Κατάλογος Κάστρων Νομού Ηρακλείου
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο παρακάτω κατάλογος των κάστρων, των φρουρίων και των λοιπών οχυρωματικών μνημείων του Νομού Ηρακλείου,[1][2] είναι ταξινομημένος κατά ουσιαστική αλφαβητική σειρά (χωρίς δηλαδή τα προθέματα ακρόπολη, κάστρο, καστέλι, πύργος, μπούρτζι κλπ).
![]() |
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα Κάστρα του Νομού Ηρακλείου |
Σημαντικό ρόλο στην ανεύρεση, ανασκαφή, ανάδειξη, κήρυξη ως ιστορικά διατηρητέων και τη συντήρηση των οχυρωματικών μνημείων του νομού εκτελούν οι εξής υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού: ΚΓ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΚΓ’ ΕΠΚΑ),[3] που έχει έδρα το Ηράκλειο Κρήτης και αρμοδιότητα που εκτείνεται στο Νομό Ηρακλείου, η 13η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (13η ΕΒΑ),[4] που έχει έδρα το Ηράκλειο Κρήτης και αρμοδιότητα που εκτείνεται στους Νομούς Ηρακλείου και Λασιθίου και η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κρήτης (ΥΝΜΤΕ Κρήτης), που έχει επίσης έδρα το Ηράκλειο Κρήτης και είναι αρμόδια για τους Νομούς Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνου και Χανίων.[5]
- Οχύρωμα της Αγίας Τριάδας,[6] 35°03′32″N 24°47′33″E, Αγία Τριάδα (Ηράκλειο Κρήτης), πρωτομινωϊκός οικισμός, πεδιάδα Μεσαράς, Καμηλάρι Ηρακλείου
- Οχύρωμα του Αγίου Γεωργίου Γουβών,[7] υστερομινωικός οικισμός, Κάτω Γούβες Ηρακλείου
- Ακρόπολη των Αγίων Δέκα,[8] βυζαντινές οχυρώσεις στις θέσεις, Περβολόπετρα, Αρμή, Προφήτη Ηλία, Άγιοι Δέκα Ηρακλείου
- Οχύρωμα στον Αγκάραθο,[9] θέση Αγκάραθος, μινωικός οικισμός, Σμάρι Ηρακλείου
- Οχύρωμα στο Αγκιναροπάπουρο,[10] θέση "Αγκιναροπάπουρο", Λέντας Ηρακλείου
- Πύργος του Αγριολίδη,[11] Καμηλάρι Ηρακλείου
- Ακρόπολη Αμνισού,[12][13][14] αρχαία Αμνισός ή Αμνισσός, επάνω και γύρω από τον λόφο "Παλιόχωρα", Ελαία Ηρακλείου
- Πύργος του Αμπελούζου,[15] Αμπελούζος Ηρακλείου
- Οχύρωμα στον Ανισαρά Γουβών,[16] ρωμαϊκός οικισμός, Κάτω Γούβες Ηρακλείου
- Κτίριο της Ανωγειανάκη,[17] άμεσα συνδεδεμένο με τη Μάχης της Κρήτης
- Ακρόπολη Αρκάδων Κρήτης,[18] αρχαία πόλη Αρκάδες Κρήτης ή Αρκαδία Κρήτης,[19] θέση Προφήτης Ηλίας, Αφρατί Ηρακλείου
- Ακρόπολη Αρχάνων,[20][21][22][23] αρχαία πόλη Αρχάνες, Επάνω Αρχάνες Ηρακλείου
- Μέγαρο του Βαθυπέτρου,[24] θέση "Πίσω Λειβάδια," υστερομινωικό κέντρο διοίκησης, Βαθύπετρο Ηρακλείου
- Οχύρωμα Γαλατιανή Κεφάλα, ανάμεσα στις κοινότητες Αρκαλοχωρίου[25] και Βόνης,[26] μινωικός οικισμός, Χουμέρι Ηρακλείου και Γαλατάς Ηρακλείου
- Οχύρωμα στον Γερόκαμπο,[27] θέση "Γερόκαμπος", Λέντας Ηρακλείου
- Ιερό Κορυφής Γιούχτα,[23] με «ισχυρό περίβολο», στην "Ψηλή Κορφή", στο όρος Γιούχτας
- Ακρόπολη Γόρτυνας,[28] 35°3′55.95″N 24°56′41.17″E, αρχαία Γόρτυνα, στην πεδιάδα της Μεσαράς ανάμεσα στις κοινότητες Αγίων Δέκα,[29] Αμπελούζου[30] και Μητροπόλεως[31]
- Ακρόπολη της νήσου Δίας,[32] προϊστορικό τείχος στη χερσόνησο Αγ. Γεωργίου, προϊστορικοί και ιστορικοί οικισμοί, νήσος Δίας Ηρακλείου
- Ενετικά Τείχη του Ηρακλείου,[33] 35°20′15.91″N 25°7′24.20″E,[34] Ηράκλειο Κρήτης
- Καστροπολιτεία Ηρακλείου, διάφορα σημεία της πόλης[35][36][37][38][39][40][41][42][43][44][45][46][47] Ηράκλειο Κρήτης
- Μεγάλος Κουλές του Ηρακλείου, 35°20′39.81″N 25°8′12.76″E,[48] Ηράκλειο Κρήτης
- Μικρός Κουλές του Ηρακλείου, μόνο ιστορικές αναφορές, κατεδαφίστηκε το 1936, Ηράκλειο Κρήτης
- Στρατώνας του Ηρακλείου,[49] στρατώνας του1883, σήμερα στεγάζονται διάφορες Δημόσιες Υπηρεσίες, Ηράκλειο Κρήτης
- Ακρόπολη Ινάτου,[50] θέσεις "Λαρνάκι", "Αλιόρι", "Κράσα", αρχαία πόλη Ίνατος ή Είνατος, Τσούτσουρος Ηρακλείου
- Καινούριο Καστέλι ή Ψηλό Καστέλι, Castel Nuovo, Novo Proptio, Νέο (Καινούργιο) Καστέλι,[51] Βούργος, στην πεδιάδα της Μεσαράς,
- Πύργος του Καινούργιου Χωριού ή Πύργος του Μπαλμπακάκη,[52] Καινούργιο Χωριό Ηρακλείου
- Οχύρωμα στο Καλαμάκι Ηρακλείου,[53] αρχαίος οικισμός, κοινότητα Καμηλαρίου, Καλαμάκι Ηρακλείου
- Φρούριο της Καλλονής,[54] ή Φρούριο των Θόλων ή Θόλοι,[55] θέση "Θόλοι", ανατολικά του ναού των Αγίων Αποστόλων, Καλλονή Ηρακλείου
- Κτίριο του Καπετάν Δημήτρη Τσικριτζή,[56] αρχηγείο του οπλαρχηγού, Καπετάν Δημήτρη Τσικριτζή[57] στην Κρητική Επανάσταση (1866-1869), Ζαρός Ηρακλείου
- Οχύρωμα στα Καπετανιανά,[58] μινωικός οικισμός Καπετανιανά Ηρακλείου
- Κάστρο των Καστελλιανών ή Κάστελλο Καστελλιανών[59] ή Ριζόκαστρο ή Belvedere και Belvedere proprio,[60] θέση λόφος Καστέλλο, Καστελλιανά Ηρακλείου, (Άνω και Κάτω).
- Κάστρο του Καστελλίου Ηρακλείου,[61][62] ή Καστέλι Πεδιάδας ή Pediada proprio,[63] μινωικός οικισμός & βυζαντινή και ενετική οχύρωση, Καστέλλι Ηρακλείου
- Φρούριο του Καταλαγαρίου,[64] ή Παλαιόχωρα ή Κάστελος της Σκιλούς[65] θέση Παλαιοχώρα, Καταλαγάρι Ηρακλείου και Σκιλλούς ή Καλλονή Ηρακλείου
- Μετόχι του Κατεχάκη,[66] συνδεδεμένο με τον Γεώργιο Κατεχάκη, Κάτω Καλέσια Ηρακλείου & Άνω Καλέσια Ηρακλείου
- Κάστρο του Κερατοκάμπου & Ακρόπολη Κεραίας,[67] Αρχαία Κεραία, ύψωμα Κέρατο ή Βίγλα, Κερατόκαμπος Ηρακλείου
- Οχύρωμα στον Κερατόκαμπο,[68] μινωικός οικισμός, θέση Καστρί, Τράπεζα,Κερατόκαμπος Ηρακλείου
- Οχύρωμα στη περιοχή Κεφάλα,[69] θέση Περιοχή "Κεφάλα", αρχαίος οικισμός, Τοπική Κοινότητα Αστριτσίου
- Οχύρωμα Κεφάλα στους Βάκιωτες,[70] θέση Κεφάλα στους Βάκιωτες, ελληνορωμαϊκός οικισμός, Σοκαράς Ηρακλείου
- Κνωσός,[71] αναφορά ως εξουσιαστικό - διοικητικό κέντρο της μινωικής περιόδου, αρχαία Κνωσός
- Ακρόπολη Κομμού,[72] 35°0′47.12″N 24°45′38.88″E, αρχαία πόλη Κομμός, Κομός Ηρακλείου
- Άνω Πύργος του Κουρμούλη,[73] Κουσές Ηρακλείου
- Πύργος του Κουρμούλη,[74] Κουσές Ηρακλείου
- Ακρόπολη Λασσαίας,[75] θέση Άγιος Χρυσόστομος, Καραβόβρυση, νήσος Τράφος, πρόκειται για το Λιμάνι[76] της αρχαίας Γόρτυνας, Καλοί Λιμένες Ηρακλείου
- Οχύρωμα στον Ληστή Κερατόκαμπου,[77] θέση "Ληστής", μινωικός οικισμός νεοανακτορικής περιόδου, Κερατόκαμπος Ηρακλείου
- Ακρόπολη Λυκάστου[78][79][80] ή Παλάτι,[81] θέση Προφήτης Ηλίας, Ηράκλειο Κρήτης
- Ακρόπολη Λύττου,[82] ή Λίτος ή Λύττος ή Λύκτος,[83] αρχαία πόλη Λύττος, Λυττός Ηρακλείου, (πρώην Ξιδάς)
- Κουλές του Μαγαρικαρίου,[84] Μαγαρικάρι Ηρακλείου
- Παλαιόκαστρο του Μαλεβιζίου,[85] 35°21′56.04″N 25°2′22.62″E,[86] ή Παλαιόκαστρο Ηρακλείου
- Καστέλι Μαλεβυζίου, Malvicino ή Malvesìn,[87]
- Τάρμαρος,[88] αναφορά ως εξουσιαστικό - διοικητικό κέντρο της μινωικής περιόδου, αρχαία Τάρμαρος, Μάλια Ηρακλείου
- Ακρόπολη Ματάλων,[89] 35°59′35.01″N 24°44′58.59″E, επίνειο (=λιμάνι) της Φαιστού, Μάταλα Ηρακλείου
- Καστρόσπιτο του Ματζαπετάκη,[90] Αμπελούζος Ηρακλείου, Καινούργιο Χωριό Ηρακλείου
- Φρούριο των Μελεσών,[91] ή Κάστελος, Castello del Corner,[92] θέση "Κάστελλος", Μελέσαι, Μελέσες Ηρακλείου
- Φρούριο της Μέλισας ή Μέλισα ή Meglissa,[93] Άγιος Θωμάς Ηρακλείου (Μονοφατσίου)
- Ακρόπολη Μιαμού,[94] αρχαία πόλη Μίαμος, μεταξύ ακρωτηρίων Λέοντος και Ξαμμιδούρι, Λέντας Ηρακλείου
- Οχύρωμα στη Μιτατούλια Κερατόκαμπου,[95] θέση "Μιτατούλια", μινωικός οικισμός νεοανακτορικής περιόδου, Κερατόκαμπος Ηρακλείου
- Κάστρο του Μονοφατσίου ή Μονοφάτσι, ή Bonifacio ή Bonifacio proprio ή castello dopio ή Επάνω Καστέλι και Τσιφούτ Καστέλι,[96] στην πεδιάδα της Μεσαράς, Μονοφάτσι
- Οχύρωμα στα Μπαΐρια,[97] θέση λόφος "Μπαϊρια" ή "Τζαφέρ Παπούρα", Γάζι Ηρακλείου
- Οχύρωμα στη Νέα Άρβη,[98] θέσεις "Καμίνι", "Ξενοτάφοι" και "Αγία Ειρήνη", μινωικός οικισμός, Νέα Άρβη Ηρακλείου & Άρβη Ηρακλείου
- Κάστρο του Νικηφόρου Φωκά[79][80] & Ακρόπολη Λυκάστου, 35°12′6.97″N 25°6′21.25″E,[99] ή Φρούριο Τεμένους,[100] ύψωμα Ρόκα, αρχαία Λύκαστος, Προφήτης Ηλίας Ηρακλείου
- Οικία του οπλαρχηγού Ξανθουδίδη,[101] αρχηγείο του οπλαρχηγού της Κρητικής Επανάστασης του 1878, Αντώνη - Ζωγράφου Ξανθουδίδη, Αβδού Ηρακλείου
- Οχύρωμα στο Ξεπάτωμα Γουβών,[102] υστερομινωικός οικισμός, Κάτω Γούβες Ηρακλείου
- Οχύρωμα στο Όρος Δίκτη,[103] οροσειρά Δίκτη, εκτείνεται και στη περιοχή της Ιεράπετρας Ν. Λασιθίου
- Οχύρωμα στο Όρος Καρφί,[104] μινωικός οικισμός, οροσειρά Καρφί, Κερά Ηρακλείου
- Οχύρωμα στην Παπούρα,[105] θέση "Παπούρα", Λέντας Ηρακλείου
- Ακρόπολη Πρινιά,[106] αρχαία πόλη Πρινιάς, Πρινιάς Ηρακλείου
- Οχύρωμα στη Πλάκα Κερατόκαμπου,[107] θέση "Πλάκα", μινωικός οικισμός νεοανακτορικής περιόδου, Κερατόκαμπος Ηρακλείου
- Πύργος Πυργιώτισας ή Priotissa,[108] δεν διασώζονται ίχνη, μόνο ιστορικές αναφορές
- Οχύρωμα του Προφήτη Ηλία Αρκαλοχωρίου,[109] ελληνιστικός οικισμός, Αρκαλοχώρι Ηρακλείου
- Ακρόπολη Ρυτίου,[110] αρχαίο Ρύτιον, θέση Κεφάλας [111] Ροτάσι Ηρακλείου
- Οχύρωμα στο Σκουροχάρακο Κερατόκαμπου,[112] θέση "Σκουροχάρακο" ή "Σκούρος" Κερατόκαμπου, πρωτομινωικός οικισμός, Κερατόκαμπος Ηρακλείου
- Οχύρωμα στο Σμάρι,[113] περιοχή Μονής Καλλέργη, μινωϊκός οικισμός, Σμάρι Ηρακλείου
- Οχυρώματα Σοκαρά Ηρακλείου,[114] θέσεις: Μέλισσες, Αγία Αναστασία, Χαλικιάς, Κούτσουρου και Γυροχώρι,[115] μινωικοί οικισμοί, Σοκαράς Ηρακλείου
- Οχύρωμα στα Σπιτάκια,[116] Θέση "Σπιτάκια", μινωικός οικισμός, Σμάρι Ηρακλείου
- Οχυρώματα της Τρυπητής,[117] ανάμεσα στις κοινότητες Μιαμούς[118] και Σταβιών,[119]
- Ακρόπολη Τυλίσου,[120] αρχαία πόλη Τυλισός, μινωικός οικισμός, Τύλισος Ηρακλείου
- Φαιστός,[121] αναφορά ως εξουσιαστικό - διοικητικό κέντρο της μινωικής περιόδου, αρχαία Φαιστός
- Οχύρωμα στο Φαφλάγκο,[122] μινωϊκός οικισμός, Κάτω Σύμη Ηρακλείου
- Φρούριο Φόδελε, 35°24′0.24″N 24°56′39.62″E,[123] Φόδελε Ηρακλείου
- Κάστρο του Χάρακα,[124] 35°0′38.00″N 25°7′4.51″E,[125] θέση ύψωμα Χαράκι, Χάρακας Ηρακλείου
- Πυργόσπιτο του Χουστουλάκη,[126] Γαλιά Ηρακλείου
- Πυργόσπιτο του Ψυλλάκη,[127] Πετροκεφάλι Ηρακλείου