From Wikipedia, the free encyclopedia
Οι Μουσουλμάνοι ή Μουσλιμάνοι (νοτιοσλαβικές γλώσσες: Muslimani, Муслимани) ως προσδιορισμός συγκεκριμένης εθνοτικής ομάδας, είναι όρος ο οποίος αναφέρεται σε έναν εκ των έξι επισήμως αναγνωρισμένων συνιστώντων λαών της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Ο συγκεκριμένος όρος υιοθετήθηκε το 1971, ως επίσημος προσδιορισμός της εθνότητας των Γιουγκοσλάβων Σλάβων Μουσουλμάνων, με αποτέλεσμα να ενώνει μεταξύ τους αριθμό διαφορετικών νοτιοσλαβικών κοινοτήτων ισλαμικής εθνοπολιτισμικής παραδόσεως, μεταξύ των οποίων πολυπληθέστεροι είναι η σημερινοί Βόσνιοι Μουσουλμάνοι της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, μαζί με ορισμένες μικρότερες πληθυσμιακά ομάδες διαφορετικής εθνότητας, όπως οι Γοράνοι και οι Τορβέσοι. Ο συγκεκριμένος προσδιορισμός δεν περιελάμβανε Γιουγκοσλάβους Μουσουλμάνους οι οποίοι δεν ήσαν Σλάβοι, όπως οι Αλβανοί, οι Τούρκοι, καθώς και οι Ρομά.[2]
Συνολικός πληθυσμός | |
---|---|
π. 100.000 | |
Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς | |
Κοσσυφοπέδιο | 27.553 [εκκρεμεί παραπομπή] (2011) |
Σερβία | 22.301 (2011) |
Μαυροβούνιο | 20.537 (2011) |
Βοσνία και Ερζεγοβίνη | 12.101 (2013)[1] |
Σλοβενία | 10.467 (2002) |
Κροατία | 7.558 (2011) |
Βόρεια Μακεδονία | 2.553 (2002) |
Γλώσσες | |
Βοσνιακά και άλλες σερβοκροατικές γλώσσες, μαζί με αλβανικά, τουρκικά, καθώς και βουλγαρικά | |
Θρησκεία | |
Ισλάμ | |
Σχετιζόμενες εθνικές ομάδες | |
Βόσνιοι Μουσουλμάνοι, Γοράνοι, Σλαβομακεδόνες Μουσουλμάνοι, Πομάκοι, Τορβέσοι |
Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας (1991-1992), η πλειοψηφία των Σλάβων Μουσουλμάνων της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης υιοθέτησε τον εθνοτικό προσδιορισμό «Βόσνιοι Μουσουλμάνοι» το 1993, ενώ, σήμερα, είναι συνταγματικά αναγνωρισμένοι ως ένας εκ των τριών συνιστώντων λαών της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Περίπου 100.000 άνθρωποι κατά μήκος των εδαφών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, ακόμη, θεωρούν τους εαυτούς τους ως Μουσουλμάνους υπό εθνοτική έννοια. Οι υπόλοιποι εθνοτικά Μουσουλμάνοι (Μουσλιμάνοι) είναι πολυπληθέστεροι στη Σερβία, ενώ είναι συνταγματικά αναγνωρισμένοι ως χωριστή εθνοτική μειονότητα στο Μαυροβούνιο.[3]
Έως τον 19ο αιώνα, ο όρος Βόσνιος (Bošnjak) αναφερόταν στο σύνολο των κατοίκων της Βοσνίας ανεξαρτήτως του θρησκεύματός τους. Όροι όπως «Boşnak milleti», «Boşnak kavmi», ή «Boşnak taifesi» (όλοι τους έχοντας ως έννοια, περίπου, «ο βοσνιακός λαός»), ευρίσκονταν σε χρήση εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για τον προσδιορισμό των Βόσνιων υπό μία εθνοτική ή «φυλετική» έννοια. Μετά την αυστροουγγρική κατάληψη της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης το 1878, η αυστριακή διοίκηση επισήμως υιοθέτησε τον όρο Bošnjaštvo («Βοσνιακότηττα») ως βάση εντός πολυθρησκευτικού βοσνιακού έθνους. Η συγκεκριμένη πολιτική είχε ως στόχο την απομόνωση της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης από τους έχοντες αλυτρωτικές τάσεις γείτονές της (η Ορθόδοξη Σερβία, η Καθολική Κροατία, καθώς και οι Μουσουλμάνοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) και την άρνηση της έννοιας της κροατικής και σερβικής εθνότητας η οποία, ήδη, είχε αρχίσει να διαδίδεται μεταξύ της ορθόδοξης και καθολικής κοινότητας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, αντιστοίχως.[4][5] Ωστόσο, λόγω, εν μέρει, της κυριαρχούσας θέσης την οποία κατείχε κατά τη διάρκεια των προηγούμενων αιώνων ο γηγενής μουσουλμανικός πληθυσμός στην Οθωμανική Βοσνία, η ιδέα μιας βοσνιακή εθνότητας υποστηριζόταν κυρίως από τους Βόσνιους Μουσουλμάνους, ενώ, αντιθέτως, απορριπτόταν από εθνικιστές καταγόμενους από τη Σερβία και την Κροατία, οι οποίοι, από την πλευρά τους, επιθυμούσαν τη διεκδίκηση του βοσνιακού μουσουλμανικού πληθυσμού για λογαριασμό τους, κίνηση η οποία απορριπτόταν από τον μεγαλύτερο αριθμό εξ'αυτών.[6] Μετά το πέρας του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ιδρύθηκε το Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων (αργότερα γνωστό ως «Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας»), το οποίο αναγνώριζε, μόνον, τις συγκεκριμένες τρεις εθνότητες εντός του Συντάγματός του.
Μετά το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, εντός της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, οι Βόσνιοι Μουσουλμάνοι συνέχισαν να θεωρούνται ως θρησκευτική ομάδα αντί εθνοτικής.[7] Ωστόσο, κατά τη διάρκεια συζητήσεως η οποία διεξήχθη κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, αριθμός Βόσνιων Κομμουνιστών διανοούμενων υποστήριξαν πως οι Μουσουλμάνοι της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης αποτελούν ξεχωριστό γηγενή σλαβικό λαό ο οποίος θα πρέπει να αναγνωριστεί ως έθνος. Το 1964, το Δ΄ Συνέδριο του βοσνιακού κλάδου της Ένωσης Κομμουνιστών Γιουγκοσλαβίας διαβεβαίωσε τα βοσνιακά στελέχη του σχετικά με την υλοποίηση του δικαιώματος των Βόσνιων Μουσουλμάνων στην εθνική αυτοδιάθεση, με αποτέλεσμα να οδηγήσει στην αναγνώριση των Βόσνιων Μουσουλμάνων ως ξεχωριστό έθνος κατά τη διάρκεια συναντήσεως της Βοσνιακής Κεντρικής Επιτροπής το 1968, χωρίς ωστόσο αυτό να γίνει υπό βοσνιακή μουσουλμανική ή βοσνιακή ονομασία, όπως αυτό επιλέχθηκε από τη βοσνιακή μουσουλμανική κομμουνιστική ηγεσία.[7][8] Ως συμβιβασμό, το Σύνταγμα της Γιουγκοσλαβίας τροποποιήθηκε προκειμένου να καταγράφει τους «Μουσουλμάνους» υπό εθνοτική έννοια, αναγνωρίζοντάς τους ως συνιστών έθνος, όχι όμως υπό βοσνιακή μουσουλμανική ονομασία. Η χρήση του όρου Μουσουλμάνος ως εθνοτικός προσδιορισμός αποτέλεσε, αρχικώς, αντικείμενο κριτικής, ιδιαίτερα ως προς τα κίνητρα και τη λογική του, καθώς και ως προς το γεγονός πως ευρισκόταν σε αντίθεση με την έννοια της βοσνιακής εθνότητας.[9]
Ορισμένες φορές, άλλοι όροι, όπως Μουσουλμάνος με κεφαλαίο Μ χρησιμοποιούνταν, όπως, «μουσλιμάνος» ήταν ο Μουσουλμάνος πιστός, ενώ «Μουσλιμάνος» ήταν το μέλος του συγκεκριμένου έθνους (τα σερβοκροατικά χρησιμοποιούν κεφαλαία γράμματα για τις ονομασίες λαών, όμως μικρά για τις ονομασίες μελών).
Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η πλειοψηφία εξ'αυτών, περίπου δύο εκατομμύρια, κυρίως ευρισκόμενοι εντός της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, καθώς και εντός της περιοχής του Σαντζάκ, δηλώνουν εθνοτικά Βόσνιοι Μουσουλμάνοι (Bošnjaci, εν. Bošnjak). Αντιθέτως, ορισμένοι, ακόμη, χρησιμοποιούν την παλαιά ονομασία Μουσλιμάνοι (Μουσουλμάνοι), κυρίως ευρισκόμενοι εκτός των συνόρων της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.
Ο εκλογικός νόμος της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, καθώς και το Σύνταγμα της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, αναγνωρίζει τα αποτελέσματα της πληθυσμιακής απογραφής του 1991 ως αναφερόμενα σε Βόσνιους Μουσουλμάνους.[10][11]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.