Κατάλογος χωρών μελών του ΟΗΕ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) έχει 193 κράτη μέλη [2], και κάθε ένα από αυτά είναι μέλος της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.[3]
Τα κριτήρια για την αποδοχή νέων μελών τίθενται από το 4ο Άρθρο του 2ου Κεφαλαίου του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ:[4]
- Μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών μπορούν να γίνουν όλα τα φιλειρηνικά κράτη τα οποία αποδέχονται τις υποχρεώσεις που περιέχονται στον παρόντα Καταστατικό Χάρτη και, που κατά την κρίση του Οργανισμού, είναι σε θέσει να εκπληρώσουν αυτές τις υποχρεώσεις.
- Η αποδοχή οποιουδήποτε τέτοιου μέλους στα Ηνωμένα Έθνη επηρεάζεται από την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης μετά από εισήγηση του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Η εισήγηση για ένταξη από το Συμβούλιο Ασφαλείας απαιτεί θετική ψήφο από τουλάχιστον εννέα από τα δεκαπέντε μέλη του συμβουλίου, και κανένα από τα πέντε μόνιμα μέλη να μην ασκήσει βέτο. Η εισήγηση του Συμβουλίου Ασφαλείας πρέπει να εγκριθεί από τη Γενική Συνέλευση με πλειοψηφία δύο τρίτων.[5]
Θεωρητικά, μόνο κυρίαρχα κράτη μπορούν να γίνου μέλη του ΟΗΕ, και πλέον όλα τα μέλη του ΟΗΕ είναι κυρίαρχα κράτη, ωστόσο πέντε μέλη δεν ήταν κυρίαρχα όταν εντάχθηκαν, αλλά έγιναν αργότερα πλήρως ανεξάρτητα μεταξύ 1946 και 1991). Επειδή ένα κράτος μπορεί να γίνει δεκτό στον ΟΗΕ με την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης, κάποια κράτη που θα μπορούσαν να θεωρηθούν κυρίαρχα σύμφωνα με τα κριτήρια της Συνόδου του Μοντεβιδέο, δεν είναι μέλη επειδή ο ΟΗΕ δεν θεωρεί ότι έχουν κυριαρχία, κυρίως λόγω της μη διεθνούς αναγνώρισης ή της αντίθεσης συγκεκριμένων μελών.
Εκτός από τα κράτη μέλη, ο ΟΗΕ προσκαλεί επίσης μη μέλη (σήμερα δύο: την Αγία Έδρα και την Παλαιστίνη [6]), διακυβερνητικούς οργανισμούς, και άλλους διεθνείς οργανισμούς και οντότητας των οποίων η κυριαρχία δεν ορίζεται επακριβώς, να είναι παρατηρητές της Γενικής Συνέλευσης, επιτρέποντάς τους τη συμμετοχή και την τοποθέτηση, όχι όμως την ψήφο στις συνεδριάσεις της Γενικής Συνέλευσης.
Ο ΟΗΕ ιδρύθηκε επίσημα στις 24 Οκτωβρίου 1945, μετά την επικύρωση του Καταστατικού Χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών από τα πέντε μόνιμα μέλη Συμβουλίου Ασφαλείας (τη Δημοκρατία της Κίνας, τη Γαλλία, τη Σοβιετική Ένωση, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής) και πολλές άλλες χώρες.[8] Συνολικά 51 ιδρυτικά μέλη εντάχθηκαν εκείνη τη χρονιά, 50 από τα οποία υπέγραψαν τον Καταστατικό Χάρτη στο Συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών για τη Διεθνή Οργάνωση στο Σαν Φρανσίσκο στις 26 Ιουνίου 1945, ενώ η Πολωνία, η οποία δεν είχε εκπρόσωπο στο συνέδριο, υπέγραψε στις 15 Οκτωβρίου 1945.[9]
Από τα ιδρυτικά μέλη, 49 εξακολουθούν να είναι μέλη του ΟΗΕ, ή η συμμετοχή τους συνεχίστηκε από ένα διάδοχο κράτος (δείτε τον παρακάτω πίνακα), για παράδειγμα, τη Σοβιετική Ένωση, μετά τη διάλυσή της, τη διαδέχτηκε η Ρωσική Ομοσπονδία (δείτε ενότητα Πρώην μέλη: Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών). Τα υπόλοιπα δύο ιδρυτικά μέλη, η Τσεχοσλοβακία και η Γιουγκοσλαβία, διαλύθηκαν και η συμμετοχή τους δεν συνεχίστηκε από το 1992 και μετά από κάποιο διάδοχο κράτος (δείτε ενότητες Πρώην μέλη: Τσεχοσλοβακία και Πρώην μέλη: Γιουγκοσλαβία).
Κατά την ίδρυση του ΟΗΕ, η έδρα της Κίνας κρατούνταν από τη Δημοκρατία της Κίνας, όμως μετά την Απόφαση 2758 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το 1971, την έχει η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (δείτε ενότητα Πρώην μέλη: Δημοκρατία της Κίνας).
Κάποια από τα ιδρυτικά μέλη δεν ήταν κυρίαρχα όταν εντάχθηκαν στον ΟΗΕ, παρά μόνο έγιναν πλήρως ανεξάρτητα αργότερα:[10]
- Η Λευκορωσία (τότε Λευκορωσική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία) και η Ουκρανία (τότε Ουκρανική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία) ήταν αμφότερες συνιστώσες δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης, μέχρι την πλήρη ανεξαρτησία τους το 1991.
- Η Ινδία (της οποίας τα εδάφη τότε, πριν την Κατάτμηση της Ινδίας, περιλάμβαναν εδάφη του σημερινού Πακιστάν και Μπανγκλαντές) ήταν υπό βρετανική αποικιακή διοίκηση, μέχρι την πλήρη ανεξαρτησία της το 1947.
- Οι Φιλιππίνες (τότε Κοινοπολιτεία των Φιλιππινών ήταν κοινοπολιτεία των Ηνωμένων Πολιτειών, μέχρι την πλήρη ανεξαρτησία του το 1946.
- Η Νέα Ζηλανδία, αν και de facto κυρίαρχη τότε, έγινε de jure κυρίαρχη με βάση τα κριτήρια της Συνόδου του Μοντεβιδέο το 1947.[11]