Ρομανικός αρχιτεκτονικός ρυθμός
αρχιτεκτονικός ρυθμός της Μεσαιωνικής Ευρώπης / From Wikipedia, the free encyclopedia
Η ρομανική αρχιτεκτονική (αγγλ. Romanesque architecture) ή ρομανικός ρυθμός είναι ένας αρχιτεκτονικός ρυθμός της μεσαιωνικής Ευρώπης, που χαρακτηρίζεται από ημικυκλικές αψίδες (καμάρες). Δεν υπάρχει συναίνεση για τον αιώνα της ενάρξεως αυτού του ρυθμού, καθώς διάφορες απόψεις την τοποθετούν από τον 6ο έως τον 11ο αιώνα μ.Χ., με την τελευταία άποψη να είναι η πιο διαδεδομένη. Τον 12ο αιώνα εξελίχθηκε στον γοτθικό ρυθμό, με αιχμηρά τόξα. Παραδείγματα ρομανικής αρχιτεκτονικής μπορούν να βρεθούν σε ολόκληρη την ήπειρο, καθιστώντας την τον πρώτο πανευρωπαϊκό αρχιτεκτονικό ρυθμό μετά την αυτοκρατορική ρωμαϊκή αρχιτεκτονική. Ειδικότερα στην Αγγλία και τη Σικελία, ο ρομανικός ρυθμός αναφέρεται παραδοσιακά ως νορμανδική αρχιτεκτονική.
Συνδυάζοντας χαρακτηριστικά αρχαίων ρωμαϊκών/βυζαντινών κτηρίων και άλλων τοπικών παραδόσεων, η ρομανική αρχιτεκτονική είναι γνωστή για τον ογκώδη χαρακτήρα της, τους χονδρούς τοίχους, τις ημικυκλικές αψίδες, τους στιβαρούς πυλώνες, τις ημικυλινδρικές οροφές, τους μεγάλους πύργους και τις διακοσμητικές αψιδωτές κιονοστοιχίες. Κάθε κτίριο έχει σαφώς καθορισμένες μορφές, συχνά με πολύ κανονικό, συμμετρικό σχέδιο. Η συνολική εντύπωση είναι αυτή της απλότητας, σε σύγκριση με τα γοτθικά κτήρια που επρόκειτο να ακολουθήσουν. Ο ρομανικός ρυθμός μπορεί να αναγνωριστεί σε όλη την Ευρώπη, παρά τα τοπικά χαρακτηριστικά και τα διαφορετικά υλικά.
Πολλά κάστρα κτίσθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αλλά είναι πολύ λιγότερα από τους χριστιανικούς ναούς σε ρομανικό ρυθμό. Οι πιο σημαντικές είναι οι μεγάλοι ναοί των αββαείων, πολλοί από τους οποίους σώζονται και σήμερα, λίγο-πολύ ολοκληρωμένοι και συχνά ακόμα σε χρήση[1]. Τον τεράστιο αριθμό των ναών που κτίστηκαν σε ρομανικό ρυθμό διαδέχθηκε η ακόμη πιο «δραστήρια» περίοδος της γοτθικής αρχιτεκτονικής, η οποία ανοικοδόμησε, εν μέρει ή εξ ολοκλήρου, τις περισσότερες ρομανικές εκκλησιές σε ευημερούσες περιοχές, όπως η Αγγλία και η Πορτογαλία. Οι μεγαλύτερες ομάδες σωζόμενων ναών του ρομανικού ρυθμού βρίσκονται σε περιοχές που ήταν λιγότερο ευημερούσες τις επόμενες περιόδους, συμπεριλαμβανομένων περιοχών της νότιας Γαλλίας, της επαρχιακής Ισπανίας και της επαρχιακής Ιταλίας. Οι σωζόμενες ανοχύρωτες ρομανικού ρυθμού κοσμικές οικίες, αρχοντικά και ανάκτορα, καθώς και τα κελλιά των μοναστηριών είναι πολύ πιο σπάνια, αλλά χρησιμοποίησαν και προσάρμοσαν τα χαρακτηριστικά των εκκλησιαστικών κτηρίων στην οικιακή κλίμακα.