Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 1936

Οι Αγώνες της 11ης Ολυμπιάδας, κοινώς γνωστοί ως Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 1936 διοργανώθηκαν στο Βερολίνο από την 1 Αυγούστου έως τις 16 Αυγούστου 1936. Η συμμετοχή 49 εθνών και 3.961 αθλητών στους αγώνες του Βερολίνου αποτέλεσε νέο ρεκόρ συμμετοχής.

Αγώνες της 11ης Ολυμπιάδας

Διοργανώτρια	Βερολίνο, Γερμανία
Σύνθημα	Καλώ όλους τους νέους του κόσμου!
Χώρες	49
Αγωνίσματα	129 σε 19 αθλήματα
Τελετή έναρξης	1 Αυγούστου 1936, πριν 89 έτη (1936-08-01)
Τελετή λήξης	16 Αυγούστου 1936, πριν 88 έτη (1936-08-16)
Κήρυξη έναρξης	Αδόλφος Χίτλερ
Κήρυξη λήξης	Πρόεδρος της ΔΟΕ Χένρι ντε Μπαϊλέτ-Λατούρ
Όρκος αθλητών	Ρούντολφ Ισμαϊρ
Στάδιο	Ολυμπιακό Στάδιο Βερολίνο
Θερινοί
<  Λος Άντζελες 1932 Τόκιο 1940 Λονδίνο 1944 Λονδίνο 1948  >
Χειμερινοί
<  Γκάνις-Παρτενκίρχεν 1936 Σαπόρρο 1940 1944 Σέντ Μόρτιξ 1948  >

Ιστορικό

Για την επιλογή της πόλης έγινε ψηφοφορία μεταξύ των μελών της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ) το 1931.^[1] Από τις άλλες υποψήφιες, μόνο η Βαρκελώνη πήρε ψήφους, ενώ οι άλλες υποψήφιες πόλεις αποσύρθηκαν.

Μετά την άνοδο στην εξουσία των Εθνικοσοσιαλιστών τον Ιανουάριο του 1933, με τη γνωστή αντισημιτική πολιτική, η ΔΟΕ συζήτησε αν θα έπρεπε να αλλάξει γνώμη για την πόλη που θα φιλοξενούσε τους αγώνες. Το καθεστώς του Χίτλερ έδωσε διαβεβαιώσεις ότι οι Εβραίοι αθλητές θα γίνονταν δεκτοί στη γερμανική ολυμπιακή ομάδα. Τον Σεπτέμβριο του 1934, η Ολυμπιακή Επιτροπή των ΗΠΑ δέχθηκε την πρόσκληση για τους αγώνες και σταμάτησε κάθε περαιτέρω προσπάθειες της ΔΟΕ να αλλάξουν απόφαση.^[2]

Η κυβέρνηση του Εθνοσοσιαλιστικού Κόμματος εκμεταλλεύτηκε το γεγονός για να βελτιώσει την εικόνα της ναζιστικής Γερμανίας στο εξωτερικό. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936 έχουν γίνει γνωστοί για την πολιτική χρήση που έκαναν οι ναζί για προπαγάνδα και προώθηση του ιδεολογικού τους μηνύματος. Με πρωτοβουλία της Γερμανίας οργανώθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων η αφή (άναμμα) της Ολυμπιακής Φλόγας στην Ολυμπία και η λαμπαδηδρομία μέχρι το Βερολίνο. Το Υπουργείο Προπαγάνδας έστειλε στην Ελλάδα ειδικό όχημα με εξοπλισμό για ραδιοφωνική μετάδοση του γεγονότος και την σκηνοθέτρια Λένι Ρίφενσταλ.^[3]

Για πρώτη φορά, επίσης, έγινε μετάδοση των αθλητικών γεγονότων και μέσω τηλεόρασης, η οποία είχε ιδρυθεί στη Γερμανία το 1935, και η μετάδοση πραγματοποιήθηκε με εξοπλισμό της Telefunken, αν και το τηλεοπτικό σήμα μεταδιδόταν τότε μόνο στο Βερολίνο και στο γειτονικό Πότσδαμ (26 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Βερολίνου). Η συνολική ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση των Αγώνων ξεπέρασε τις 70 ώρες. Παράλληλα, υπήρξε φυσικά και ραδιοφωνική μετάδοση των Αγώνων, και μάλιστα σε 41 χώρες διεθνώς.^[4] Επίσης, μέχρι σήμερα η σχετική ταινία Ολυμπία της Ρίφενσταλ του 1938 θεωρείται δείγμα αθλητικής προβολής, αλλά, παράλληλα, και προπαγάνδας.

Οι αγώνες

Αθλήματα

Τα αθλήματα των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 1936 ήταν τα παρακάτω:

• Υγρός Στίβος
  • Καταδύσεις (4)
  • Κολύμβηση (11)
  • Υδατοσφαίριση (1)
• Στίβος (29)
• Καλαθοσφαίριση (1)
• Πυγμαχία (8)
• Κανόε (9)
• Ποδηλασία
  • Δρόμου (2)
  • Πίστας (4)
• Ιππασία
  • Dressage (2)
  • Eventing (2)
  • Show jumping (2)
• Ξιφασκία (7)
• Χόκεϊ επί πάγου (1)
• Ποδόσφαιρο (1)
• Γυμναστική (9)
• Χειροσφαίριση (1)
• Σύγχρονο Πένταθλο (1)
• Πόλο (1)
• Κωπηλασία (7)
• Ιστιοπλοΐα (4)
• Σκοποβολή (3)
• Άρση βαρών (5)
• Πάλη
  • Ελεύθερη (7)
  • Ελληνορωμαϊκή (7)

Γνωστοί αθλητές

Ο μεγάλος νικητής του αγώνων ήταν ο Αμερικανός Τζέσε Όουενς, ο οποίος κέρδισε τέσσερα χρυσά μετάλλια στον στίβο. Επιτυχέστερος των Γερμανών αθλητών ήταν ο Κόνραντ Φρέυ με τρία χρυσά, ένα αργυρό και δύο χάλκινα μετάλλια στην ενόργανη γυμναστική. Ο Σον Κη-Τσονκ ήταν ο πρώτος Κορεάτης ολυμπιονίκης που κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στον μαραθώνιο ως μέλος της ιαπωνικής αντιπροσωπείας.

Η ελληνική αποστολή

Η Ελλάδα συμμετείχε στους αγώνες, παρόλο που πολλές χώρες δεν απέστειλαν αθλητές πραγματοποιώντας αγωνιστικό µποϊκοτάζ εξαιτίας του φασιστικού καθεστώτος της Γερμανίας και της αντισημιτικής πολιτικής του. Μέλος της ελληνικής αποστολής ήταν και ο Σπύρος Λούης, μεταφέροντας συμβολικά έναν κότινο από δάφνη και ελιά, τον οποίο προσέφερε στον Χίτλερ κατά την τελετή έναρξης των Αγώνων.^[5][6] Έγινε δεκτός με ιδιαίτερες τιμές από τον "Κρατικό Οδηγητή των Σπορ" (Reichssportführer) Χανς φον Τσάμμερ - Όστεν, και του χορηγήθηκε αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις του. Στις δημόσιες εμφανίσεις του (με φουστανέλα) συγκεντρωνόταν πλήθος που του ζητούσε αυτόγραφα.^[7] Στην τελετή έναρξης, η ελληνική ομάδα παρέλασε πρώτη, τιμής ένεκεν. Περνώντας μπροστά από τους επισήμους απέδωσε χαιρετισμό με κλίση της σημαίας και "δι' υψώσεως της δεξιάς χειρός προς τα πλάγια και εμπρός" (ολυμπιακός χαιρετισμός).^[6] Μεταξύ των αθλητών ήταν και η Δομνίτσα Λανίτου - Καβουνίδου. Στους αγώνες διακρίθηκαν ο Χρήστος Μάντικας ως 6ος Ολυμπιονίκης και 1ος μεταξύ των Ευρωπαίων στον τελικό των 400 μ. με εμπόδια. Επίσης ο Στέλιος Κυριακίδης που τερμάτισε 11ος στον Μαραθώνιο. Μεταξύ των Ελλήνων επισήμων που συνόδευσαν την ομάδα ήταν και ο τότε Διάδοχος, Βασιλιάς Παύλος.^[8]

Πίνακας μεταλλίων

Πίνακας μεταλλίων των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων 1936
Κατάταξη	Ονομασία ΕΟΕ				Σύνολο
1	Γερμανία	33	26	30	89
2	ΗΠΑ	24	20	12	56
3	Ουγγαρία	10	1	5	16
4	Ιταλία	8	9	5	22
5	Φινλανδία	7	6	6	19
	Γαλλία	7	6	6	19
7	Σουηδία	6	5	9	20
8	Ιαπωνία [9]	6	4	8	18
9	Ολλανδία	6	4	7	17
10	Ηνωμένο Βασίλειο	4	7	3	14
11	Αυστρία	4	6	3	13
12	Τσεχοσλοβακία	3	5	0	8
13	Αργεντινή	2	2	3	7
	Εσθονία	2	2	3	7
15	Αίγυπτος	2	1	2	5
16	Ελβετία	1	9	5	15
17	Καναδάς	1	3	5	9
18	Νορβηγία	1	3	2	6
19	Τουρκία	1	0	1	2
20	Ινδία	1	0	0	1
	Νέα Ζηλανδία	1	0	0	1
22	Πολωνία	0	3	3	6
23	Δανία	0	2	3	5
24	Λιθουανία	0	1	1	2
25	Ρουμανία	0	1	0	1
	Νότια Αφρική	0	1	0	1
	Γιουγκοσλαβία	0	1	0	1
28	Μεξικό	0	0	3	3
29	Βέλγιο	0	0	2	2
30	Αυστραλία	0	0	1	1
	Φιλιππίνες	0	0	1	1
	Πορτογαλία	0	0	1	1
		130	128	130	388