Κασπία Θάλασσα

Η Κασπία Θάλασσα είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Γης. Έχει συνολική επιφάνεια 371.000 τ. χλμ. και όγκο νερού 78.200 κυβ. χιλιομέτρων. Ονομάζεται «θάλασσα» λόγω του τεράστιου μεγέθους της αλλά και επειδή όταν οι Ρωμαίοι πρωτοέφτασαν εκεί δοκίμασαν το νερό της και είδαν ότι είναι αλμυρό. Είναι τέτοιο το μέγεθός της, που ξεπερνάει τις επόμενες έξι μεγαλύτερες σε έκταση λίμνες μαζί.

Κασπία Θάλασσα
Η Κασπία από το διάστημα
Χώρες	Ρωσία Καζακστάν  Αζερμπαϊτζάν  Τουρκμενιστάν  Ιράν
Εισροή	Ποταμός Βόλγας, Ποταμός Ουράλης
Εκροή	Θάλασσα Αζόφ
Έκταση	371.000 χλμ²
Μέσο Βάθος	184 μ
Μέγιστο Βάθος	1.025 μ
Όγκος Νερού	78.200 χλμ³

Η Κασπία Θάλασσα στο Ακτάου, του Καζακστάν.

Κασπία Θάλασσα Κεζεσάχρ παραλία

Κασπία Θάλασσα, Στένκα Ραζίν

Γεωγραφία

Φυσική Γεωγραφία

Η Κασπία Θάλασσα έχει μέγιστο βάθος 1.025 μέτρα, αλλά το μέσο βάθος της είναι μόλις 184 μέτρα. Το επίπεδο της επιφάνειάς της βρίσκεται 28 μέτρα κάτω από την επιφάνεια των θαλασσών (δεδομένα του 2004), αποτελεί δηλαδή τμήμα ενός τεράστιου βαθυπέδου. Η ποσότητα νερού της διατηρείται σταθερή, παρά την αυξημένη θερινή εξάτμιση, (που οφείλεται στη χαμηλή της θέση), χάρη στο ότι εκβάλλει σε αυτήν ο μεγαλύτερος ποταμός της Ευρώπης, ο Βόλγας. Το 80% του νερού που χύνεται στη λίμνη προέρχεται από αυτόν, ενώ το υπόλοιπο 20% από τον ποταμό Ουράλη. Αμφότεροι οι ποταμοί αυτοί χύνονται στο βόρειο τμήμα της Κασπίας, με αποτέλεσμα η αλμυρότητα των νερών της βόρειας Κασπίας να είναι αισθητά μικρότερη από εκείνη των νερών του νότιου τμήματος, κατά μέσο όρο όμως η αλμυρότητα είναι το 1/3 εκείνης του θαλασσινού νερού. Η μοναδική απώλεια υδάτων προέρχεται από την εξάτμιση, εκτός από μικροποσότητα που παροχετεύεται μέσα από την τεχνητή διώρυγα Μανίχ. Μέσα από αυτή και τη Διώρυγα Βόλγα-Ντον η Κασπία συνδέεται με την Αζοφική Θάλασσα. Στο μέσο της ανατολικής ακτής της λίμνης (βλ. εικόνα) σχηματίζεται ένας πολύ κλειστός κόλπος, το Καραμπογάζ-κελ, όπου η αλμυρότητα του νερού φθάνει σχεδόν τη θαλάσσια. Η ηλικία της Κασπίας υπολογίζεται στα 30 εκατομμύρια έτη. Η Αζοφική Θάλασσα βρίσκεται στα δυτικά, ενώ ανατολικά της Κασπίας βρίσκεται η λίμνη Αράλη, επίσης από τις μεγαλύτερες του πλανήτη.

Κλίμα

Παρά το μέγεθος της λίμνης, το κλίμα παραμένει ηπειρωτικό, με αποτέλεσμα το βόρειο τμήμα της να παγώνει τον χειμώνα. Σε μεγάλη βαρυχειμωνιά, πάγος μπορεί να σχηματισθεί και στη νότια περιοχή, ιδίως με τη μορφή λεπτού στρώματος κοντά στις όχθες.

Πολιτική Γεωγραφία

Πριν τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης η Κασπία «ακουμπούσε» πάνω σε μόλις 2 χώρες, τη Σοβιετική Ένωση και το Ιράν. Σήμερα, έχει σύνορα με τη Ρωσία, το Καζακστάν, το Αζερμπαϊτζάν, το Τουρκμενιστάν και το Ιράν, εκ των οποίων οι πρώτες τρεις έχουν τμήματα τους στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Το ρωσικό τμήμα της όχθης περιλαμβάνει την Αυτόνομη Δημοκρατία του Νταγκεστάν και τις επαρχίες Καλμυκία και Αστραχάν, ενώ το ιρανικό τις επαρχίες Γκιλάν, Μαζανταράν και Γκολεστάν. Σημαντικότερες πόλεις και λιμάνια στην Κασπία Θάλασσα είναι: Μπακού (η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του Αζερμπαϊτζάν), Αστάρα (Αζερμπαϊτζάν) Αστάρα (Ιράν), Ραμσάρ (Ιράν), Αστραχάν (Ρωσία), Μαχατσκαλά (Ρωσία), κ.ά.

Πετρέλαιο

Οι πρώτες υπεράκτιες πετρελαιοπηγές του κόσμου και τα πρώτα μηχανήματα άντλησης πετρελαίου έγιναν στον κόλπο Μπίμπι-Χέιμπατ (Bibi-Heybat), δίπλα στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν. Το 1873, ξεκίνησε η εξερεύνηση και η ανάπτυξη του πετρελαίου σε κάποια από τα μεγαλύτερα τότε γνωστά πεδία του κόσμου στη χερσόνησο Αμπσέρον κοντά στα χωριά Μπαλακάνλι (Balakhanli), Σαμπούντσι, Ραμάνα και Μπίμπι-Χέιμπατ. Όλα τα ανακτήσιμα αποθέματα ήταν περισσότερα από 500 εκατομμύρια τόνους. Μέχρι το 1900, το Μπακού είχε πάνω από 3000 πετρελαιοπηγές από τις οποίες οι 2000 παρήγαγαν σε βιομηχανικό επίπεδο.

Η περιοχή της Κασπίας είναι από τις πιο ενεργειακά πλούσιες του πλανήτη. Τα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου, που έχουν ανακαλυφθεί στο εσωτερικό της, έχουν δημιουργήσει τριβές ανάμεσα στα κράτη που μοιράζονται σύνορα μαζί της, ενώ σημαντικό ρόλο προσπαθούν να παίξουν και οι ΗΠΑ μέσω των στρατιωτικών δυνάμεων που διατηρούν στην περιοχή. Το 2003 η Ρωσία, το Καζακστάν και το Αζερμπαϊτζάν υπέγραψαν συμφωνία με την οποία μοίρασαν μεταξύ τους το βόρειο 64% της λίμνης, ώστε να προχωρήσουν σε εκμετάλλευση των κοιτασμάτων. Οι άλλες δύο χώρες που έχουν σύνορα με τη λίμνη δεν συμμετείχαν στη συμφωνία.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

wiktionary logo

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:   Κασπία

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Κασπία Θάλασσα

• Η περιοχή της Κασπίας
• Πρόγραμμα περιβάλλοντος της Κασπίας