε στις ιονικές ενώσεις δεν υπάρχουν (διακριτά) μόρια (τουλάχιστον με τη στενή έννοια του όρου), αλλά στη θέση τους υπάρχει ένα συνεχόμενο τρισδιάστατο δίκτυο, συνήθως (οργανωμένο) σε κάποια κρυσταλλική δομή. Ιονικές ενώσεις που περιέχουν υδρογονοκατιόντα (H⁺) ταξινομούνται ως οξέα, ενώ αυτές που περιέχουν υδροξυλιόντα (OH^-) ταξινομούνται ως βάσεις^[1]. Οι ιονικές ενώσεις που δεν περιέχουν ούτε υδρονοκατιόντα, ούτε υδροξυλιόντα κατατάσσονται (συνήθως) στα άλατα, και μπορούν να σχηματιστούν με οξεοβασικές αντιδράσεις εξουδετέρωσης. Οι ιονικές ενώσεις μπορούν επίσης να παραχθούν από διαλυμένα ιόντα με εξάτμιση του διαλύτη τους, με καθίζηση, με πήξη τήγματός τους, με (διάφορες) αντιδράσεις στερεάς κατάστασης, καθώς και με αντιδράσεις μεταφοράς ηλεκτρονίων μεταξύ δραστικών μετάλλων και αντίστοιχων επίσης δραστικών αμετάλλων, όπως τα αέρια αλογόνα.

Οι ιονικές ενώσεις τυπικά έχουν υψηλές θερμοκρασίες τήξης και βρασμού, είναι σκληρά και εύθριπτα. Ως στερεά είναι ηλεκτρικοί μονωτές, αλλά τα τήγματα ή τα διαλύματά τους είναι ηλεκτρικά πολύ αγώγιμα, γιατί στην υγρή κατάσταση τα ιόντα τους είναι ευκίνητα.

Παρατηρήσεις, υποσημειώσεις και αναφορές

1. Σημείωση: Σύμφωνα με τις συγχρονες οξεοβασικές θεωρίες υπάρχουν επίσης οξέα και βάσεις που δεν περιέχουν υδρογονοκατιόντα ή υδροξυλιόντα, αντίστοιχα. Πάντως αν περιέχουν η κατάταξη ισχύει όπως αναφέρθηκε.

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Ionic compound της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).