Ανθέμιος

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Ανθέμιος (αποσαφήνιση).

Ο Ανθέμιος Προκόπιος (Anthemius Procopius, 420 - 11 Ιουλίου 472) ήταν Αυτοκράτορας της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από το 467 έως το 472^[1].

Ανθέμιος
Επιγρ.: D. N. ANTHEMIUS P. F. AVG.
Ρωμαίος αυτοκράτορας
Περίοδος	12 Απριλίου 467 - 11 Ιουλίου 472
Στέψη	12 Απριλίου 467
Προκάτοχος	Λίβιος Σεβήρος
Διάδοχος	Ολύβριος
Γέννηση	420 Κωνσταντινούπολη
Θάνατος	11 Ιουλίου 472 (52 ετών) Ρώμη
Σύζυγος	Μαρκία Ευφημία
Απόγονοι	Αλυπία Ανθεμίολος Μαρκιανός Προκόπιος Ανθέμιος Ρωμύλος
Πλήρες όνομα
Anthemius Procopius
Οίκος	Δυναστεία του Λέοντος
Πατέρας	Προκόπιος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ίσως ο τελευταίος ικανός Αυτοκράτορας της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Ανθέμιος προσπάθησε να λύσει τις δύο πρωταρχικές στρατιωτικές προκλήσεις: τους αναδυόμενους Βησιγότθους που επεκτάθηκαν στα Πυρηναία, και τους αχαλίνωτους Βανδάλους υπό τον Γιζέριχο για τον αδιαμφισβήτητο έλεγχο της Βορείου Αφρικής.

Διαδέχθηκε τον Λίβιο Σεβήρο, ενώ μετά τη δολοφονία του, τον διαδέχθηκε ο Γλυκέριος. Ανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας με τη βοήθεια του Ρωμαίου στρατηγού με Γερμανική καταγωγή Ρικίμερ (ηγέτη των Σουηβών) και την υποστήριξη του Αυτοκράτορα στη Δύση Λέοντα Α´^[2].

Οικογενειακές καταβολές

Ο Ανθέμιος είχε ισχυρή οικογενειακή παρακαταθήκη, όντας απόγονος του γένους των Προκοπίων της αρχαίας Ρώμης, εγγονός του σημαντικού αξιωματούχου στην Ανατολή Ανθέμιου και γαμπρός του Αυτοκράτορα στην Ανατολή Μαρκιανού.^[2] Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη περίπου το 420. Πήγε στην Αλεξάνδρεια για να σπουδάσει στο σχολείο του νεοπλατωνικού φιλοσόφου Πρόκλου. Ανάμεσα στους συμμαθητές του ήταν ο Μαρκελλίνος (κυβερνήτης της Δαλματίας), ο Φλάβιος Ιλλούστριος Πουσαίος (Πραιτωριανός Ἐπαρχος Ανατολής το 465 και Ύπατος το 467), και ο Παμπρέπιος, φιλόσοφος, ποιητής και μάντης.^[3]

Η βασιλεία

Σόλιδος με παράσταση του Ανθέμιου. Επιγρ.: D. N. ANTHEMIUS PERPET. AVG.

Η στέψη του ήταν αποτέλεσμα ενεργειών του Ρικίμερ, ο οποίος είχε αποκτήσει εκ των πραγμάτων την εξουσία να τοποθετεί και να καθαιρεί -στην ουσία εγκάθετους από τον ίδιο- Αυτοκράτορες.^[4] Επιπροσθέτως ο Ανθέμιος για να αποκτήσει εύνοια στη βασιλεία του, πάντρεψε την κόρη του Αλυπία με τον Ρικίμερ με λαμπρές τελετές και εορτές στη Ρώμη, με συμμετοχή από όλες τις κοινωνικές τάξεις, και με υπονοούμενα από συγγραφείς της εποχής, ότι η νύφη δεν επιθυμούσε ιδιαίτερα τον γάμο με έναν βάρβαρο.^[5] Η βασιλεία του Ανθέμιου χαρακτηρίζεται από καλές διπλωματικές σχέσεις με την Ανατολική Αυτοκρατορία. Ως αποτέλεσμα, είναι ο τελευταίος Αυτοκράτορας της Δύσης που καταγράφεται από το δίκαιο της Ανατολής^[6]. Συμμετείχε μαζί με τον Αυτοκράτορα της Ανατολής Λέοντα και τον μετέπειτα Αυτοκράτορα Βασιλίσκο σε δύο τουλάχιστον εκστρατείες κατά των Βανδάλων, έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την Αυτοκρατορία, στη βόρεια Αφρική. Το αποτέλεσμα της δεύτερης εκστρατείας ήταν ολέθριο για τους Ρωμαίους, με τεράστιες απώλειες σε έμψυχο, όσο και σε άψυχο υλικό (κατεστράφη ο μισός ρωμαϊκός στόλος). Όσο ο Ανθέμιος δεν κινούνταν ενάντια στον τοποτηρητή του (Ρικίμερ), διατηρούσε την έστω περιορισμένη και παρηκμασμένη εξουσία του. Η σύγκρουσή του με τον Ρικίμερ, δρομολόγησε το τέλος του, όταν ο Γερμανός στρατηγός απέστειλε άμεσα στρατό για να τον εκθρονίσει.

Το τέλος

Ο Ανθέμιος προσπάθησε να διαφύγει, και κρύφτηκε στην εκκλησία του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη (σύμφωνα με άλλες πηγές στη Σάντα Μαρία στο Τραστεβέρε), αλλά συνελήφθη και αποκεφαλίστηκε είτε από τον Γουνδοβάδος ^[7] ή από τον Ρικίμερ ^[8] στις 11 Ιουλίου του 472.^[9]

Πηγές

Πρωτογενείς

• Sidonius Apollinaris, Epistulae and Carmen
• Ιορδάνης ο Αλανός

Δευτερογενείς

• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 9, σελίδα 153.
• Mathisen, Ralph W. (1998). "Anthemius (12 April 467 – 11 July 472 A.D.)". De Imperatoribus Romanis.
• Morris, John; Jones, Arnold Hugh Martin; Martindale, John Robert (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire. Cambridge University Press.