Άγιος Φιλήμων

Ο Φιλήμων είναι άγιος του Χριστιανισμού και πρόσωπο της Καινής Διαθήκης. Ήταν ένας πρώιμος Χριστιανός της Μικράς Ασίας που ήταν ο παραλήπτης μιας ιδιωτικής επιστολής από τον Απόστολο Παύλο. Αυτή η επιστολή είναι γνωστή στην Καινή Διαθήκη ως Επιστολή προς Φιλήμονα. Έχει αναγνωριστεί ως άγιος από αρκετές χριστιανικές εκκλησίες μαζί με τη σύζυγό του Απφία.^[1] Κατά τις γραφές ήταν πλούσιος Χριστιανός και ιερέας (πιθανώς επίσκοπος^[2]) μιας κατ' οίκον εκκλησίας των Χριστιανών που συναντιόντουσαν στο σπίτι του (στις αρχές της Εκκλησίας, λόγω της δίωξης των Χριστιανών στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η λατρεία γινόταν κυρίως σε ιδιωτικές κατοικίες).^[3][4]

Φιλήμων
Ο Άγιος Φιλήμων και η σύζυγός του Απφία, αντίγραφο μινιατούρας του 11ου αιώνα της Κωνσταντινούπολης, Κρατικό Ιστορικό Μουσείο Μόσχας.
Άγιος, Ιεραπόστολος
Γέννηση	1ος αιώνας Μικρά Ασία
Κοίμηση	68 μ.Χ. Κολοσσαί, Φρυγία
Τιμάται από	Ορθόδοξη Εκκλησία Καθολική Εκκλησία Λουθηρανική Εκκλησία
Εορτασμός	22 Νοεμβρίου (Ορθόδοξη και Καθολική Εκκλησία) 15 Φεβρουαρίου (Λουθηρανική Εκκλησία)
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Μηναίον της 22ας Νοεμβρίου^[5] μιλάει για τον Φιλήμονα ως ιεραπόστολο ο οποίος, με την συντροφιά της Απφίας, του Αρχίππου και του Ονήσιμου μαρτύρησε στις Κολοσσαί της Φρυγίας κατά τη διάρκεια της πρώτης γενικής δίωξης κατά τη βασιλεία του Νέρων.^[6] Στη λίστα των Εβδομήκοντα Αποστόλων, που αποδίδεται στον Δωρόθεο της Τύρου, ο Φιλήμων περιγράφεται ως επίσκοπος της Γάζας.

Επιστολή προς Φιλήμων

Η πιο μικρή επιστολή του αποστόλου Παύλου είναι η επιστολή που στάλθηκε προς τον Φιλήμων. Χρόνος συγγραφής της θεωρείται το 60 με 61 μ.Χ..^[7][8]

Περιεχόμενο

• Ο Παύλος στην αρχή χαιρετάει τον Φιλήμωνα και την γυναίκα του αποκαλόντας τον αγαπητό και συνεργάτη του:

Παῦλος, δέσμιος Χριστοῦ ᾿Ιησοῦ, καὶ Τιμόθεος ὁ ἀδελφός, Φιλήμονι τῷ ἀγαπητῷ καὶ συνεργῷ ἡμῶν.^[9]
- Προς Φιλήμονα, 1

• Στην συνέχεια εγκωμιάζει τον Φιλήμωνα για την αγάπη του προς τον Χριστό και τους αγίους:

...χάριν γὰρ ἔχομεν πολλὴν καὶ παράκλησιν ἐπὶ τῇ ἀγάπῃ σου, ὅτι τὰ σπλάγχνα τῶν ἁγίων ἀναπέπαυται διὰ σοῦ, ἀδελφέ.^[9]
- Προς Φιλήμονα, 7

• Μετά ο Παύλος παρακαλεί τον Φιλήμωνα για τον Ονήσιμο:

παρακαλῶ σε περὶ τοῦ ἐμοῦ τέκνου, ὃν ἐγέννησα ἐν τοῖς δεσμοῖς μου, ᾿Ονήσιμον, τὸν ποτέ σοι ἄχρηστον, νυνὶ δὲ σοὶ καὶ ἐμοὶ εὔχρηστον, ὃν ἀνέπεμψα· σὺ δὲ αὐτόν, τοῦτ' ἔστι τὰ ἐμὰ σπλάγχνα, προσλαβοῦ·^[9]
- Προς Φιλήμονα, 10-12

• Τέλος, χαιρετάει τον α εκ μέρους του ίδιου αλλά και του Λουκά, του Επαφρά, του Μάρκου του Αρίσταρχου και του Δημά και κλείνει την επιστολή με την ευχή:

  Η χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ μετὰ τοῦ πνεύματος ὑμῶν· ἀμήν.^[9]
  - Προς Φιλήμονα, 25

Εορτασμός

Η Ορθόδοξη και η Καθολική Εκκλησία τον θεωρούν άγιο και τιμούν την μνήμη του στις 22 Νοεμβρίου εκάστου έτους.

Η Λουθερανική Εκκλησία τιμάει την μνήμη του 15 Φεβρουαρίου εκάστου έτους.