Χρήστης:Wehnekoeh/εργαστήριο
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο αμφορέας των Παναθηναίων ή Παναθηναϊκός αμφορέας ήταν παραδοσιακό έπαθλο με το οποίο βραβεύονταν οι νικητές των αγωνισμάτων γυμναστικής και αρματοδρομίας στα Παναθήναια. Απονεμήθηκε για πρώτη φορά στους αγώνες του 566-565 π.Χ., όταν έγινε η ριζική αναρρύθμιση του θεσμού των Παναθηναίων, και διαδέχτηκε τον αμφορέα της προτομής αλόγου, που μέχρι τότε ήταν το προγενέστερο παραδοσιακό τρόπαιο. Η απονομή του συνεχίστηκε ετησίως, διατηρώντας επί τέσσερις αιώνες τα βασικά του χαρακτηριστικά. Το περιεχόμενο του αμφορέα ήταν ιερό λάδι από την ελιά που φύτρωνε στην αυλή της ακαδημίας. Είχε καθορισμένη, σταθερή περιεκτικότητα 36,4 λίτρων,[1] ενώ κατά διαστήματα χρησιμοποιήθηκαν και αμφορείς μικρότερου μεγέθους, περιεκτικότητας του μισού ή του ενός τρίτου του κανονικού. Το ύψος του αμφορέα κυμαίνεται από 60 ως 70 εκατοστά. Οι αμφορείς κατασκευάζονταν και απονέμονταν σε μεγάλους αριθμούς, ανάλογα με το άθλημα, όπως καταγράφεται στην επιγραφή Inscriptiones Graecae II² 2311. Ο νικητής της αρματοδρομίας παραλάμβανε έπαθλο 140 αμφορείς, ενώ στον τελικό της ασπίδας, ο ηττημένος ελάμβανε έναν αμφορέα. Σε κάθε Παναθήναια κατασκευάζονταν περί τους 1500 αμφορείς, ενώ η παραγγελία τους δίνονταν σε ένα εργαστήριο μετά από διαγωνισμό. Σήμερα σώζονται περί τους 1000 αμφορείς, ή τμήματά τους.[1] Ο Αμφορέας Burgon που χρονολογείται το 560 π.Χ. είναι ο αρχαιότερος που διασώθηκε.
 | Αυτό το άρθρο υπόκειται σε επεξεργασία. Παρακαλούμε, έχετε την ευγένεια να μην επεξεργαστείτε το άρθρο όσο αυτό το μήνυμα είναι ενεργοποιημένο. |
Το σχήμα του Παναθηναϊκού αμφορέα διακρίνεται για το πλατύ οξυπύθμενο σώμα, κοντό και στενό λαιμό, ενώ στην βάση του συνδυάζει τον εχίνο. Ο ζωγραφικός διάκοσμός του συνεχίζει να είναι παραδοσιακός μελανόμορφος, ακόμα και μετά την άνθιση της ερυθρόμορφης αγγειογραφίας. Η έμπροσθεν όψη εικονίζει πάντοτε την πρόμαχο Αθηνά προς τα αριστερά, με δόρυ και ασπίδα, στο ποίο το 540-530 π.Χ. προστέθηκαν δύο στήλες δωρικού ρυθμού με πετεινούς που συμβολίζουν την αψιμαχία,[2] ενώ η όπισθεν όψη έχει κάθε φορά διαφορετική σκηνή από το αγώνισμα στο οποίο τιμήθηκε ο νικητής. Από το 510 π.Χ. το εργαστήριο κατασκευής των αμφορέων προσθέτει το σήμα του επάνω στην ασπίδα της Αθηνάς. Χαρακτηριστικό της γνησιότητας των Παναθηναϊκών αμφορέων είναι η επιγραφή «τών Αθένεθεν Αθλων», ή «τών Αθήνεθην Αθλων». Αμφορείς του ίδιου τύπου και με τα ίδια χαρακτηριστικά που δεν φέρουν την επιγραφή αυτή θεωρούνται εμπορικά αντίγραφα. Οι Ψευδοπαναθηναϊκόι αυτοί λεγόμενοι αμφορείς κατασκευάζονταν επίσης σε μεγάλους αριθμούς και διακινούνταν παράλληλα με τους αγώνες ως αναμνηστικά σουβενίρ. Από τον 4ο αιώνα αρχίζει μια κάποια παραλλαγή της έμπροσθεν όψης, ενώ μεταβάλλεται και το σχήμα του αμφορέα. Αντί των πετεινών παρουσιάζονται διάφορα σύμβολα που αλλάζουν κάθε έτος, ενώ το σύμβολο του εργαστηρίου παραμελείται. Το 392 -391 π.Χ. μνημονεύεται ο επώνυμος άρχοντας, και θα συνεχίσει να μνημονεύεται μέχρι το 312-311 π.Χ.. Το 363-362 π.Χ. και μεταγενέστερα η Αθηνά παριστάνεται προς τα δεξιά, ενώ η εικόνισή της παίρνει αρχαΐζοντα χαρακτηριστικά.[1].
Η όπισθεν όψη παριστάνει διάφορες εικόνες από τα αγωνίσματα, ενώ η καλλιτεχνική του απόδοση ακολουθεί την εκάστοτε κυριαρχούσα τέχνη. Στα μέσα του 5ου αι. π.Χ. συναντάμε απονομές, ενώ από τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. εικονίζονται διάφορες προσωποποιήσεις, όπως π.χ. η θεά Νίκη.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
