Ουλπιανός

Ο Δομίτιος Ουλπιανός (λατινικά: Gnaeus Domitius Annius Ulpianus‎‎, περ. 170 - 223/228) ήταν Ρωμαίος νομικός και νομοδιδάσκαλος. Γεννήθηκε στην Τύρο της Φοινίκης και δολοφονήθηκε στη Ρώμη από την πραιτωριανή φρουρά του Αλεξάνδρου Σεβήρου.^[7][8]

Ουλπιανός
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	170[1] Τύρος
Θάνατος	228[2][3][4] ή 223 Ρώμη[5]
Συνθήκες θανάτου	ανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	λατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	legal counselor συγγραφέας[6]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Έπαρχος του Πραιτωρίου
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφία

Ο Δομίτιος Ουλπιανός ήταν αυτοκρατορικός υπάλληλος και νομοδιδάσκαλος στη Ρώμη, επί αυτοκρατόρων Σεπτιμίου Σεβήρου, Καρακάλλα, Αλεξάνδρου Σεβήρου, και αναφέρεται ως μαθητής του Παπινιανού^[7]. Tο 222 εξορίστηκε από τον αυτοκράτορα Ηλιογάβαλο, αλλά την ίδια χρονιά ανακλήθηκε από τον Αλέξανδρο Σεβήρο, όπου διορίστηκε αγορανόμος και στη συνέχεια αρχηγός του πραιτωρίου. Η αυτοκρατορική διαδοχή στη Ρώμη είχε σαν αποτέλεσμα να επικρατήσει αναρχία και ταραχές. Αποκορύφωμα της τεταμένης κατάστασης ήταν η δολοφονία του Δομίτιου Ουλπιανού από την πραιτωριανή φρουρά, παρουσία τού ιδίου τού αυτοκράτορα και της μητέρας του^[8]. Ως έτος δολοφονίας του θεωρούνταν το 228, ωστόσο η δημοσίευση ενός παπύρου από την Οξύρρυγχο το 1966 καθιστά πιθανότερο το 223 ως έτος της δολοφονίας του.^[9]

Έργα

Ο Ουλπιανός είναι, μαζί με τον Ιούλιο Παύλο (Προυντεντίσσιμο)^[10][11] (Julius Paulus Prudentissimus), από τους κύριους εκπροσώπους του Ρωμαϊκού Δικαίου και συνέγραψε πολυάριθμα έργα. Αναφέρεται μεταξύ των πέντε εγκυροτέρων νομομαθών, των οποίων οι γνώμες τους είχαν δεσμευτική δύναμη για τους δικαστές.

Μνημονεύονται κυρίως δύο του σχόλια:

• Ad edictum - 81 βιβλία και
• Ad Sabinum - 51 βιβλία

Την μετακλασική εποχή το έργο του ως νομοδιδάσκαλου εκτιμήθηκε πολύ, κυρίως στον λεγόμενο αναφορικό νόμο του Θεοδοσίου Β΄ και Ουαλεντιανού Γ΄ (βλ. Θεοδοσιανός Κώδικας), του έτους 426. Ο Ουλπιανός αντιπροσωπεύεται στους Πανδέκτες του Ιουστινιανού (βλ. «Νεαραί») με 2.462 χωρία, που είναι σχεδόν το 1/3 όλης της ύλης^[8].

... Δικαιοσύνη είναι η σταθερή και διαρκής βούληση, να αποδίδεις στον καθένα το ίδιον, αυτό δηλαδή που του ανήκει. Τα παραγγέλματα του Δικαίου είναι να ζεις εντίμως, να μην βλάπτεις τον άλλον, να αποδίδεις στον καθένα το ίδιον ...

— Πανδέκτης^[12]

Παραπομπές

1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Πορτογαλίας. 103036.
2. (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. ulpianus-domitius.
3. Autoritats UB. a1104577.
4. Catalogue of the Library of the Pontifical University of Saint Thomas Aquinas. 8317.
5. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0142444. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
6. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
7. Ουλπιανός, Δομίτιος (Domitius Ulpianus) από Εκδοτική Αθηνών
8. Εγκυκλοπαίδεια Δομή, τόμος 12, σελ. 233, Αθήνα 1999
9. Baldwin, Barry (1976). «Athenaeus and his work». Acta Classica (Classical Association of South Africa) 19: 21–42. ISSN 2227538X 00651141, 2227538X. http://www.casa-kvsa.org.za/legacy/1976/AC19-02-Baldwin.pdf. Ανακτήθηκε στις 2024-2-29.
10. «Παύλος, Ιούλιος». Academic Dictionaries and Encyclopedias. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2021.
11. «Ιουλία Κορνηλία Παύλα». Βικιπαίδεια. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2021.
12. «Το Δίκαιο, Διαδραστικά Σχολικά Βιβλία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2016.