From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Νικόλαος Κουζάνος (Nicolaus Cusanus, 1401 - 11 Αυγούστου 1464) ήταν Γερμανός φιλόσοφος, θεολόγος, επίσκοπος, νομικός και αστρονόμος.
Γεννήθηκε το 1401 στη νότια γερμανική πόλη Cues (επαρχία Ρηνανία Παλατινάτο) ως Nikolaus Cryfftz από πατέρα έμπορο. Το επίθετό του χρησιμοποίησε για τελευταία φορά το 1430, προτιμώντας το λατινικό Cusano, που τόνιζε τον τόπο καταγωγής του, εξ ου και η ελληνική μετάφραση Κουζάνος.
Τέλειωσε το γυμνάσιο στη Χαϊδελβέργη και στην Πάντοβα απ' όπου πήρε πτυχίο Νομικής κι εκκλησιαστικού δικαίου. Στην πόλη αυτή γνώρισε και τον κατοπινό φίλο και σύμμαχό του Τζουλιάνο Τσεζαρίνι. Επέστρεψε το 1425 στη Γερμανία για να σπουδάσει Θεολογία. Συμμετείχε στην καθολική Σύνοδο της Βασιλείας (1431-1437). Εκεί εντυπωσίασε με τις γνώσεις του και τη ρητορική του δεινότητα, κερδίζοντας την εύνοια του πάπα Ευγένιου Δ'. Μάλιστα τον υποστήριξε στη διαμάχη του ενάντια στι κίνημα της Συνόδου που υποκινούνταν από τον γερμανό βασιλιά Σιγισμόνδο. Ο πάπας τον έστειλε την άνοιξη του 1437 στην Κωνσταντινούπολη, όπου ειδοποίησε τον αυτοκράτορα Ιωάννη Η' Παλαιολόγο οτι η Σύνοδος για την Ένωση των εκκλησιών μπορεί να αρχίσει τον επόμενο χρόνο στη Φερράρα[1]. Στη διάρκεια της αποστολής αυτής και στο πλοίο που απέπλευσε από την Κωνσταντινούπολη στις 27 Νοεμβρίου 1437, συνδέθηκε στενά με τον Βησσαρίωνα τον Τραπεζούντιο, συζήτησαν τις θεωρίες του Γεώργιου Πλήθωνα Γεμιστού και στο μεγάλο ταξίδι μελέτησε τα έργα των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και ιδιαίτερα του Πλάτωνα. Έφτασαν στη Βενετία στις 8 Φεβρουαρίου 1438. Χειροτονήθηκε ιερέας πριν το 1440.
Το 1446 έγινε Λεγάτος του Πάπα, το 1448 έγινε καρδινάλιος από τον πάπα Νικόλαο Ε' (ο μόνος Γερμανός) και το 1450 αρχιεπίσκοπος της γερμανόφωνης πόλης Μπρίξεν (Βrixen), σήμερα στη βόρεια Ιταλία. Όταν ο Βησσαρίων ανέθεσε στον Αθανάσιο Χαλκιόπουλο τη διοίκηση μοναστηριών της Καλαβρίας στη νότια Ιταλία, ο τελευταίος έγραψε το 1458 στον Κουζάνο μεταφράζοντάς του επιστολή του πυθαγόρειου Λύσι προς τον πυθαγόρειο Ίππαρχο, που είχαν ζήσει στην ίδια περιοχή (Κρότων) τον 5ο αιώνα π.Χ, κάτι που αποδεικνύει το διαρκές ενδιαφέρον του τελευταίου για τον Πλατωνισμό και τις ρίζες του.
Στην επισκοπή του στη νότια Γερμανία συνάντησε μεγάλη αντίσταση από τοπικούς ηγεμόνες που αντιστέκονταν στην εξουσία του Πάπα, απομονώθηκε για μήνες σε φρούριο και τελικά κατέφυγε διωκόμενος το 1461 στο Βατικανό, εγκαταλείποντας την προσπάθεια μεταρρύθμισης.
Ο παλιός του φίλος Βησσαρίων τον έπεισε να συμμετάσχει στην προετοιμασία Σταυροφορίας για την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης και ο Νικόλαος ακολούθησε. Ωστόσο πέθανε στις 11 Αυγούστου του 1464 λίγο δυτικά της Ρώμης, πιθανώς από ουρική αρθρίτιδα, καθώς πήγαινε στην Ανκόνα με 5000 Σταυροφόρους να βρει τον πάπα Πίο Β', που επίσης πέθανε 3 μέρες αργότερα (14 Αυγούστου), ματαιώνοντας τα σχέδια για εκστρατεία κατά των Τούρκων.
Το φιλοσοφικό του έργο έχει ως υπόβαθρο το γενικό φιλοσοφικό πλαίσιο του Σχολαστικισμού του Μεσαίωνα εκτείνεται όμως πολύ πέρα από αυτό καθώς επιχειρεί να συγκεράσει χριστιανικές με νεοπλατωνικές θέσεις. Γι' αυτό ο Κουζάνος θεωρείται ένας από τους πρόδρομους της Αναγέννησης. Ασχολήθηκε κυρίως με τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό και κατα πόσο μπορεί κάποιος να φτάσει στη θέωση. Πίστευε πως επειδή ο ανθρώπινος νους δεν είναι σε θέση να συλλάβει πλήρως την αλήθεια, επιτρέπεται να κάνει λογικά άλματα κι υποθέσεις, όπως δηλαδή έγραψε κι ο (ιερός) Αυγουστίνος τον 4ο αιώνα κι ο ψευδο-Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης τον 6ο. Αυτές τις σκέψεις του αναπτύσσει στο έργο του Απολογία της σοφής αμάθειας (1449). Η μαθηματική του σκέψη τον βοήθησε να πλησιάσει πολύ τις θεωρίες του Κοπέρνικου, του Κέπλερ και του Γαλιλαίου για το σύμπαν. Στη θεωρία του της σύμπτωσης των αντιθέτων, υποστηρίζει ότι το σύμπαν εξελίσσεται συνεχώς επειδή υπάρχουν αντιθέσεις.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
