Σκέδαση

Στη Φυσική και ιδιαίτερα στην Οπτική με τον όρο σκέδαση ή σκέδαση του φωτός ονομάζεται ο διασκορπισμός των φωτεινών ακτίνων όταν προσπέσουν σε μικροσκοπικά σωματίδια, έτσι ώστε να διαχέονται στο χώρο χωρίς να φαίνονται. Η οπτική αντίληψη του γεγονότος αυτού ονομάζεται φαινόμενο σκέδασης. Η σκέδαση είναι προϊόν πολλαπλής ανάκλασης. Πρόκειται ουσιαστικά, για απορρόφηση του φωτός και επανεκπομπή του από τα μικροσκοπικά σωματίδια πάνω στα οποία προσπίπτει, ενώ οι συχνότητες από τις οποίες αποτελείται το φως, παραμένουν αμετάβλητες.^[1]

Η λέξη ετυμολογικά προέρχεται από το αρχαίο ρήμα "σκεδάννυμι" ή "σκεδώ" ή "σκεδανύω" που σημαίνει διασκορπίζω.

Οι ηλιακές ακτίνες, για παράδειγμα, όταν φτάσουν στην ατμόσφαιρα της Γης πέφτουν πάνω στα σωματίδια της σκόνης ή τα σταγονίδια νερού που αιωρούνται τα οποία και τις διασκορπίζουν με πολλές ανακλάσεις που δημιουργούν. Τέτοια φυσικά φαινόμενα σκέδασης είναι το λυκαυγές, το λυκόφως, που παρατηρούνται προ της ανατολής και μετά τη δύση του Ήλιου αντίστοιχα, η ελαφριά ομίχλη που παρατηρείται περισσότερο το μεσημέρι μέσα στο κατακαλόκαιρο, καθώς και ο χρωματισμός του ουρανού σε γαλάζιο όταν ο καιρός είναι αίθριος. Το τελευταίο συμβαίνει επειδή τα διάφορα μήκη κύματος του ηλιακού φωτός (δηλαδή τα διάφορα χρώματα που συνθέτουν αυτό) "σκεδάζονται" σε διαφορετικό βαθμό στη γήινη ατμόσφαιρα με κυρίαρχη θέση αυτή του μπλε. Το χαρακτηριστικό γαλάζιο χρώμα του ουρανού, θα ήταν μαύρο χωρίς την υπάρχουσα ατμόσφαιρα της Γης. Εξαιτίας του γεγονότος αυτού, οι αστροναύτες έξω από τη γήινη ατμόσφαιρα, βλέπουν μαύρο τον ουρανό όχι μόνο τη νύχτα αλλά και τη μέρα.^[1]

Μια πειραματική απόδειξη του φαινομένου σκέδασης είναι με ένα φακό να φωτίσουμε ένα ποτήρι νερό στο οποίο έχει προστεθεί λίγη σκόνη γάλακτος. Τα σωματίδια του γάλακτος αιωρούμενα σκεδάζουν εντονότερα τις μπλε ακτίνες δίνοντας στο ποτήρι χαρακτηριστική απόχρωση.