Βιτόριο Γκάσμαν

Ο Βιτόριο Γκάσμαν (ιταλικά: Vittorio Gassman‎‎), (1 Σεπτεμβρίου 1922 - 29 Ιουνίου 2000) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Ιταλούς ηθοποιούς του θεάτρου και του κινηματογράφου καθώς επίσης σκηνοθέτης αλλά και Ιππότης Μεγαλόσταυρου της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας.

Βιτόριο Γκάσμαν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Vittorio Gassman (Ιταλικά)
Γέννηση	1  Σεπτεμβρίου 1922[1][2][3] Γένοβα[4]
Θάνατος	29  Ιουνίου 2000[1][2][3] Ρώμη[5]
Αιτία θανάτου	έμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Κάμπο Βεράνο[6][7]
Χώρα πολιτογράφησης	Ιταλία (1946–2000) Βασίλειο της Ιταλίας (1922–1946)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ιταλικά[2]
Σπουδές	Εθνική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης Silvio D'Amico
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	σκηνοθέτης κινηματογράφου ηθοποιός τηλεόρασης σεναριογράφος ηθοποιός θεάτρου ηθοποιός ταινιών ηθοποιός θεατρικός σκηνοθέτης
Αξιοσημείωτο έργο	Ο Φανφαρόνος Ο Κλέψας του Κλέψαντος Η Πορεία προς τη Ρώμη Άρωμα γυναίκας Η Ζωή Είναι Ενα Ρομάντζο
Περίοδος ακμής	1942 - 1999
Οικογένεια
Σύζυγος	Σέλεϊ Γουίντερς (1952–1954) Νόρα Ρίτσι (1944–1952) Ντιλέττα Ντ'άντρεα (1970–2000) Ζιλιέτ Μαϊνιέλ (1964–1968)
Τέκνα	Αλεσάντρο Γκάσμαν Πάολα Γκάσμαν Jacopo Gassman[8]
Συγγενείς	Ούγκο Παλιάϊ (γαμπρός), Σαμπρίνα Κνάφλιτς (νύφη), Λέο Γκάσμαν (εγγονός) και Emanuele Salce (θετός υιός)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού στο Φεστιβάλ των Καννών (1975) βραβείο Ντονόστια (1988) Βραβείο Πριγκίπισσα της Αστουρίας για τις τέχνες (1997) Νταβίντ ντι Ντονατέλο Α' Ανδρικού Ρόλου David di Donatello Award for Lifetime Achievement Nastro d'Argento for Best Actor Nastro d'Argento Special Nastro d'Argento for Best Supporting Actor Mar del Plata Film Festival Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ Silver Shell for Best Actor Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ταορμίνα Golden Lion for Lifetime Achievement Ιππότης του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος της τιμής της Ιταλικής Δημοκρατίας (16  Μαρτίου 1994) Μεγάλος ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας (27  Απριλίου 1987) Χρυσό μετάλλιο του Τάγματος της Αξίας για τον πολιτισμό και την τέχνη d:Q3772359 Globo d'oro for Livetime Achievement Grolla d'oro for Best Leading Actor Ciak d'oro - Best Lead Actor Ubu Prize d:Q131605709
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφία

Ο Γκάσμαν στην ταινία Πόλεμος και ειρήνη (1956)

Ο Βιτόριο Γκάσμαν γεννήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου του 1922 στη Γένοβα. Ο πατέρας του ήταν Γερμανός και η μητέρα του Εβραία. Μετά την ολοκλήρωση των εγκύκλιων σπουδών του, έχοντας έμφυτη την ηθοποιία, μετέβη στη Ρώμη όπου και σπούδασε στην Εθνική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης.

Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο στη διάρκεια του Β' Π.Π., το 1942, ενώ από τον επόμενο χρόνο άρχισε να γίνεται γνωστός ερμηνεύοντας διάφορους ρόλους, κυρίως σε σκηνοθεσία του Λουκίνο Βισκόντι, που τον έκαναν πολύ σύντομα έναν από τους δημοφιλέστερους ηθοποιούς της εποχής του.

Το 1952 συγκρότησε δικό του θίασο, το ιταλικό "Θέατρο Τέχνης", συνεργαζόμενος με τον Λ. Σκουαρζίνα. Στο θεατρικό του ρεπερτόριο περιλαμβάνονταν έργα πολλών και διαφορετικών συγγραφέων μεταξύ των οποίων ήταν οι Αισχύλος, Σενέκας, Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Χένρικ Ίψεν, Ούγκο Μπέτι, Τένεσι Γουίλιαμς, Ζαν Ανούιγ κ.ά.

Στον κινηματογράφο σημείωσε επίσης μεγάλη επιτυχία. Από ένα σύνολο 124 συμμετοχών του σε κινηματογραφικές και θεατρικές παραγωγές, τόσο στην Ιταλία όσο και στο Χόλιγουντ, διακρίθηκε σε δραματικούς και κωμικούς ρόλους.

Φιλμογραφία

Έτος	Πρωτότυπος τίτλος	Τίτλος στα ελληνικά	Ρόλος
Δεκαετία 1940
1947	Preludio d'amore		Ντάβιντε
	Daniele Cortis		Ντανιέλε Κόρτις
	La figlia del capitano	Οι Κοζάκοι του Ντον	Σβάμπριν
	Le avventure di Pinocchio		Πράσινος Ψαράς
1948	L'ebreo errante	Ο περιπλανώμενος Ιουδαίος	Ματιέ Ναούμ / Ματιέ Μπλούμενταλ
	Il cavaliere misterioso	Καζανόβας	Τζάκομο Καζανόβα
1949	Riso Amaro	Πόθοι στους βάλτους[9]	Βάλτερ
	Una voce nel tuo cuore		Πάολο Μπαλντίνι
	Il lupo della Sila	Επαναστατημένοι πόθοι	Πιέτρο Κάμπολο
Δεκαετία 1950
1950	Ho sognato il paradiso	Ήμουν μια αμαρτωλή	Τζόρτζο
	I fuorilegge	Τζουλιάνο, ο αρχιληστής	Τούρι
	Lo sparviero del Nilo	Λεϊλά, η κόρη της ερήμου	Γιουσούφ
	Il leone di Amalfi	Οι πειραταί του Αιγαίου	Μάουρο
1951	Il tradimento	Διπλή τραγωδία	Ρενάτο Σάλβι
	La corona negra		Μαουρίτσιο
	Anna	Άννα	Βιτόριο
1952	Il sogno di Zorro	Ο κύριος Παπάβερι Ζορό	ντον Αντόνιο / Χουάν
	La tratta delle bianche	Εμπόριο λευκής σαρκός	Μικέλε
1953	The Glass Wall	Χωρίς διαβατήριο	Πίτερ
	Sombrero		Αλεχάνδρο Καστίγιο
	Cry of the Hunted		Γιόρι
1954	Rhapsody	Ραψωδία έρωτος	Πολ Μπρόντι
	Mambo	Μάμπο	Μάριο Ρόσι
1955	La donna più bella del mondo	Η ωραία των ωραίων	πρίγκιπας Σεργκέι
1956	War and Peace	Πόλεμος και ειρήνη	Ανατόλ Κουράγκιν
	Difendo il mio amore	Σκάνδαλο στο Μιλάνο	Τζοβάνι Μάρκι
	Giovanni dalle bande nere	Ιωάννης των Μεδδίκων	Ιωάννης των Μεδδίκων
1957	Kean - Genio e sregolatezza	Ο αντίζηλος του πρίγκιπος	Έντμουντ Κιν
	La ragazza del palio	Πριγκιπικό ρομάντζο	πρίγκιπας Πιέρο του Μονταλτσίνο
1958	Soliti Ignoti	Ο κλέψας του κλέψαντος[10]	Τζουζέπε Μπαϊόκι
	La tempesta	Η θύελλα	εισαγγελέας
1959	La Grande Guerra	Ο μεγάλος πόλεμος[9]	Τζοβάνι Μπουσάκα
	The Miracle	Το θαύμα	Γκίντο
	La cambiale	Γραμμάτιο πληρωτέο στο κρεβάτι	Μικέλε
	Le sorprese dell'amore		δάσκαλος
	Audace colpo dei soliti ignoti	Οι μικροαπατεώνες[9]	Τζουζέπε Μπαϊόκι
Δεκαετία 1960
1960	Il mattatore	Ο βασιλιάς της κομπίνας[11]	Τζεράλντο Λατίνι
	Crimen	Οι 6 ύποπτοι	Ρέμο Καρπέτι
	I Teddy boys della canzone		τραγουδιστής
1961	Fantasmi a Roma	Φαντάσματα στη Ρώμη	Τζοβάνι Μπατίστα Βιλάρι
	Il giudizio universale	Η ώρα της μεγάλης κρίσεως	Τσιμίνο
	I briganti italiani		υποδεκανέας
	Barabbas	Βαραββάς	Σαχάκ
1962	Anima nera	Λευκή σάρκα...μαύρη ψυχή[9]	Αντριάνο Ζουκέλι
	Il sorpasso	Ο Φανφαρόνος[12]	Μπρούνο Κορτόνα
	La marcia su Roma	Η πορεία στη Ρώμη[13]	Ντομένικο Ροσέτι
	L'amore difficile	Τέσσερα είδη έρωτος	δικηγόρος Τούλιο Μονάρι
1963	La smania addosso	Αμαρτωλή νύχτα	Τζόρτζο Ματσανό
	Il successo	Φιλοδοξίες δίχως όρια	Τζούλιο Τσεριάνι
	I mostri	Τα τέρατα[9]	διάφοροι ρόλοι
1964	Frenesia dell'estate		Μάριο Ναρντόνι
	Se permettete parliamo di donne		διάφοροι ρόλοι
	Il gaucho		Μάρκο Ραβίκιο
1965	La congiuntura	Δύσκολοι καιροί για πρίγκιπες	πρίγκιπας
1966	L' Armata Brancaleone	Οι γενναίοι του Μπρανκαλεόνε	Μπρακαλεόνε ντα Νόρτσια[14]
	Le piacevoli notti	Ευχάριστες νύχτες	Μπαστιάνο ντα Σάνγκαλο
	L'arcidiavolo		Βελφεγκόρ
1967	Il tigre	Ο τίγρης	Φραντσέσκο Βιντσενζίνι
	Woman Times Seven	7 φορές γυναίκα	Τσέντσι
	Lo scatenato	Ο τρελός της Βία Βένετο	Μπομπ Κιαραμόντε
	Questi fantasmi	Η ωραία και ο Ναπολιτάνος	Πασκουάλε Λοτζακόρνο
1968	Il profeta	Ο προφήτης	Πιέτρο Μπρέκια
	La pecora nera		Μάριο Αγκάστι / Φιλίπο Αγκάστι
1969	L'alibi	Ο ασυμβίβαστος	Βιτόριο
	L'arcangelo	ο αρχάγγελος	Φούριο Μπαρτούκια
	Dove vai tutta nuda?		Ρούφους Κονφόρτι
	12 + 1	Δώδεκα συν ένα	Μάριο Μπερέτι
Δεκαετία 1970
1970	Contestazione generale	Η μεγάλη διαμάχη	Ρικάρντο
	Il divorzio		Λεονάρντο Νέντσι
	Brancaleone alle Crociate	Ο Μπρανκαλεόνε σταυροφόρος[9]	Μπρακαλεόνε ντα Νόρτσια
1971	Scipione detto anche l'africano		Κάτων ο Πρεσβύτερος
	In nome del popolo italiano	100 λεπτά αλήθεια	Λορέντσο Σαντενότσιτο
1972	L'udienza	Ο πειρασμός	πρίγκιπας Ντονάτι
	Senza famiglia, nullatenenti cercano affetto	Χωρίς οικογένεια	Αρμάντο Τσαβανάτι
	Che c'entriamo noi con la rivoluzione?	Τι γυρεύω εγώ μέσα στο έξαλλο πλήθος;	Γκίντο Γκίντι
1973	La Tosca		Σκάρπια
1974	Rofumo di donne	Άρωμα γυναίκας[15]	λοχαγός Φάουστο Κόνσολο
	C'eravamo tanto amati	Είχαμε αγαπηθεί τόσο	Τζάνι Περέγκο
1975	A mezzanotte va la ronda del piacere	Μεσάνυχτα, η ώρα των απολαύσεων	Αντρέα Σανσόνι
1976	Telefoni bianchi	Το καρνέ με τα πονηρά τηλέφωνα[9]	Φράνκο Ντένζα
	Come una rosa al naso	Ένας εντιμότατος απατεώνας	Άντονι Γουίλσον
	Signore e signori, buonanotte	Κυρίες και κύριοι, καληνύχτα σας	πράκτορας της CIA / Τουτουμπέτσο
	Il deserto dei tartari	Η μεγάλη νύχτα των συνταγματαρχών[9]	συνταγματάρχης Φιλιμόρε
1977	Anima persa		Φάμπιο Στολτς
	I nuovi mostri	Μοντέρνα τέρατα[9]	διάφοροι ρόλοι
1978	A Wedding	Παντρολογήματα[9]	Λουίτζι Κορέλι
1979	Quintet	Κουιντέτο[9]	Άγιος Χριστόφορος
	Caro papà	Αγαπημένε μου πατέρα[9]	Αλμπίνο Μιλότσα
	Due pezzi di pane	Δυο κομμάτια ψωμί	Πίπο Μιφά
Δεκαετία 1980
1980	La Tarrazza	Η ταράτσα[9]	Μάριο
	Sono fotogenico	Γδύσου και μη μιλάς	Βιτόριο Γκάσμαν
	The Nude Bomb	Επιχείρησις: Γυμνός πύραυλος	Σοβάζ / Νίνο Σαλβατόρι Σεμπαστιάνι
1981	Camera d'albergo	Ιστορίες της κλειδαρότρυπας	Ακίλε Μπενγκαρόνι
	Il turno	Μη σπρώχνετε, όλοι θα φάτε	Τσίρο Κόπα
	Sharky's Machine	Η βρόμικη μηχανή του επιθεωρητή Σάρκι[9]	Βίκτορ
1982	Tempest	Η τρικυμία	Αλόνζο
	Il conte Tacchia		πρίγκιπας Τορκάτο Τερένζι
1983	La vie est un roman	Η ζωή είναι ρομάντσο[9]	Βάλτερ Γκαρίνι
	Benvenuta		Λίβιο Κάρπι
1985	Paradigma		Γκότφριντ
	I soliti ignoti vent'anni dopo	Ο κλέψας του κλέψαντος Νο 2: Το καινούργιο κόλπο[9]	Πέπε
1987	La famiglia	Η οικογένεια	Κάρλο / παππούς του Κάρλο
	I picari	Κομπιναδόροι και περιπλανώμενοι	μαρκήσιος Φελίπε της Αραγονίας
1989	Mortacci		Ντομένικο
	Lo zio indegno		θείος Λούκα
Δεκαετία 1990
1990	Dimenticare Palermo	Νέα Υόρκη - Παλέρμο	πρίγκιπας
	Tolgo il disturbo		Αουγκούστο Σκριμπάνι
	Les 1001 nuits	1000 και μία νύχτες	Σεβάχ
	I divertimenti della vita privata		μαρκήσιος
1991	Rossini! Rossini!		Λούντβιχ βαν Μπετόβεν
1992	Quando eravamo repressi		σεξολόγος
	El largo invierno		Κλαούντιο
1994	Tutti gli anni una volta l'anno		Τζουζέπε
1996	Sleepers		Μπένι
1998	La cena	Το δείπνο	Πετσούλο
1999	La bomba		ντον Βίτο Μπρακαλόνι

Προσωπική ζωή

Ο Βιτόριο Γκάσμαν είχε τελέσει τρεις γάμους. Πρώτη του σύζυγος ήταν η ηθοποιός Νόρα Ρίτσι με την οποία απέκτησε μία κόρη την Πάολα. Το 1952 νυμφεύθηκε στην Αμερική τη διάσημη ηθοποιό Σέλεϊ Γουίντερς, με την οποία απέκτησε επίσης μία κόρη, την Βιτόρια, πριν χωρίσουν το 1954, όπου και επέστρεψε στην Ιταλία. Ακολούθησε ο τρίτος του γάμος με την Ντιλέτα Ντ΄ Άντρεα με την οποία και απέκτησε τον γιο του Τζάκομο. Απεβίωσε αιφνίδια από μυοκαρδίτιδα, στην οικία του στη Ρώμη, στις 29 Ιουνίου, του 2000 σε ηλικία 78 ετών.

Πηγές

• Πάπυρος Larousse Britannica τομ.17ος, σελ.446.