Τούρκοι (έθνος)
Έθνος / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το τουρκικό έθνος, ή, αλλιώς, οι Τούρκοι (τουρκικά: Türkler), είναι μια εθνική ομάδα τουρκικής καταγωγής, η οποία ζει κυρίως στην Τουρκία, καθώς και στα πρώην εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου υπάρχουν τουρκικές μειονότητες. Οι Τούρκοι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εθνότητα στη Βουλγαρία και την Κύπρο. Επιπλέον, λόγω της σύγχρονης μετανάστευσης, μια τουρκική διασπορά έχει δημιουργηθεί, ιδιαίτερα στη Δυτική Ευρώπη όπου έχουν σχηματιστεί μεγάλες κοινότητες στην Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Υπάρχουν επίσης σημαντικές κοινότητες Τούρκων στην Αυστραλία, την πρώην Σοβιετική Ένωση και τη Βόρεια Αμερική.
Türkler | |
---|---|
Συνολικός πληθυσμός | |
περίπου 85 εκατομμύρια | |
Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς | |
Τουρκία ! Τουρκία 60.000.000–65.000.000[1][2] Βόρεια Κύπρος ! Βόρεια Κύπρος 315,000a[3] | |
Σύγχρονη τουρκική διασπορά: | |
Γερμανία ! Γερμανία | 3.000.000 έως και πάνω από 7.000.000[4][5][6][7] |
Ολλανδία ! Ολλανδία | 500.000 έως και πάνω από 2.000.000[8][9][10][11] |
Γαλλία ! Γαλλία | πάνω από 1.000.000[12][13][14] |
Ηνωμένες Πολιτείες ! Ηνωμένες Πολιτείες | πάνω από 1.000.000[15][16] |
Ηνωμένο Βασίλειο ! Ηνωμένο Βασίλειο | 500,000b[17][18] |
Αυστρία ! Αυστρία | 360.000–500.000[19][20] |
Βέλγιο ! Βέλγιο | 250.000–500.000[21][22] |
Αυστραλία ! Αυστραλία | 320.000c[23][24] |
Καζακστάν ! Καζακστάν | 250.000d[25] |
Σουηδία ! Σουηδία | 185.000e[26][27][28] |
Ρωσία ! Ρωσία | 109.883–150.000[29][30] |
Αζερμπαϊτζάν ! Αζερμπαϊτζάν | 130.000d[25] |
Ελβετία ! Ελβετία | 120.000[31] |
Καναδάς ! Καναδάς | πάνω από 100.000[32] |
Ελλάδα ! Ελλάδα | 80.000–120.000[33][34][35][36][37] |
Δανία ! Δανία | 70.000–75.000[38][39] |
Κιργιστάν ! Κιργιστάν | 55.000d[25] |
Ιταλία ! Ιταλία | 50.000[40] |
Ουζμπεκιστάν ! Ουζμπεκιστάν | 25.000d[25] |
Νορβηγία ! Νορβηγία | 16.500[41] |
Ουκρανία ! Ουκρανία | 8.844–15.000[42][25] |
Τουρκμενιστάν ! Τουρκμενιστάν | 13.000[43] |
Φινλανδία ! Φινλανδία | 10.000[44] |
Πολωνία ! Πολωνία | 5.000[45] |
Νέα Ζηλανδία ! Νέα Ζηλανδία | 3.600–4.600f[46][24] |
Δημοκρατία της Ιρλανδίας ! Δημοκρατία της Ιρλανδίας | 2.000–3.000[47] |
Βραζιλία ! Βραζιλία | 2.000-3.000[48] |
Λίχτενσταϊν ! Λίχτενσταϊν | 1.000[49] |
Τουρκικές μειονότητες στη Μέση Ανατολή: | |
Ιράκ ! Ιράκ | 3.000.000–5.000.000[50][51][52] |
Συρία ! Συρία | 1.000.000–1.700.000g[53][54] |
Λιβύη ! Λιβύη | 1.000.000–1.400.000h[55][56] |
Αίγυπτος ! Αίγυπτος | 100.000–1.500.000[57] |
Λίβανος ! Λίβανος | 280.000i[58][59] |
Σαουδική Αραβία ! Σαουδική Αραβία | 270.000–350.000[60][61] |
Υεμένη ! Υεμένη | 10.000-100.000[62] |
Ιορδανία ! Ιορδανία | 50.000[63] |
Τουρκικές μειονότητες στα Βαλκάνια: | |
Βουλγαρία ! Βουλγαρία | 588.318–800.000[64][65][66] |
Βόρεια Μακεδονία ! Βόρεια Μακεδονία | 77.959–200.000[67][68] |
Ρουμανία ! Ρουμανία | 28.226–80.000[69][70][71] |
Κοσσυφοπέδιο ! Κοσσυφοπέδιο | 18.738–60.000[72][73][74] |
Βοσνία και Ερζεγοβίνη ! Βοσνία και Ερζεγοβίνη | 1.108[75] |
Αλβανία ! Αλβανία | 714[76] |
Σερβία ! Σερβία | 647[77] |
Κροατία ! Κροατία | 367[78] |
Μαυροβούνιο ! Μαυροβούνιο | 104[79] |
Γλώσσες | |
Τουρκική γλώσσα | |
Θρησκεία | |
Κυρίως Ισλάμ (θρησκευόμενοι και μη θρησκευόμενοι), κυρίως Σουνίτες, αλλά και Αλεβίτες. Λίγοι Χριστιανοί και Ιουδαϊστές. Κάποιοι είναι άθεοι. | |
Σχετιζόμενες εθνικές ομάδες | |
Αζέροι,[80] Τουρκμένιοι[80] | |
a Περίπου 200.000 είναι Τουρκοκύπριοι και οι υπόλοιποι είναι Τούρκοι έποικοι στη Βόρεια Κύπρο.[81] b Οι Τουρκοκύπριοι αποτελούν 300.000[82] με 400.000[83] των Τουρκοβρετανών, και αποτελούν την πλειοψηφία αυτής της ομάδας. Στη Βρετανία ζουν επίσης Τούρκοι της Τουρκίας, σε μικρότερες ποσότητες Τούρκοι της Βουλγαρίας και Τούρκοι της Ρουμανίας.[84] ενώ τουρκικές μειονότητες από το Ιράκ,[85] την Ελλάδα,[86] και άλλες χώρες έχουν εγκατασταθεί στη Βρετανία. c Στους Τουρκοαυστραλούς υπάρχουν 200.000 Τούρκοι της Τουρκίας,[23] 120.000 Τουρκοκύπριοι,[24] και μικρότερες ομάδες από τη Βουλγαρία,[87] την Ελλάδα,[88] τη Βόρεια Μακεδονία,[88] τη Συρία,[89] και τη Δυτική Ευρώπη.[88] d Τα νούμερα αυτά περιλαμβάνουν μόνο τους Τούρκους της Μεσχετίας. Οι επίσημες απογραφές θεωρούνται αναξιόπιστες επειδή περιλαμβάνουν πολλούς που έχουν δηλώσει Αζέροι,[90][91] Καζάκοι,[92] Κιργίζιοι,[93] και Ουζμπέκοι.[93] e Οι Τούρκοι στη Σουηδία, η τουρκική κοινότητα στη Σουηδία, αποτελείται από 150.000 Τούρκους της Τουρκίας,[26] 30.000 Τούρκους της Βουλγαρίας,[27] 5.000 Τούρκους της Βόρειας Μακεδονίας,[28] και μικρές ομάδες από Ιράκ και Συρία. f Υπάρχουν 2.000 με 3.000 Τούρκοι της Τουρκίας[46] και 1.6000 Τουρκοκύπριοι.[24] g Περιλαμβάνει την τουρκόφωνη μειονότητα μόνο (γύρω στο 30% των Τούρκων της Συρίας).[94] Οι εκτιμήσεις περιλαμβάνουν τους εξαραβισμένους Τούρκους (3.5 με 6 εκατομμύρια).[95] h Περιλαμβάνει τους Κουλουγλήδες που είναι απόγονοι των παλαιών τουρκικών ελίτ.[96] i Περιλαμβάνει 80.000 Τουρκολιβανέζους[58] και 200.000 πρόσφυγες από τη Συρία.[59] |
Είναι η μεγαλύτερη τουρκική εθνότητα στον κόσμο. Μιλούν διάφορες διαλέκτους της τουρκικής γλώσσας και αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού στην Τουρκία και τη ΤΔΒΚ. Επιπλέον εξακολουθούν να ζουν μεγάλου μεγέθους τουρκικές κοινότητες σε πολλές χώρες που παλαιότερα απετέλεσαν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι Τούρκοι μπορούν επομένως να διακριθούν σε υποομάδες από μια σειρά πολιτιστικών και περιφερειακών μικροδιαφορών, αλλά δεν λειτουργούν ως ξεχωριστές εθνότητες. [97][81] Ειδικότερα, ο πολιτισμός των Τούρκων της Ανατολίας στη Μικρά Ασία έχει ως βάση την τουρκική εθνικιστική ιδεολογία.[97] Υπάρχουν επίσης οι λεγόμενοι Ρουμελιώτες Τούρκοι, των οποίων πατρίδα είναι τα Βαλκάνια, οι οποίοι σήμερα ζουν κυρίως στην Τουρκία.[81][98] Υπάρχουν επίσης οι Τουρκοκύπριοι που ζουν στο νησί της Κύπρου, και οι Μεσχέτιοι Τούρκοι που είχαν αρχικά σαν πατρίδα το Μεσχέτι (ή Μεσχετία) της Γεωργίας.[99] Εκατομμύρια Τούρκοι ζουν σε όλη τη Μέση Ανατολή,[81] όπου είναι γνωστοί και ως «Τουρκομάνοι» του Λεβάντε (π.χ. Τουρκομάνοι του Ιράκ, της Συρίας, του Λιβάνου κ.λπ.).[100] Κατά συνέπεια, οι Τούρκοι αποτελούν τη μεγαλύτερη μειονοτική ομάδα στη Βουλγαρία και τη δεύτερη μεγαλύτερη μειονοτική ομάδα στο Ιράκ μετά τους Κούρδους. Είναι σημαντική εθνότητα στη Λιβύη,[101] τη Βόρεια Μακεδονία, και τη Συρία[94] και παράλληλα αποτελούν τη τρίτη μεγαλύτερη μειονότητα στο Κοσσυφοπέδιο. Υπάρχουν επίσης σημαντικές τουρκικές μειονότητες στη Θράκη της Ελλάδας, στη Δοβρουτσά της Ρουμανίας, στο Ακκάρ του Λίβανου, ενώ υπάρχουν και Τούρκοι που ζουν σε άλλες χώρες των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής. Οι διωγμοί κατά των Μουσουλμάνων που συνόδευσαν την εποχή της κατάρρευσης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας οδήγησε σε μαζικές μεταναστεύσεις (όχι μόνο Τούρκων, αλλά και ντόπιων μουσουλμάνων, ειδικά Αλβανών) από τον 19ο αιώνα και μετά. Όλες αυτές οι τουρκικές κοινότητες έχουν συμβάλει στη δημιουργία μιας τουρκικής διασποράς έξω από τα πρώην οθωμανικά εδάφη. Περίπου 2 εκατομμύρια Τούρκοι σφαγιάστηκαν μεταξύ 1870-1923 και όσοι δραπέτευσαν εγκαταστάθηκαν στην Τουρκία ως μουατζίριδες.[102][103][104][105] Η μαζική μετανάστευση Τούρκων για αναζήτηση εργασίας οδήγησε επίσης στο να σχηματίσουν τη μεγαλύτερη εθνική μειονότητα στην Αυστρία,[106] τη Δανία,[107] τη Γερμανία,[108] και την Ολλανδία.[108] Υπάρχουν επίσης τουρκικές κοινότητες σε άλλα μέρη της Ευρώπης καθώς και στη Βόρεια Αμερική, την Αυστραλία και τα μετασοβιετικά κράτη. Οι Τούρκοι είναι η 13η μεγαλύτερη εθνότητα στον κόσμο.
Τούρκοι από την Κεντρική Ασία εγκαταστάθηκαν στην Ανατολία τον 11ο αιώνα, μέσω των κατακτήσεων των Σελτζούκων Τούρκων. Αυτή η άφιξη αποτέλεσε την αφετηρία του εθνοθρησκευτικού μετασχηματισμού της περιοχής, η οποία ήταν σε μεγάλο βαθμό ελληνόφωνη και χριστιανική περιοχή αφού προηγουμένως είχε εξελληνιστεί. Πλέον είχε γίνει σε μεγάλο βαθμό τουρκική-μουσουλμανική.[109][110][111] Η Οθωμανική Αυτοκρατορία κυβέρνησε μεγάλο μέρος των Βαλκανίων, του Νότιου Καυκάσου, της Μέσης Ανατολής (εξαιρουμένου του Ιράν, παρόλο που στην ακμή της έλεγχε κάποια τμήματά του) και της Βόρειας Αφρικής κατά τη διάρκεια αρκετών αιώνων. Η αυτοκρατορία υπήρξε μέχρι το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ηττήθηκε από τους Συμμάχους και διαμελίστηκε. Μετά τον Τουρκικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας που έληξε με το Τουρκικό Εθνικό Κίνημα να επικρατεί και ανακαταλαμβάνει μεγάλο μέρος των εδαφών που έχασε από τους Συμμάχους, το Κίνημα έθεσε τέλος στην ύπαρξη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας την 1η Νοεμβρίου 1922 και ανακήρυξε τη Δημοκρατία της Τουρκίας στις 29 Οκτωβρίου 1923.
Το άρθρο 66 του τουρκικού Συντάγματος ορίζει τον «Τούρκο» ως εξής: «Όποιος συνδέεται με το τουρκικό κράτος μέσω του δεσμού της ιθαγένειας είναι Τούρκος». Ενώ η νομική χρήση του όρου "Τούρκος" αφορά έναν πολίτη της Τουρκίας, ο ορισμός αυτός προφανώς και είναι διαφορετικός από την εθνολογική χρήση του όρου.[112][113] Η πλειοψηφία των κατοίκων της Τουρκίας (περίπου 80-85%) είναι τουρκικής εθνότητας.[114][115] Η συντριπτική πλειοψηφία των Τούρκων είναι μουσουλμάνοι, σουνίτες και αλεβίτες.[116]